همین مساله باعث شده با وجود اینکه منطقه غرب آسیا و خاورمیانه با چالشهای امنیتی فراوانی روبهرو است، مرزهای داخلی جمهوری اسلامی ایران از امنیتی پایدار برخوردار باشد. البته این امنیت پایدار خوشایند برخی کشورهای همسایه و قدرتهای فرامنطقهای مثل امریکا نیست و به همین دلیل تلاشهایی از سوی این کشورها برای تضعیف اقتدار ملی در ایران صورت گرفته است. افزایش روزافزون قدرت سپاه پاسداران باعث شده تا اندیشکدههای غربی نسبت به این قدرت احساس هراس کنند؛ هراسی که ناشی از خوی تجاوزگری در میان سیاستمداران امریکایی و اروپایی است که حاضر به پذیرش قدرت نهادهای مردمی در کشورهای مستقل نیستند.
هراس از قدرت سپاه پاسداران که سبب شده موجی از تخریبها و فضاساز های مسموم در رسانههای وابسته شکل بگیرد، از وقتی افزایش یافته که دونالد ترامپ، رییسجمهور جدید ایالاتمتحده سعی کرده با لحنی تجاوزکارانهتر نسبت به رییسجمهور پیشین این کشور، در قبال قدرت مردمی کشورمان اظهارنظر کند. بهنظر م رسد این نوع موضعگیر ها، اندیشکدههای امریکایی را تحریک کرده تا شدت تبلیغات منفی علیه سپاه را افزایش دهند؛ تبلیغاتی که البته در درون خود، نوعی اذعان به قدرت بالای دفاعی کشورمان را دارد.
نگاهی به متن گزارش رسانهها و اندیشکدههای امریکایی و انگلیسی نشان م دهد که آنها از استقلال عمل سپاه پاسداران و ماهیت مردمی آن ترسیده و تلاش م کنند با تخریب چهره مردمی این نیروی انقلابی، زمینههای تضعیف آن را فراهم کنند.
ترس از قدرت ایران در خلیجفارس
در تازهترین واکنشها به قدرت دفاعی کشورمان، «اندیشکده واشنگتن» در گزارش اخیر خود درباره ایران به بررسی کیفیت دفاع هوایی تقویت شده ایران پرداخت و نوشت: ایران بهطور قابلتوجهی دفاع هوایی خود را در چند سال گذشته با ایجاد قرارگاههای دفاع هوایی مستقل «خاتمالانبیا» «KADHQ» و استقرار سامانههای دفاع هوایی برد کوتاه تا بلند، سازماندهی مجدد بهبود بخشیده است. به نوشته این اندیشکده، ایران در مواجهه با نیروهای هوایی بیگانه و فقدان نیروی هوایی خودی قابلقبول، مسیر عدم فرصت به دشمنان برای بهکارگیری توانایی در اجرای قابلیتهای هوایی را از طریق استفاده از پایگاهها دفاع هوایی برگزیده که البته با توانایی ایران در دفع خطر و تنبیه دشمنان از طریق بهکارگیری موشکهای بالستیک تکمیل شده است. براساس این گزارش، سامانه دفاع هوایی
«اس-300» و دیگر داشتههای ضدهوایی برد بلند ایران، تنگه هرمز و مسیرهای تردد کشتیرانی خلیجفارس را پوشش م دهند و این کشور را قادر م سازند با تهدید جنگندههای دشمن بر فراز خلیجفارس حالت تهاجمی به خود گرفته و بدین وسیله به سپر دفاعی برخی کشورها -که البته بسیار شبیه طرح چین در تنگه تایوان است- ضربه وارد کرده و توازن نظامی منطقهای را دگرگون سازد. این امر در طولان مدت هزینههای نظامی را بر امریکا تحمیل کرده و به تلاشهای جمهوری اسلامی برای کنترل منطقه کمک م کند. این اندیشکده نوشت: ایران با فقدان دفاع هوایی برد بلند، شاید با بهکارگیری سامانههای دفاع هوایی جدید متحرک برد متوسط موجب عدم برتری هوایی دشمنان در خلیجفارس در برهه جنگ شود و با سامانه دفاع هوایی و موشکهای بالستیک خود به هواپیماها و ناوهای هواپیمابر دشمن حمله کند.
پیش از این، اندیشکده «امریکن انترپرایز» در گزارشی با موضوع تشدید تنش دریایی میان ایران و امریکا، هشدار داد که خلیجفارس در حال تبدیل شدن به محلی ناامن برای ناوهای امریکایی است. این گزارش با بیان اینکه ایران تلاش م کند مانند چین و روسیه با در پیش گرفتن راهبرد موسوم به منع فضا و دسترسی، گستره و برد تهدید برای نیروهای امریکایی را هر چه بیشتر افزایش دهد، نوشته است: «نیروی دریایی سپاه پاسداران در خط مقدم این تلاش قرار دارد و روی موشکهایی با دقت رو به افزایش که قادر به پوشش تقریبا سراسر خلیج (فارس) هستند، مینهایی که پیچیدگ شان روز به روز بیشتر م شود، افزایش تعداد زیردریای های متوسط و حتی اخیرا یک کشتی دوبدنه (کاتاماران) بالگردبر پرسرعت، سرمایهگذاری کرده است.»
لرزه بر تن متحدان منطقهای امریکا
نگرانی اندیشکدههای امریکایی از قدرت سپاه پاسداران در خلیجفارس، ناشی از نگران های متحدان منطقهای این کشور است. نشریه
فارن افرز در این زمینه به صراحت م نویسد: سرعت توسعه نیروی دریایی ایران به حدی نگرانکننده است که عربستان پیشنهاد تشکیل نیروی دریایی مشترک میان کشورهای عربی برای مقابله با ایران را مطرح کرده است. گسترش توانمند های ایران به طریق مشابه م تواند برای اسراییل هم نگرانکننده باشد. این نشریه توصیه کرده «دولت آینده ترامپ باید اقدامات بیشتری برای مقابله با تهدیدهای ایران به ویژه در زمینه دریایی انجام دهد. همانطور که مقامات ایرانی نیز بارها درمورد این مساله صحبت کردهاند، این کشور در حال تغییر دادن رویه خود در دریاست و دولت ترامپ باید با تدوین سیاستی جامعتر برای مقابله با برنامهای ایران به این موضوع پاسخ بدهد.»
شورای روابط خارجی امریکا هم در این رابطه نوشته است: «سپاه پاسداران در خط مقدم مقابله با امریکا در منطقه قرار دارد و معتقد است که ایالاتمتحده قدرت ب رمق و از پا درآمدهای در خاورمیانه است. آنها پس از دستگیری ملوانان امریکایی در خلیجفارس در ژانویه جشن گرفتند و دریادار علی فدوی به امریکای ها هشدار داد که سپاه از قدرت و توانایی لازم برای مقابله با امریکا برخوردار است. این پیامی برای پادشاه های عربی حاشیه خلیجفارس بوده تا بلکه به آنها نشان دهد که امریکا توانایی لازم برای ایجاد محدودیت در مقابل ایران را ندارد و سپاه هماکنون یکی از قدرتمندترین نیرو های نظامی خاورمیانه است.» همزمان گزارش سالانه وزارت دفاع امریکا در مورد توان نظامی ایران نیز بر توسعه توان سایبری و موشکی جمهوری اسلامی با وجود حصول توافق هستهای تاکید کرده است.
شاید همین اشاره به قدرت برتر سپاه در منطقه است که باعث شده چندی قبل نشریه ایندیپندنت در گزارشی، با اشاره به شکست سیاستهای مخرب مداخلهجویانه و جاهطلبانه ریاض در منطقه از جمله در سوریه و یمن، بنویسد: رویای عربستانسعودی برای تبدیل شدن به قدرت برتر جهان عرب و اسلام بر باد رفته است. نگرانی از کاهش قدرت متحدان غرب در منطقه موجب شده تا رسانههای غربی، ترامپ را به برخورد با ایران و کنترل توانمند های دفاعی کشورمان تشویق کنند. در همین راستا روزنامه انگلیسی تلگراف یک روز بعد از انتخاب ترامپ به ریاستجمهوری امریکا نوشت: مداخله رو به افزایش ایران و نیروهای سپاه آن در خاورمیانه برای مقابله با رژیمهای حامی غرب بهویژه در خلیجفارس، دلیل دیگر برای دولت جدید امریکا در تقابل با ایران خواهد بود.
راهکارهای منفعلانه برابر قدرت درونزای سپاه
توصیههای عملی اندیشکدههای امریکایی درباره تضعیف قدرت سپاه روشن است. مثلا اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی در گزارشی با موضوع طرحهای کنگره امریکا علیه سپاه پاسداران، نوشت: نمایندگان تلاش م کنند با اعمال تحریمهای تازه از دسترسی سپاه به بازار جهانی جلوگیری کنند. این اندیشکده در مجموع پنج طرح را برشمرده که علیه سپاه در کنگره در دست بررسی است؛ طرح «قانون تحریمهای سپاه»، «طرح منزوی کردن تجاوز و نظام گری دولتی» (QASAM)، «قانون شفافیت مالی تروریسم ایران»، «قانون تروریست اعلام شدن سپاه» و «قانون اجرا و بازنگری تحریمهای سپاه پاسداران انقلاب ایران» این طرحها هستند که هر یک به دنبال اعمال محدودیتهای تازهای علیه سپاه هستند. بنا بر این گزارش، حامیان این طرحها م گویند تنها با تروریستی معرفی کردن سپاه است که م توان شرکتهای بینالمللی را از مراوده مالی با سپاه پاسداران بازداشت.
در اجرای فاز تروریست نامیدن سپاه، اندیشکده امریکایی «دفاع از دموکراس ها» به ترامپ توصیه کرده «از آنجا که واشنگتن به تردد نظامی هوایی ایران مشروعیت بخشیده و دولت «ترامپ» رییسجمهور منتخب باید در دو مورد که عبارتند از: ابطال فروش هواپیما به ایران و اعمال جرایم سنگین بر شرکتهایی که با «ماهان ایر» همکاری دارند، تجدیدنظر کند.»
همه این توصیهها و دسیسهچین ها درحالی است که روشن است، قدرت مردمی و خودجوش سپاه نم تواند با فشارهای سیاسی و امنیتی خارجی کاهش یابد. سپاه پاسداران مانند بسیاری از نیروهای نظامی منطقه، با اذن و اجازه قدرتهای خارجی قدرتمند نشده که حالا با اذن آنها تضعیف شود. چنین است که سپاه همچنان خار چشم دشمنان جهان اسلام در منطقه خواهد بود و بهعنوان بزرگترین نیروی اثرگذار منطقه، اجازه دخالت به بازیگران فرامنطقهای در منطقه خلیجفارس و غرب آسیا را نخواهد داد.
با این همه بهنظر م رسد دولت دونالد ترامپ در امریکا که با شعار تداوم مذاکرات هستهای و تکمیل «توافق ناقص» روی کار آمده سعی خواهد کرد از طریق فشار بر کشورمان، برجام را وارد فاز نظامی کرده و از این طریق قدرت دفاعی تهران را کاهش دهد.
* منتشر شده در روزنامه اعتماد