بررسی بی‌پی همچنین نشان می‌دهد که مرکز ثقل بازارهای انرژی جهان تغییر یافته است. براساس این بررسی، کشورهای درحال توسعه برای نخستین‌بار در مقایسه با کشورهای ثروتمند عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (او‌ای سی دی) انرژی بیشتری مصرف کردند. بازار جهانی نفت سال گذشته شاهد ارقام بی‌سابقه بهای نفت بود. در این سال بهای نفت در اواسط ماه جولای (تیر 1387) به بیش از 147 دلار هر بشکه رسید، هر چند که قیمت‌ها در اواخر سال به گونه‌ای قابل ملاحظه کاهش یافت. بی‌پی در این بررسی اعلام کرد: بازار جهانی نفت در سال گذشته شاهد کاهش میانگین تقاضا به 84 میلیون و 455 هزار بشکه در روز بود که در مقایسه با سال قبل از آن 6/0 درصد کاهش یافته است.
کاهش مصرف نفت در این سال نخستین‌بار از سال 1993 و بیشترین میزان کاهش از سال 1982 بود. عمده‌ترین دلیل کاهش مصرف، کاهش تقاضا در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (او‌ای سی دی) برای سومین سال پیاپی بود. در این سال مصرف نفت در آمریکا یک میلیون و 300 هزار بشکه در روز (4/6 درصد) کاهش یافت.
بی‌پی اعلام کرد رشد مصرف انرژی جهانی در سال 2008 کاهش یافت که ناشی از رشد اقتصادی آهسته‌تر و میانگین قیمت‌های بالاتر از میانگین پنج سال متوالی گذشته بود.
در حالی که تقاضای نفت در سال گذشته کاهش یافت، میانگین عرضه 380 هزار بشکه در روز افزایش یافت. دلیل این وضعیت افزایش عرضه اوپک بود که تولید خود را با میانگین 7/2 درصد یا 990 هزار بشکه در روز افزایش داد، هر چند که این سازمان در اواخر سال 2008 از میزان تولید خود کاست که هدف از این اقدام توقف کاهش بهای نفت بود.
در همین حال تولید نفت کشورهای غیر اوپک 610 هزار بشکه در روز کاهش یافت که بیشترین کاهش از سال 1992 بود. بیشترین میزان کاهش در میان کشورها، در مکزیک روی داد که تولید آن 330 هزار بشکه در روز کاهش یافت. بی‌پی برآورد کرد که ذخایر نفت اثبات شده جهان در پایان سال 2008 یک تریلیون و 258 میلیارد بشکه بوده است که نسبت به سال گذشته اندکی کاهش نشان می‌دهد، هر چند که در مورد میزان ذخایر اثبات شده سال 2007 بعداً تجدید نظر شد و افزایش یافت. ذخایر نفت اثبات شده که ماسه‌های نفتی کانادا در آن لحاظ نشده است، با میزان تولید کنونی برای 42 سال دیگر کافی خواهد بود.
کاهش تقاضا برای نفت سبب شد میزان نفتی که سال گذشته در جهان مبادله شد برای نخستین بار از سال 2002 کاهش یابد و کل میزان نفت خام و فرآورده‌های نفتی که میان کشورها مبادله می‌شود، به 54 میلیون و 626 هزار بشکه در روز برسد که در مقایسه با سال 2007 حدود 7/1 درصد کمتر است. کاهش رشد اقتصادی، تقاضای نفت را به ویژه در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی کاهش داد و برای مثال سبب شد واردات نفت آمریکا حدود 6/5 درصد کاهش یابد. واردات نفت اروپا نیز سال گذشته 4/1 درصد و واردات ژاپن 1/2 درصد کاهش یافت.
این سه منطقه به تنهایی بیش از نیمی از مبادله جهانی نفت را به خود اختصاص می‌دهند و کاهش واردات آنان مجموع واردات نفت بقیه کشورهای جهان را که 6/0 درصد افزایش یافته بود، به میزان بیشتری خنثی کرد.
بی‌پی اعلام کرد: کاهش میزان مبادله نفت که بیشترین رقم از سال 1987 بود، همچنین تا اندازه‌ای ناشی از افزایش مصرف داخلی برخی کشورهای صادر‌کننده نفت بوده است.
از کل میزان نفتی که سال گذشته مبادله شد، 39 میلیون و 451 هزار بشکه در روز نفت خام بود که بیش از 48 درصد کل تولید نفت جهان بود. بقیه 15 میلیون و 175 هزار بشکه نفتی که در روز در سطح جهان مبادله شد فرآورده‌های پالایشی بود.
خاورمیانه در سال مورد بررسی (2008)، 20 میلیون و 130 هزار بشکه در روز یا 37 درصد کل نفت خام و فرآورده‌های صادر شده در سال گذشته را به خود اختصاص داد. پس از خاورمیانه کشورهای اتحاد شوروی سابق با صدور 8 میلیون و 180 هزار بشکه، غرب آفریقا با 4 میلیون و 590 هزار بشکه و آمریکای لاتین با 3 میلیون و 620 هزار بشکه در روز در رده‌های بعدی قرار داشتند.
با کاهش تقاضای کشورهای او‌ای سی دی، مصرف انرژی توسط این گروه برای نخستین بار به کمتر از میزان مصرف کشورهای غیر عضو او‌ای سی دی کاهش یافت و به این ترتیب اهمیت فزاینده اقتصادهای نوظهور مانند چین مورد تأیید قرار گرفت.
تونی هیوارد، مدیر اجرایی بی‌پی، با صدور بیانیه‌ای که همراه با این بررسی انتشار یافت، اعلام کرد: مرکز ثقل بازارهای انرژی جهانی به میزان زیاد و برگشت ناپذیری به سوی کشورهای نوظهور جهان به ویژه چین متمایل شده است.
تفاوت در تغییر مصرف انرژی اولیه در بزرگ‌ترین مصرف‌کننده جهان، آمریکا (کاهش 8/2 درصدی) و چین، بزرگ‌ترین اقتصاد در حال توسعه، (افزایش 2/7 درصدی) درسال 2008 به بهترین نحو این تغییر روند را نشان می‌دهد.
اگر چه رشد مصرف انرژی چین در سال گذشته کاهش یافت اما هنوز هم حدود 75 درصد افزایش مصرف انرژی جهان را شامل می‌شود. مدیر اجرایی بی‌پی می‌افزاید: این پدیده موقتی نیست بلکه من معتقدم به مرور زمان افزایش خواهد یافت. وضعیت چین همچنان قیمت‌ها را تحت تأثیر قرار خواهد داد و رشد اقتصادی، امنیت انرژی و تغییرات آب و هوایی را با چالش‌های جدیدی رو به رو خواهد کرد. در بررسی آماری بی‌پی آمده است: برخلاف نفت، تقاضای گاز در سال گذشته افزایش یافت، هر چند که این افزایش در مقایسه با میانگین ده سال گذشته کمتر بود. بی‌پی برآورد کرد که مصرف جهانی گاز در سال گذشته به 3019 میلیارد متر مکعب رسید که با نرخ‌های بالای رشد کشورهای درحال توسعه، در مقایسه با سال 2007 حدود 5/2 درصد بیشتر است. با وجود این، تولید گاز جهانی با نرخ 8/3 درصد افزایش یافت که بیش از رشد تقاضا بود. تولید گاز در سال 2008 به مجموع 3066 میلیارد متر مکعب رسید. رشد عرضه گاز به ویژه در ایالات متحده آمریکا زیاد بود. در این کشور تولید گاز 5/7 درصد افزایش یافت. بی‌پی اعلام کرد این میزان ده برابر میانگین ده سال گذشته و بیشترین میزان افزایش از نظر حجم بود.
این گزارش یادآور می‌شود که افزایش تولید آمریکا ناشی از توسعه منابع غیر متعارف و فعالیت‌های حفاری گسترده بود، هر چند که این فعالیت‌ها اواخر سال گذشته همزمان با کاهش قیمت‌ها کاهش یافت.
بی‌پی برآورد می‌کند که ذخایر اثبات شده گاز جهان در پایان سال 2008 حدود 6534 تریلیون فوت مکعب بود که در مقایسه با برآورد پایان سال 2007، 5/4 درصد بیشتر است.
افزایش مصرف گاز سبب شد سهم این سوخت در کل مصرف انرژی جهانی به 1/24 درصد افزایش یابد که بالاترین سهم آن تا این زمان در کل مصرف انرژی جهان است. گاز از این حیث هنوز هم پس از نفت قرار دارد که سهم آن 8/34 درصد مصرف انرژی جهانی را تشکیل می‌دهد. زغال نیز 2/29 درصد کل مصرف انرژی جهانی را به خود اختصاص داده است.
زغال برای ششمین سال پیاپی بیشترین رشد مصرف را در جهان دارا بود. مصرف زغال در سال گذشته 1/3 درصد افزایش یافت. این افزایش به میزان زیادی ناشی از افزایش مصرف انرژی چین بود که به تنهایی 43 درصد تقاضای جهانی زغال را به خود اختصاص داد.
نشریه پلاتس