پس از سخنرانی در مسجد نور موصل در ژوئیه ۲۰۱۴، این دومین باری است که خود را نشان میدهد. البغدادی چاق شده بوده و این نشانی از بیتحرکی او به دلایل امنیتی است. در کنار البغدادی یک سلاح کلاشینکوف با کالیبر ۶۷ به چشم میخورد که در عراق آن را به نام "بن لادن" میشناسند. بعید است که انتخاب این سلاح و نمایش آن به این شکل بیمعنا باشد.
در این ویدئو در حالت نشسته برای سه نفر سخنرانی میکند که احتمالا از امرای این گروه هستند. هر چند البغدادی تلاش میکند با عربی فصیح سخن بگوید، اما لهجه عراقی او پیداست. سخنانش رنگ و بوی حماسی نداشت. احتمالا به دلیل وضعیت کنونی داعش است.
در ابتدای سخنانش هم به نبرد باغوز در شرق سوریه اشاره میکند که در آن داعش تنها پایگاه باقیمانده خود در این منطقه را از دست داد و آن را نبردی میان "امت اسلام" و "امت صلیب" نامید. از این رو، این ظهور رسانهای البغدادی به دنبال پایان سلطه سرزمینی داعش در منطقه است، همچنان که ظهور قبلی وی در ۲۰۱۴ همزمان با اوج سلطه سرزمینی داعش بود.
شکل و شیوه سخنرانی البغدادی در ژوئیه سال ۲۰۱۴ بر بالای منبر مسجد تاریخی نور موصل و در جمعی گسترده متناسب با شرایط داعش در آن بازه زمانی یعنی اوج سلطه سرزمینی آن بود.
اکنون هم سخنرانی "نشسته" و "بر روی زمین" و در "جمعی محدود" متناسب وضعیت کنونی این گروه است و این خود شرح حالی از دیروز و امروز داعش است.
به احتمال خیلی زیاد این ویدئو در بازه زمانی ۲۳ تا ۳۱ فروردین ضبط شده است. یعنی یک روز بعد از کودتا در سودان تا یک روز قبل از انفجارهای تروریستی در سریلانکا. گفتههای البغدادی درباره این انفجارها صداگذاری است و بعدا اضافه شده است و بخشی از ویدئو نیست.
این نشان میدهد که این انفجارها به وسیله "گرگهای تنها" داعشی انجام شده است که ضرورتا ارتباطی با هسته تشکیلاتی مرکزی ندارند. از این رو، البغدادی هم اطلاع پیشینی از آن نداشته است که اگر اطلاع داشت صبر میکرد تا این عملیاتهای تروریستی انجام شود و سپس ظاهر میشد.
"امت اسلام"، "امت صلیب"، "شبه جزیره محمد (ص)"، "آل سلول" (آل سعود) را کلید واژههای این خطابه هستند.
خطابه دو روز پیش خلیفه خودخوانده داعش میتواند حامل این پیامها باشد:
۱ـ این ویدئو در وهله نخست حامل این پیام است که وی زنده است و خواست اینگونه به شایعات پیرامون کشته شدن، دستگیری، فرار خود پایان دهد. البته مخاطب این پیام او در درجه نخست خود نیروها و هواداران داعش است که البغدادی لازم دیده است با توجه به شکستهای متوالی این گروه، خود را نشان دهد تا روحیه آنها را تقویت کند.
در کنار آن هم هدف مهم دیگر در واقع واکنش به طیفی از خود داعشیان است که مدتی است به دنبال عدم ظهور رسانهای البغدادی بحث غیر مشروع بودن خلافتش را پیش کشیده و زیر سوال میبردند و گسترش این نگاه یک نوع خطر جدی برای آینده گروه و "خلافت" خود البغدادی بود. از این رو یک پیام دیگر این ظهور رسانهای تاکید بر "مشروعیت خلافت خود خوانده" خود است.
۲ـ البغدادی با گفتن این که "ما مامور به جهاد هستیم نه پیروزی" به شکستهای داعش اذعان و از این طریق تلاش کرد که نیروهای این گروه را به ادامه جنگ صرف نظر از نتیجه آن ترغیب کند.
۳ـ با نام بردن از افراد مختلفی از امرا و نیروهای گروه از کشورهای مختلف خواست حرکت خود را جهانی و پرطرفدار معرفی کند و اعلام بیعت گروهی به تازگی در بورکینافاسو و مالی با داعش، این پیام را داشت که این گروه با وجود شکستها در حال گسترش است.
۴ـ این ظهور البغدادی میتواند آغازگر مرحله جدیدی باشد که وی از آن به عنوان "نبرد فرسایشی" در همه ابعاد انسانی، نظامی و اقتصادی یاد کرد. ابزار داعش در این نبرد "گرگهای تنها" هستند. از این رو، پیشبینی میشود که در آینده این دست عملیاتها افزایش چشمگیری داشته باشد. خود خلیفه خودخوانده داعش هم در این نوار ویدئویی تهدید میکند که دوره پس از شکست در باغوز متفاوت خواهد بود.
۵ـ در هنگام تحویل گزارشهایی از ایالتهای خوخوانده داعش در قالب جزوه به البغدادی، ظهور ایالت ترکیه خودنمایی میکند. همین اقدام گمانههایی را مطرح کرده است که ترکیه هدف بعدی عملیاتهای این گروه است. با توجه به شرایط کنونی خاص ترکیه، این اقدام البغدادی قابل توجه است.
۶ـ پایان دادن به سیطره داعش بر زمین به معنای پایان این گروه نیست و فعلا در سایه اوضاع نابسامان منطقه و آفریقا شرایط مساعدی برای فعالیت آن وجود دارد و همچنان به عنوان یک بازیگر مخرب و لو کوچکتر از قبل مطرح خواهد بود.
۷ـ البغدادی بر خلاف رهبران القاعده هیچ اشارهای به فلسطین و مسجد الاقصی و قدس نکرد و تنها به پیروزی نتانیاهو در انتخابات اشاره کرد.
۳۱۰ ۳۱۰