دویل مک مانس
اهداف چهل و چهارمین رئیس‌جمهوری ایالات متحده در افغانستان چیست؟
ده ماه پیش بود که اوباما جوان پس از چندین هفته بحث و تبادل نظر به همه ما اعلام کرد که 33 هزار سرباز تازه نفسی را که فرماندهانش در افغانستان از او مطالبه کرده‌اند به این کشور جنگ زده خواهد فرستاد. این سربازان هجده ماه فرصت خواهند داشت تا انچه را که ژنرال‌های ارتش از آنها می‌خواهند ، جامه عمل بپوشانند. اوباما وعده داد که پس از این بازده زمانی سربازان را به منزل بازخواهد گرداند. اکنون پرسش اینجاست که آیا اوباما به واقع به سخنانی که بر زبان آورد اعتقاد داشت ؟
کتاب باب وودوارد با عنوان " جنگ‌های اوباما " با وجود اطلاعات بدون منبع و مکالمه‌های ساختگی ، در یافتن پاسخ این پرسش‌ها به ما کمک می‌کند. این کتاب با ما کمک می‌کند که با توجه به ضرب الاجل زمانی که اوباما برای خروج از افغانستان تعیین کرده است دریابیم که در کاخ سفید در امروزه روز دیگران با چه چشمی به افغانستان نگاه می‌کنند؟آیا قرار است آقای اوباما و تیم دیپلماسی‌اش به ضرب الاجل زمانی که برای افغانستان تعیین کرده‌اند پایبند باشند؟
وودوارد اعتقاد دارد که اوباما دست به هر کاری می‌زند تا از شر این جنگ خلاص شود . در لابه ای صفحات کتاب وی ما بسیار به این جمله برخورد می‌کنیم که اوباما در افغانستان به دنبال پیروزی نیست بلکه در جستجوی راهی است برای فرار. در این کتاب از زبان باراک اوباما می‌خوانیم: من به دنبال استراتژی برای خروج از عراق هستم. ما به برنامه ای نیاز داریم که به ما راه خروج از افغانستان را نشان دهد .
به نظر می‌رسد که آنچه این روزها ذهن اوباما را به شدت به خود مشغول کرده است ، هزینه و تبعات این خروج است. افغانستان تبدیل به باتلاقی شده است که تمام بودجه‌ای را که کاخ سفید می‌تواند در مسائل اساسی‌تر داخلی هزینه کند، می‌بلعد. بنابراین به این نتیجه می رسیم که زمانی که یک سال پیش باراک اوباما از افزایش تعداد سربازان و سپس بازگرداندن آنها در بازده زمانی تا جولای 2011 سخن گفت؛ حقیقت را بر زبان می راند. در هفته‌های اخیر ژنرال دیوید پترائوس که فرماندهی نیروهای امریکایی در این جنگ را عهده دار است ، از احتمال به تعویق افتادن زمان این عقب نشینی و موکول شدن آن به ماه اکتبر سخن می گفت. اما بر اساس گفته های وودوارد این امر اتفاق نخواهد افتاد.
حرف رئیس جمهوری آمریکا در این حوزه گویا قابل تغییر نیست. وودوارد در کتاب خود خط تمیزی میان مخالفان و موافقان تمدید این ضرب الاجل زمانی قائل می شود . تمامی نزدیکان به اوباما در کاخ سفید خواهان خروج از این جنگ هستند. این طیف را دموکرات‌هایی تشکیل می‌دهند که با جنگ افغانستان و ادامه یافتن آن مخالف هستند. کاخ سفید مملو از چهره هایی است که به سخنان پترائوس در خصوص خطرناک بودن خروج از افغانستان در بازده زمانی یک سال اندک اعتقادی نداشته و البته به پیروزی استراتژی او هم اطمینانی ندارند. پنتاگون اما مملو از چهره‌هایی است که اعتقاد دارند فرمانده آنها سرانجام در افغانستان برنده خواهد شد. به باور این طیف پترائوس تنها به زمان کافی و سرباز بیشتر برای پیروزی نیاز دارد . سال گذشته میلادی بود که هیلاری کلینتون در قامت وزیر امور خارجه و رابرت گیتس در جامه وزیر دفاع کنار اعضای پنتاگون ایستادند و از سیاست افزایش نیرو در افغانستان استقبال کردند. اما به نظر می‌رسد که اگر یک بار دیگر تیم اوباما برای تصمیم گیری دور هم جمع شود ، این افراد هم نظری مشابهه دیگر دموکرات‌های کاخ سفید برای خروج از افغانستان داشته باشند . یکی از دستاوردهای تحقیق سال گذشته اوباما در خصوص افغانستان این بود : همواره به سخنان و برآوردهای ژنرال‌های خود اطمینان نکنید .
وود وارد نیز در کتاب خود تاکید می‌کند که ژنرال‌ها همواره به روسای خود تنها یک پیشنهاد می‌دهند و البته راه را برای بررسی دیگر گزینه‌ها سد می‌کنند. در خصوص اوباما هم همین ماجرا مصداق دارد . وی در نهایت موافقت خود را با اعزام نیروهای تازه نفس بیشتر به افغانستان اعلام کرد.
تصمیم سال آینده تیم اوباما در خصوص افغانستان هم تحت شرایط خاصی اتخاذ خواهد شد. ماه جولای که از راه برسد، پترائوس یک سال کاری را پشت سر گذاشته در حالی که تعداد سربازان مورد نیاز را هم در این برهه زمانی در چنته داشته است. اگر استراتژی او تا ان زمان جواب ندهد ، پنهان شدن پشت توجیهات سخت خواهد بود . در آن فضا تنها راه برای پترائوس عقب نشینی خواهد بود . باراک اوباما پیش از این اعلام کرده بود که خروج از افغانستان به شرایط حاکم بر این کشور در زمان تصمیم گیری بستگی خواهد داشت . اما حقیقت این است که از هم اکنون وی برای خروج دو دلیل کافی در اختیار دارد: انتخابات ریاست جمهوری سال 2012 میلادی و نارضایتی امریکایی‌ها از جنگی که یک دهه از وقت آنها را گرفته است . اوباما اخیرا در گفتگو با مجلع رولینگ استون تاکید کرد که سیاست پترائوس در افغانستان هنوز نه موفق بوده و نه با شکست مواجه شده است .
مشکل اما اینجاست که در مبحث مبارزه با شبه نظامیان زمانی که دولت برنده نمی‌شود به معنای شکست است . در این بازی میانه ای وجود ندارد . در اینچنین شرایطی است که طالبان خطاب به امریکایی‌ها می‌گوید : شما ساعت بر دست دارید و ما زمان را در چنگ.
زمانی که اوباما ضرب الاجل زمانی جولای 2011 را اعلام کرد ، مبنای فکری او سریعت بخشیدن به روند اموزش نیروهای افغان و واگذاری تامین امنیت به دولت مرکزی بود . در خوش بینانه‌ترین حالت اما نیمی از افغان‌ها مهیا شده‌اند. ارتش در افغانستان با سرعت بسیار اندکی کار خود را پیش می برد و این در حالی‌ست که حامد کرزی در جامه رئیس‌جمهوری افغانستان هم مخالفت هرگونه اصلاحات سیاسی است . وود وارد در کتاب خود به نقل از اوباما می نویسد : من دو سال زمان دارم تا رضایت افکار عمومی را جلب کنم. اگر به این نتیجه برسم که استراتژی تعیین شده برای افغانستان بهترین گزینه نیست مانند دیگر روسای جمهور نیستم که خودخواهانه بر سر حرف خود بمانم.
با این همه عملکرد اوباما در یک سال گذشته به ما نشان نداد که وی در افغانستان به دنبال چه چیزی است . اما اکنون بر همه ما چون روز روشن است که اوباما بیش از هر چیز به دنبال فرار از افغانستان است.
لس آنجلس تایمز سوم اکتبر / ترجمه : سارا معصومی