افتتاح شعب دیوان عدالت اداری در مراکز استان ها\شکایت از دولت بیشتر می‌شود

امید کریمی: شکایت، احتمالاًً آخرین راه برای فرار کردن از عواقب تصمیمات دستگاه اجرایی است. تصمیماتی که خوب یا بد، به هر حال می‌تواند مخالفان و آسیب دیده‌هایی داشته باشد. طبیعی است که همیشه نتوان همه را راضی کرد. اما نکته اینجاست که در یک سال گذشته، هرگاه رئیس دیوان عدالت اداری گفت‌وگو کرده است خبر از افزایش شکایت مردم از دولت داشته است. هرچند بخشی از این رشد می‌تواند به آگاهی مردم از امکان شکایت از دولت باشد، اما حجت‌الاسلام محمدجعفر منتظری، رئیس دیوان عدالت اداری معتقد است که دستگاه‌های اجرایی هم چندان به این شکایت‌ها توجه ندارند و به همین دلیل پرونده‌های شکایتی بیشتری نسبت به سال گذشته در دیوان عدالت اداری ثبت می‌شود. هرچند که آمار دقیقی از میزان شکایات مردمی علیه دولتی وجود ندارد، اما تا دو سه ماه دیگر باید در انتظار افزایش عجیب این شکایت‌ها بود؛ چون رئیس دیوان عدالت اداری از افتتاح شعب دیوان در مراکز استان‌ها خبر داده است: «با ایجاد شعب دیوان عدالت اداری در مراکز استانها قطعاً آمار شکایات و پرونده‌ها افزایش خواهد یافت. وظیفه شعب دیوان عدالت اداری در هر استان ارتباطات مردمی و ارجاع شکایات به تهران و ابلاغ احکام است.»

امسال دولت چندین طرح را اجرا کرد که به شکایت منجر شد. یکی از جنجالی‌ترین آنها، انتقال کارمندان از تهران به شهرهای دیگر بود که رئیس‌جمهور از نهادهای دولتی خواسته بود. همین درخواست و انتقال سریع سازمان‌هایی مثل میراث فرهنگی و گردشگری به شهرهای دور افتاده، شکایت‌های مختلفی را منجر شد و عملاً دولت را وادارکرد از تصمیمش کمی کوتاه بیاید و از سرعت این طرح به شکل کاملاً محسوسی کم کند. شاید به همین دلیل است که دولت برای اجرای طرح‌هایی مثل دورکاری و کاهش ساعت کاری، تأکید فراوانی می‌کند که نه کسی اخراج می‌شود و نه از حقوق دورکاران می‌کاهد. حتی دولتی‌ها بارها اعلام کرده‌اند برای دورکاری اجباری نیست. از طرف دیگر وقتی حرف از کاهش ساعت کار ادارات دولتی و در پی آن حذف سرویس رفت و آمد و ناهار می‌شود، سکوت و تکذیب از دولت به گوش می‌رسد. البته نکته اینجاست که رئیس دیوان عدالت اداری همچنان می‌گوید دستگاه‌های دولتی همکاری مناسبی برای کاهش شکایت‌ها ندارند: «تلاش ما این است با تعامل و تفاهم عمده مشکلات رفع شود زیرا در غیر اینصورت ادارات و سازمانها تضعیف می‌شود. دیوان عدالت آمادگی خود را در تعامل با سازمانهای دولتی برای رفع ایرادات و مشکلات اعلام کرده و تعداد زیادی از سازمانها هم آمده‌اند ولی برخی هنوز تعامل خوبی با دیوان برقرار نکرده‌اند.»

او همچنین می‌گوید: «هنوز دیوان عدالت بسیاری از حقایق و ناگفته‌ها را اعلام نکرده است در غیر اینصورت جنجال زیادی به راه می‌افتاد.»

فراموش نباید کرد که شکایت‌های مردمی معمولاً همگی به حکم دیوان منجر نمی‌شود. آنطور که منتظری گفته است، تا 50 درصد شکایت‌ها به دلیل ثابت نشدن ادعاها و اسناد و مدارک ناقص و ناکافی، اصلاً روانه دادگاه نمی‌شوند.

اما چه نهادهایی بیشترین شکایت را دارند؟ رئیس دیوان عدالت اداری دراین باره می‌گوید: «دستگاه‌هایی که بیشتر با مردم در ارتباط هستند و مردم بیشترین مراجعات را به آنها دارند، طبعاً شکایات از آنها بیشتر است. دستگاه‌هایی که خدمات کمتری دارند هم از لحاظ شکایات در رده‌های پایین‌تر قرارگرفتند، بنابراین اگر بگوییم دستگاهی بیشترین شکایت را دارد به این معنی نیست که بیشترین تخلف را دارد چه بسا دستگاهی که شکایت کمتری داشته باشد اما تخلفش زیاد باشد.» با این حال شهرداری‌ها و سازمان تأمین اجتماعی، تاکنون بیشترین شکایت را داشته‌اند.

جدول زمان‌بندی اظهارات درباره افزایش شکایت مردم از دولت

 42