در دوره های افزایشی نیز من مسوولیت را متوجه بانک مرکزی می‌دانستم. من همواره گفته‌ام هنگامی که یک نوسان بیش از ۱۵ روز به طول می‌انجامد، به‌طور قطع مسبب آن بانک مرکزی است و اکنون نیز که بالغ بر یک ماه از کنترل بازار ارز می‌گذرد، به نظر من بیشترین سهم را در آن بانک مرکزی داشته است.
در حال حاضر ۹۰ درصد صادرات کشور توسط چند ده شرکت دولتی و خصولتی انجام می‌شود. این‌جاست که سهم مدیریت مناسب در بازار روشن می‌شود. در یک سال گذشته که آقای همتی سکان امور در نهاد سیاست‌گذار پولی را برعهده دارد، به بازار آرامش داده و تصمیمات وی در بخش‌هایی چون نظارت عملا دست این نهاد برای مدیریت بازار را بازتر از هر زمانی کرده است. این مهم ناشی از آن است که برای اولین بار در سال‌های پس از انقلاب، بانک مرکزی اختیاراتی در حد وظایف خود دارد و خوشبختانه در این زمان جناب همتی هم با استفاده از توانایی موجود عملکرد مقبولی داشتند. به طور مثال، تا سال گذشته شاهد بودیم که تعداد زیادی دستگاه پوز در کشورهای دیگر وجود داشت که از این طریق به راحتی ارز کشور خارج می‌شد، ولی خوشبختانه این دستگاه‌ها جمع آوری شدند و این راه بسته شد.
علاوه بر این، نظارت بر ارزهای صادراتی به خوبی دنبال شد و ارز نیما نیز به تدریج به قیمت بازار آزاد نزدیک‌تر شد. در نتیجه مجموعه ای از عوامل در کنار سیاستگذاری های اصولی در شرایطی که شوک‌های سیاسی چون زدن پهباد آمریکایی، بحران نفتکش‌ها و... عملا کنترل بازار پول را در دست بانک مرکزی نگه داشت. این در حالی است که پیش‌تر هر کدام از این اتفاقات می‌توانست بازار ملتهب کند.
اقتصاد ایران در شرایط کنونی باید به سمت حمایت از تولید حرکت کند. در شرایط فعلی با افزایش نرخ ارز، قاچاق نفع اقتصادی خود را تا حد زیادی از دست داده است و فرصتی متفاوت برای حمایت از تولید ملی و با کیفیت در ایران ایجاد شده و باید از این فرصت بهره لازم را برد.
در این میان واردات کشور به دلیل کاهش شدید قدرت خرید مردم روند نزولی به خود گرفت؛ به‌گونه‌ای که در دو سه سال پیاپی سالانه کاهش ۲۰ تا ۲۵ درصدی در این بخش دیده شد. کاهش قدرت خرید در عمل تقاضا برای کالاهای خارجی را کاهش داد که این نیز به حفظ ثبات بازار یاری رسانده است. به این ترتیب توقف فعالیت دستگاه‌های پوز، نظارت بر بازگشت ارزهای صادراتی، کاهش واردات و مهار قاچاق به همراه مدیریت درست بازار مهمترین دلایل تداوم آرامش در بازار ارز است و انتظار داریم بازار ارز تا پایان سال در شرایط با ثبات باقی بماند.
حمایت از تولیدی که تاکنون در کشور صورت گرفته، عملا یک شکست بزرگ بوده است و در حالی که ایران در تقریبا اغلب صنایع حضور دارد، اما در هیچ صنعتی سرآمد نیست، زیرا تولیدکنندگان ایران تنها بازار ۸۰ میلیونی داخلی که سرانه مصرفی اندکی دارند را مدنظر دارد. درنتیجه به باور من حمایت از تولید به شکلی که تاکنون صورت گرفته، به سود کشور نیست، بلکه حمایت موثر، حمایتی است کوتاه مدت، هدفمند و با آماده کردن شرایط برای تولیدات گسترده برای بازارهای جهانی است.
* نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و چین
۲۲۳۲۲۵