یک رشته توییت توسط درگاه رسمی سازمان حفاظت محیط‌زیست منتشر شده با این مضمون که اگر وزارت نیرو دلش برای بوم‌سازگانِ خزر یا تاب‌آوری هیرکانی می‌سوزد، چرا پیشنهادش را پس نمی‌گیرد و همچنان توپ را در زمین ما می‌اندازد؟!
تامل‌برانگیزتر آنکه سازمان حفاظت محیط‌زیست در توییتِ آخرش، تلاش برای روشن‌شدنِ ابعاد خسارت‌های محیط‌زیستی ناشی از اجرای طرح انتقال آب از خزر به کویر مرکزی توسط محمد فاضلی را عوام‌گرایی و ژستی روشنفکرانه تصویر کرده و پیشنهاد داده به جای انتقاد از آنها، اردکانیان را مجاب کند تا درخواست وزارت متبوعش را پس گیرد!
رفتار سازمان تحت هدایت عیسی کلانتری، درست مثل رفتارِ زوجِ در حال متارکه‌ای است که وقتی مظلوم‌نمایی یک‌طرف آشکار می‌شود تا از شر سرپرستی فرزند خلاص شود، به جای آنکه برایش سلامت روانی و آینده فرزند مطرح باشد، می‌کوشد تا باجِ مناسب برای دادن چراغ سبز را بگیرد! بی‌مهابای ضربه‌ای که این جدایی ممکن است به فرزند و آینده او بزند. اینک نیز کمینه‌ی انتظار از سازمان متولی محیط‌زیست کشور آن است که فراتر از قواعد اداری و تکالیف مرسوم، عملاً نشان دهد که حراست از مایملک محیط‌زیستی کشور برایش از هر مصلحتی والاتر و ارزشمندتر است.
اینکه مدیران ارشد سازمان حفاظت محیط‌زیست پیوسته در رسانه‌های گوناگون اعلام کنند که مسوولیت‌شان فقط کاهش خسارت‌های محیط‌زیستی اجرای طرح انتقال آب، بدون توجه به ابعاد اقتصادی، اجتماعی و تبعات فرهنگی آن است؛ آشکارا نشان می‌دهد که حتی مسعودتجریشی به عنوان معاون انسانی سازمان، تعریف درست دانش ارزیابی را هم نمی‌داند و حتی تاکنون یک ماتریس ارزیابی را که در آن باید به همه‌ی ابعاد اجرای پروژه در حوزه‌های محیط‌زیستی، فیزیکی و اقتصادی/اجتماعی قبل و بعد از اجرا رسیدگی شود، انجام نداده است.
وای بر ما که متولیان محیط‌زیست و آب کشور، اینگونه به جای نگرانی از آسیب به تاب‌آوری وطن، نگران خشم رییس‌شان و آسیب به پایداری میزهای قدرت‌شان هستند. این مملکت با وجود چنین مدیرانی در مسیر پایداری حرکت نمی‌کند. نگویید که نگفتم!
چرا با طرح انتقال آب خزر به سمنان مخالفم؟ دلیلش این است که اکوسیستم دریای خزر همین الان هم ظرفیت بسیار ناگواری دارد. میزان آلایندگی‌های این آب، چندین برابر حد مجاز است. بسیاری از گونه‌های آبزی، منقرض شده یا در آستانه انقراض هستند. ماهی کیلکا را تقریباً از دست دادهایم، ماهی خاویاری دارد از بین می‌رود؛ فک خزری در آستانه انقراض است. در چنین شرایطی که توصیه می‌کنند به دلیل آلودگی آب، مردم وارد دریای خزر نشوند، ما قرار است دوباره تلخابهای را وارد آب بکنیم و کیفیت را کمتر کنیم.
در واقع محل شیرین کردن آب در حال حاضر، تالاب میانکاله در جنب نکا است که زیستگاه ماهی خاویاری است و این منطقه با این اتفاق به شدت آسیبپذیر خواهد شد و درآمد صیادیمان کاهش خواهد یافت و بیکاری افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر کیفیت آبزیانی که مردم استفاده می‌کنند، کاهش می‌یابد و هزینه سلامت افراد از نوع درمانی افزایش می‌یابد. همه این‌ها خسارت به این کشور است. علاوه بر این مسیری که این لوله عبور خواهد کرد منجر به تخریب هزاران درخت ارزشمند ایلخانی می‌شود و نرخ فرسایش را افزایش می‌دهد و منجر به گسست اکولوژیک در جنگل‌های ارزشمند شمال خواهد شد. غیر از این ماجراها نکته بسیار مهم این است که قیمت تمام شده این پروژه بسیار گران است.
چیزی حدود هر متر مکعب ۶۰ هزار تومان برآورد شده است. چه محصولی قرار است تولید بشود که ۶۰ هزار تومان ارزش داشته باشد و این چه اقتصادی است که می‌تواند با آب ۶۰ هزار تومانی برای متر مکعب به حیات خودش ادامه بدهد؟ اصلاً منطقی نیست ما ۱۸ الی ۱۹ هزار میلیارد تومن هزینه کنیم، برای اینکه ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب منتقل کنیم. آن ۱۸ هزار میلیارد تومان می‌تواند به دردهای این ملت اختصاص پیدا کند. کیفیت آموزش و پرورش در این کشور درست بشود و واقعاً لازم نیست ما چنین پولی را هدر بدهیم که همین هدر دادن موجب تخریب طبیعت ایران می‌شود.
استان سمنان همین الان میانگین سرانه آبی که دارد بیشتر از متوسط کشوری است و اگر یک پنجم و یا یک ششم این را هزینه کنند می‌توانند ۵۰۰ میلیون متر مکعب آب را از محل بازچرخانی، تصفیه و برای بخش‌های کشاورزی، صنعت و شرب ذخیره کنند. چرا ما کار آسان‌تر را نکنیم که هزینه‌هایش کمتر است و خسارت محیط‌زیستی هم ندارد؟
ما دوتا رئیس‌جمهوری (احمدی نژاد و روحانی) داشتیم که در تمام موارد باهم تضاد داشتند، اما فقط در یک مورد با هم اشتراک نظر دارند؛ آن هم انتقال آب به سمنان است؛ چون سمنانی هستند و به حوزه انتخابی خودشان قول دادند که آب بیاورند. همانطور که آقای خاتمی رئیس‌جمهور شد آب به یزد برد، آقای رفسنجانی رئیس جمهور شد آب به کرمان و رفسنجان برد. حالا ما دو تا رئیس‌جمهور سمنانی داریم که می‌خواهند بگویند که ما نمک‌نشناس نبوده‌ایم و رأی مردم شهر خود را جبران کرده‌ایم. واقعاً غم‌انگیز است که ما اصول کشورداری را کنار بگذاریم و درگیر چنین مواردی شویم. زمانی نمایندگان مجلس در بودجه تصویب کردند که ردیف طرح انتقال آب حذف شود و خیلی هم خوشحال کننده بود، ولی با این وجود دوباره این موضوع، مطرح شده است.
محیط‌زیستی‌ها می‌توانند طبق ماده ۶۶ آئین دادرسی به قوه قضاییه شکایت کنند، چون یک تخریب غیر قابل جبران دارد اتفاق می‌افتد. از سوی دیگر نمایندگان مجلس باید از وزیر نیرو و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز در مجلس توضیح بخواهند.
* فعال محیط زیست و عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور