گویندگی، مهارت سخن گفتن برای انتقال مفهوم و تبدیل نوشتار به گفتار است. گویندگان خوب به زبان و کاربرد آن اهمیت می‌دهند و احترام می‌گذارند. آنها زبان را ابزار انتقال اندیشه می‌دانند، اما شما آقا یا خانم گوینده! آیا برای زبان، احترام قائل هستید؟ آیا هنگام سخن گفتن، بهترین و مناسب‌ترین واژه‌ها را انتخاب می‌کنید؟ چه قدر در حذف کلمات زاید و اضافی می‌کوشید؟
گوینده باید بتواند متنی را که در اختیار دارد به گونه‌ای بخواند تا مفهوم اصلی نوشته، بدون هیچ کم و کاست و مانعی به گوش شنونده برسد. برای این کار، او نیازمند هوشمندی در استفاده از زبان است. گویندگان هوشمند، با واژه‌ها بازی نمی‌کنند و مخاطب را در ازدحام کلمات، قرار نمی‌دهند! آن ها سَبُک بارترین و خوش‌آهنگ‌ترین کلمات را می‌شناسند و از کاربرد واژه‌های ناشناخته و پیچیده با هجاهای زیاد خودداری می‌کنند. باید گفت در این زمینه، «گلستان سعدی» منبع و راهنمای بسیار مفیدی برای گویندگان است و آنان را در شناسایی گنجینه واژه‌ها ثروتمند می‌نماید.
اگر شما در حال حرف زدن، زبان را درست و روشن به کار نگیرید هیچکس مفهموم ذهنی‌تان را در نمی‌یابد و به زودی تنهای تنها می‌شوید. کلمات، ابزار شماست اما باید دانست که هر یک کاربرد خاصی دارند. اگر گوینده، واژه‌ها را بدون شناخت استفاده نماید شبیه به نجاری می‌شود که ابزارش را جابه جا به کار می‌برد و میخ را با پیچ گوشتی و پیچ را با چکش در چوب فرو می‌کند!
خودداری از درازه‌گویی و رعایت اقتصاد واژه‌ها از دیگر موارد استفاده درست از زبان می‌باشد. گویندگان بایستی کوتاهی و ایجاز در حرف زدن را رعایت نمایند و با حداقل کلمات و کوتاه‌ترین عبارات، مفاهیم را هموار و فهمیدنی کنند. هر چه مفهوم، پیچیده‌تر باشد و گوینده بتواند این پیچیدگی را به سادگی تبدیل کند به هنر گویندگی که از مهارت‌های برتر است نزدیک‌تر شده است. در هر جمله یا متنی واژه یا واژه هایی مهمند و جمله و متن برای انتقال آن واژه یا واژه‌ها ساخته شده‌اند، باید مراقب بود آنها را برجسته ادا کنیم. اصل برجسته‌خوانی و برجسته‌گوئی واژگان مهم باید رعایت شود. یادمان باشد که بهترین واژه‌ها در بهترین زمان، بهترین اثر را خواهند داشت.
مدرس دانشکده صدا و سیما و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی
54