سابقه این اثر به دوران پیش از میلاد تا اواخر دوره اشکانیان میرسد و با توجه به آتشکده موجود در این مکان به نظر میآید در دورهای از تاریخ به عنوان عبادتگاه و در دورهای به عنوان مکانی ییلاقی مورد استفاده بوده و در دوره اسلامی نیز گورستان بوده است.
بنای تاریخی خورهه در مساحتی بالغ بر ۳۵۵۰ متر مربع ساخته شده و شامل سه بخش ایوان اصلی، مجموعه بخش شمالی و مجموعه بخش غربی است. ایوان اصلی دارای ۱۲ ستون در دو طرف، هر طرف شامل ۶ ستون است که با توجه به حجم سقف ایوانها، ارتفاع اولیه آنها ۹ متر تخمین زده میشود و در حال حاضر از میان ۱۲ ستون ایوان اصلی، تنها دو ستون باقی مانده که در میان بنا خودنمایی میکنند.
ساقههای ستونها بدون شیار بوده و شکل مخروط ناقص دارند و از پایین به بالا باریک میشوند. سرستونهای خورهه به شیوه ایونیک ساخته شده و دارای شیارهای حلزونی گرد است.
مجموعه آثار به جا مانده در منطقه تاریخی خورهه محلات، از جمله مهمترین آثار تاریخی کشور است که ابهامات زیادی در خصوص قدمت، معماری، کاربرد و نوع استفاده از بنا را در بین مورخان و باستان شناسان داخلی و خارجی ایجاد کرده است.
عکسها: ایسنا
۶۱۲۸۲