به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، «هدیه کوچولو»، «من و درِ لجباز»، «آش مهربانی»، «سیاره فتالاموس»، «عقل صورتی» و «کی از همه قوی‌تره» از جمله نمایش‌هایی هستند که در بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی کودک و نوجوان همدان روی صحنه خواهند رفت.
بخش خردسال جشنواره تئاتر کودک و نوجوان نیازمند حمایت بیشتری است
نمایش «هدیه کوچولو» کاری از رامین کهن است که در بخش خردسال بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان روی صحنه می‌رود.
رامین کهن نمایشنامه «هدیه کوچولو» را با الهام از کتاب «اول می‌خواستم یک گل به تو هدیه بدهم» اثر ینس دوبر با ترجمه طوبی‌سادات جزایری نوشته است.
کهن با تاکید بر این که برداشتی آزاد از این کتاب برای مخاطب خردسال داشته است، گفت: «بچه‌ها همیشه علاقه دارند دوست داشتنِ خود نسبت به پدر و مادرشان را ثابت کنند و همیشه به اولین چیزی که فکر می‌کنند خرید هدیه است. با توجه به زندگی تجملاتی امروز باید به کودکان یاد داد که این کار را می‌توان با تمام قلب و وجود انجام داد و مهم نیست هدیه چه باشد بلکه وقتی ارزشمند است که با تمام وجود و احساس به دیگری تقدیم شود.»
کهن درباره تکنیک اجرایی نمایش «هدیه کوچولو» هم گفت: «تکنیک ما تاپ تیپل (عروسک‌هایی که روی میز حرکت می‌کنند) است که با عروسک دستکشی ادغام شده تا برای مخاطب جذاب‌تر باشد.»
او همچنین درباره بخش خردسالِ جشنواره هم اظهارداشت: «این بخش نیازمند حمایت بیشتری است. باید راه‌کاری پیدا شود تا پس از جشنواره افرادی که برای خردسالان کار می‌کنند حمایت شوند و کمک‌هزینه بگیرند تا بتوانند به شکل مشارکتی در مهدکودک‌ها به فعالیت خود ادامه دهند.»
نمایش «هدیه کوچولو» با مدت زمان 20 دقیقه درباره کوچولویی است که تصمیم دارد با هدیه‌ای مادرش را خوشحال کند اما سردرگم مانده، شاید یک کتاب، شاید هم یک بسته هیجان‌انگیز.... او مطمئن نیست و برای پیدا کردن این هدیه سفری را آغاز می‌کند... سعید ابک و پرستو آریاکیا بازی‌دهندگان عروسک این نمایش هستند.
تنوع‌گرایی باید جزو عناصر اصلی نمایش کار کودک باشد
نمایش «من و درِ لجباز» به نویسندگی و کارگردانی محمود تیموری در بخش کودک و مسابقه بین‌الملل بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک ونوجوان روی صحنه می رود.
تیموری، نویسنده و کارگردان «من و درِ لجباز» در مورد موضوع نمایشش گفت: «این نمایش داستان مرد چهل ساله‌ای است که همچنان کودک باقی مانده و هیچ استقلالی ندارد و وابسته به پدر و مادر خود است.»
او ادامه داد: «این نمایش قصد دارد استقلال و خوداتکایی را به کودکان آموزش دهد.»
تیموری با بیان این که سال 90 هم با نمایش «هفت‌خوان امید» در جشنواره شرکت داشته، در خصوص ویژگی‌های نمایش کودک گفت: «کسی که برای کودک کار می‌کند باید ابتدا شخصیت کودک را بشناسد و با دغدغه او و آن‌چه که به آن نیاز دارد، آشنا باشد.»
او با تاکید بر این که تنوع‌گرایی باید جز عناصر اصلی نمایش کودک باشد افزود: «آموزش باید غیرمستقیم و به صورت کودکانه انجام پذیرد و خسته‌کننده نباشد.»
نویسنده نمایش «من و درِ لجباز» ادامه داد: «من دارای مدرک روانشناسی بالینی هستم و رعایت ویژگی‌های کودکانه اثر برایم مهم است و قبل از انجام کار بر روی آن تحقیق می‌کنم.»
تیموری با اشاره به این که این نمایش به صورت بی‌کلام اجرا می شود، عنوان کرد: «تمام حرکات بازیگران همراه با موسیقی است و این نمایش کاملا فانتزی و توام با موسیقی و افکت است.»
کمک‌هزینه‌ها با توجه به هزینه آثار تخصیص داده شوند
زهرا مریدی که به عنوان کارگردان با نمایش خیابانی «آش مهربانی» از تهران در بخش تئاتر خیابانی بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک نوجوان همدان حضور دارد، درباره داستان و شیوه اجرایی این نمایش گفت: «نمایش «آش مهربانی» براساس قصه «آش سنگ» نوشته روبرت ژیرو نوشته شده است. احساس می‌کردم کودکی که در «آش سنگ» حضور دارد، کمی بار منفی دارد. این کودک برای رفع گرسنگی خود، کلک زده بود. من دوست داشتم حرف متفاوتی را بزنم و در نتیجه به سجاد بهره‌مند و محسن قیصری گفتم که براساس این قصه، متنی بنویسیم که بار آموزشی و تربیتی بیشتر و بهتری داشته باشد. در «آش مهربانی» جوانی به روستای پدربزرگ خود می‌آید. پدربزرگ برای او تعریف کرده که مردم این روستا بسیار مهربان و مهمان‌نواز هستند. وقتی جوان به روستا می‌رسد، می‌بیند اصلا شرایط آن‌گونه که برای او تعریف شده، نیست و تمام مردم روستا با هم دچار مشکل هستند. پس از بررسی می‌فهمد فردی به‌نام وروره‌جادو در روستا زندگی می‌کند که با خبرچینی سوتفاهم ایجاد می‌کند و همه با هم دشمن شده‌اند. این جوان، برای این که مردم را دور هم جمع و مشکلات را حل کند، آش می‌پزد. مردم در پختن آش دخیل می‌شوند و ادب و احترام بین آن‌ها بازمی‌گردد و وروره‌جادو از روستا به شهر یا آبادی دیگری می‌رود.»
کارگردان «آش مهربانی» مخاطبان این نمایش را هم کودکان دانست و هم بزرگ‌سالان دانست و گفت: «این مسئله یکی از مهم‌ترین خصلت‌های تئاتر عروسکی است چون عروسک برای تمام سنین جذابیت دارد. فکر می‌کنم موضوع و شعرهایی که در نمایش وجود دارد می‌تواند مخاطبان را به خود جذب کند. البته ممکن است یک کودک پنج‌ساله سی درصد از نمایش را درک کند و نوجوان 15 ساله پنجاه‌درصد و یک بزرگ‌سال تمام نمایش را.»
مریدی ضمن اعلام این نکته که کمک‌هزینه‌های جشنواره کفاف تولید یک کار عروسکی را نمی‌دهد، گفت: «کمک‌هزینه‌ها باید براساس متریالی که در آثار استفاده می‌شود، به گروه‌ها تخصیص داده شوند. از سوی دیگر در اغلب جشنواره‌ها، ما با معضل محدودیت در زمینه اعضای گروه مواجه می‌شویم که شرایط خوبی نیست. همان‌طور که با دقت روی تعداد اعضای گروه نظارت می‌کنند، باید به این مسئله که آثار چه میزان هزینه در پی دارند هم توجه کنند. دکور و عروسک‌های من بسیار حجیم است و ناچار هستم با وانت دکور نمایش را به همدان ببرم که بسیار هزینه‌بر است! در یکی از جشنواره‌ها برای هر بار اجرا، پنجاه‌هزار تومان هزینه وانت دادم اما کمک‌هزینه‌ای که به من تعلق گرفت با گروه‌هایی که دکور خاصی نداشتند، یکسان بود.»
تمرینی سه‌ماهه برای نمایشی که خیابانی نمی‌دانیمش
بهداد بلیغ‌فر که به عنوان نویسنده، طراح و کارگردان با نمایش خیابانی «سیاره فتالاموس» از تهران در بخش تئاتر خیابانی بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک نوجوان همدان حضور دارد، درباره داستان و شیوه اجرایی نمایش «سیاره فتالاموس» گفت: «هم‌اکنون زمین، خانه میلیون‌ها گونه از جانداران است که انسان یکی از آن‌هاست، فقط یکی از آن‌ها، باید ببینیم، خوب بشنویم و درک کنیم محسوساتی را که ساده‌انگارانه از کنارشان می‌گذریم. برای خلاصه نمایش به ذکر این چند خط بسنده می‌کنم که: «امروز شصت‌ودومین روز از بیست‌وچهارمین ماه سال چهارهزاروصفره! ما تو سیاره فتالاموس زندگی می‌کنیم. گرمای زمین تا 90 درجه شانتی فایرما بالاست، ماه و خورشید باهم توی آسمونن؛ زمین دیگه نمی‌چرخه، هیچ‌کجا سبز نیست و همه ما داریم تلف می‌شیم.»
او درباره پروسه آماده‌سازی «سیاره فتالاموس» هم گفت: «این نمایش حاصل یک پروسه کاملا پژوهشی است. ساعت‌ها برنامه و مستندهای زمین‌شناسی دیده‌ایم، مدتی با کودکان و نوجوانان درباره مسائلشان گفت‌وگو کرده‌ایم و در آخر این مصالح بسط داده شد و ایده نمایش شکل گرفته است. بنا به حساسیت و دقت در شکل اجرای بازیگران حدود سه ماه این نمایش تمرین شد و هنوز هم ادامه دارد.»
این هنرمند عرصه تئاتر درباره حضور خود در بخش خیابانی جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک‌ونوجوان، گفت: «نمایش «سیاره فتالاموس» بدون دیالوگ و با بهره‌گیری از تکنیک‌های قرارداد شده (مایم) آماده شده است. افرادی که در حوزه تئاتر خیابانی استخوان می‌سایند، بر این نکته اتفاق نظر دارند که نمایش‌های خیابانی به هیچ سرانجامی نمی‌رسند اما من گونه‌ای نمایش را برای خودم انتخاب کردم که برای خودم و گروهم جذابیت داشته و دارد، با همه دردسرهای این‌چنینی که اجتناب‌ناپذیر است. همچنین تلاش می‌کنیم که آثار خود را به جشنواره‌های خارجی ارائه دهیم. قطعا بیست‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک‌ونوجوان پایان کار «سیاره فتالاموس» نیست و برای اینکه بازیگران و عوامل اجرایی‌اش بتوانند لذتی به‌قدر تلاششان ببرند قلب این نمایش تپنده خواهد ماند.»
با خوراکی به تماشای «عقل صورتی» ننشینید
مهدی فرشیدی‌سپهر که نمایش «عقل صورتی» را در بخش مسابقه تئاتر ایران بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان دارد این نمایش را درباره بچه‌هایی می داند که به درون دنیا و خودشان می‌پردازند.
او درباره داستان «عقل صورتی» که برای مخاطب نوجوان آماده شده است، گفت: «این نمایش، محصول کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است و گروهی 30 نفره آن را آماده اجرا کرده‌اند. داستان نمایش ما درباره کودکانی است که در حال انقراض هستند! این کودکان به جای این که به مشهور شدن، اتومبیل گران‌قیمت داشتن، با هنرپیشه‌های معروف عکس انداختن و ... میل داشته باشند، به درون دنیا و خودشان می‌پردازند. طبیعتا این کودکان از سوی جامعه، والدین و مدرسه چندان جدی گرفته نمی‌شوند چون این کودکان جزو جایزه‌بگیرها و بیست‌بگیرها نیستند!»
فرشیدی‌سپهر درباره دغدغه‌ای که به نگارش نمایشنامه «عقل صورتی» منجر شد، گفت: «ما برای انقراض پلنگ‌ها، نهنگ‌ها و ... کمپین داریم اما برای از بین رفتن نسل کودکان درون‌گرا و کم‌شدن روزبه‌روز این کودکان در جامعه خودمان کاری نمی‌کنیم. «عقل صورتی» راجع به این بچه‌ها است.»
او در ادامه افزود: «در زمان اجرای عمومی، تلاش کردیم شرایط را به گونه‌ای پیش ببریم که تماشاگران خوراکی به سالن نیاورند و برای این منظور قفسه‌های منظمی را تعبیه کرده بودیم و مامورانی از کودکان و خانواده‌های آن‌ها می‌خواستند که خوراکی‌هایشان را در این قفسه قرار دهند. شعار ما این بود: «با گوش، چشم و ذهن زیبای خود به سالن بیایید و در حین اجرای نمایش خوراکی نخورید!» با توجه به ازدحامی که در زمان برگزاری جشنواره وجود دارد، نمی‌دانم آیا می‌توانیم این شرایط را در جشنواره هم به وجود بیاوریم؟! تلاش می‌کنیم با آوردن بیلبوردها و همچنین ماموران مودبمان که مسئول گرفتن خوراکی‌ها هستند، این آرامش را ایجاد کنیم. همچنین در زمان اجرای عمومی تلاش می‌کردیم افرادی به سالن بیایند که توان خواندن و نوشتن داشته باشند و با دقت مراعات می‌کردیم خارج از این قانون کسی وارد سالن نشود. برای اجرا در همدان باید با گفت‌وگو با مسئولان برگزاری جشنواره این وجه از نمایش را هم حفظ کنیم.»
طراحی شخصیت‌های یک نمایش به وسیله نقوش گلیم
نمایش «کی از همه قوی‌تره؟» کاری از سمیه منجم در بخش خردسال جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان اجرا می‌شود.
منجم در مورد این نمایش گفت: «من در کودکی بارها قصه «کی از همه قوی‌تره؟» را از طرق مختلف شنیده بودم و آن را خیلی دوست دارم. برایم جالب بود بسیاری از افرادی که قصد داشتم قصه را برای آن‌ها توضیح دهم، آن را شنیده بودند و تمام داستان را به خاطر می‌آوردند. یکی از هدف‌هایی که در حوزه نمایش دنبال می‌کنم همین زنده کردن قصه‌های فوق‌العاده‌ای است که از زبان پدربزرگ و مادربزرگ‌ها شنیده‌ایم. این قصه‌ها بزرگ‌ترین سرمایه کودکان دیروز است برای نسل امروز.»
او با بیان این که تمام فاکتورهای این قصه کاملا ایرانی است و این پیام را دربردارد که آدمی باید قدر داشته‌هایش را بداند، افزود: «چرا که خدا با عدالت است و هیچ فردی و هیچ چیزی را بر دیگری مقدم نیافریده است.»
منجم درباره تکنیک اجرای نمایش «کی از همه قوی‌تره؟» هم توضیح داد: «در این نمایش عروسک‌ها به گونه‌ای کاملا متفاوت ساخته شده‌اند و مخاطب با چند عروسک دستی یا نخی مواجه نیست. بلکه با عروسک‌های مکعبی شکل با شیوه عروسک‌گردانی جدید روبه‌رو است که در ساخت آن سعی شده در عین اصیل و ایرانی بودن به دنیای مدرن کودکان امروز هم نزدیک باشد.»
او ادامه داد: «ویژگی این نمایش علاوه بر تفاوت در عروسک‌ها و نوع عروسک‌گردانی، در طراحی شخصیت‌ها است که به وسیله نقوش اصیل گلیم ایرانی صورت گرفته است. به دلیل اصالت داستان و ایرانی بودنش سعی کردم عروسک‌ها نیز این ویژگی را دارا باشند. بنابراین به سراغ نقوش گلیم‌هایی رفتم که تمام کودکی‌ام با نقش و نگارهایش ساعت‌ها رویاپردازی و داستان سرایی می‌کردم ».
به گفته منجم، نمایش داستان مرد سنگ‌تراشی است که گمان می‌کند اگر هر چیزی جز چیزی که اکنون هست، باشد، قدرتمندتر است. او به موقعیت‌های مختلف مبدل می‌شود اما در پایان متوجه می‌شود قدرت در همان چیزی است که از ابتدا در دستان خودش بوده است.
بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان به دبیری مریم کاظمی از 10 تا 15 آذر در شهر تاریخی همدان برگزار می‌شود.
58242