حضرت آیت الله خامنه ای در بخشی از بیانیه گام دوم می گویند: " جمهوری اسلامی، متحجّر و در برابر پدیده‌ها و موقعیّتهای نو به نو، فاقد احساس و ادراک نیست، امّا به اصول خود بشدّت پایبند و به مرزبندی‌های خود با رقیبان و دشمنان بشدّت حسّاس است. با خطوط اصلی خود هرگز بی‌مبالاتی نمیکند و برایش مهم است که چرا بماند و چگونه بماند."
ایشان در تاریخ ۲۳ /۱۲/ ۱۳۹۷ نیز در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری، مرزبندی با دشمن را عاملی برای مصونیت در مقابل جنگ نرم دشمن دانسته و غفلت از این موضوع توسط مسئولین و مردم را موجب نفوذ،خدعه و تسلط دشمن بر محیط های مجازی و فرهنگی توصیف می کنند.
" یک مسئله‌ی دیگر که باز این را هم عرض کنیم، مرزبندی با دشمن برای مصونیّت از تهاجم نرم [است]. یکی از کارهای بسیار لازم همین است که ما نگذاریم مرزمان با دشمن کمرنگ بشود. مرزبندی با دشمن، اگر مرزبندی با دشمن نبود و مرز، برجسته نبود، عبور از این مرز -چه از این طرف به آن طرف، چه از آن طرف به این طرف- ممکن میشود؛ درست مثل مرزهای جغرافیایی. اگر مرزِ جغرافیایی نباشد و برجسته نباشد، خُب از آن طرف یک نفری بلند میشود می‌آید اینجا نفوذ پیدا میکند؛ آدم قاچاقچی، آدم دزد، آدم جاسوس از آن طرف می‌آید این طرف؛ از این طرف هم یک آدم غافل، آدم خواب‌آلوده از مرز عبور میکند میرود آنجا گیر می‌افتد. مرز اعتقادی و مرز سیاسی هم عیناً همین جور است؛ وقتی که مرز روشن نبود، دشمن میتواند نفوذ کند، میتواند خدعه کند، میتواند فریبنده عمل بکند، میتواند بر فضای مجازی مسلّط بشود. اگر مرز با دشمن روشن بود، تسلّط او بر فضای مجازی، بر محیط فرهنگی به این آسانی نخواهد بود."
یکی از ملزومات اصلی این مرزبندی، شناخت دشمن است. در یک تعریف پذیرفته شده، دشمن کسی است که تضعیف نظام اسلامی و براندازی جمهوری اسلامی ایران را در دستورکار داشته و با ترفندهای شوم خود به دنبال ضربه زدن به منافع و ارزش های انقلاب اسلامی از جمله استقلال و اقتدار این کشور است. از این رو، شناخت دشمن و نوع حربه‌ای که استفاده خواهد کرد، از مهم‌ترین وظایف و اهداف مسئولان بخصوص مدیران سیاست خارجی است. رهبر معظم انقلاب در بند هفت بیانیه گام دوم، آمریکا و دیگر مستکبران را در زمره دشمنان مردم ایران دانسته و آنان را به عنوان قدرتهائی که به دنبال پایمال کردن منافع حیاتی و استقلال کشورها هستند، معرفی می کنند.
"نماد پُرابّهت و باشکوه و افتخارآمیز ایستادگی در برابر قلدران و زورگویان و مستکبران جهان و در رأس آنان آمریکای جهان‌خوار و جنایت‌کار، روزبه‌روز برجسته‌تر شد. در تمام این چهل سال، تسلیم‌ناپذیری و صیانت و پاسداری از انقلاب و عظمت و هیبت الهی آن و گردن برافراشته‌ی آن در مقابل دولتهای متکبّر و مستکبر، خصوصیّت شناخته‌شده‌ی ایران و ایرانی بویژه جوانان این مرز و بوم به‌شمار میرفته است. قدرتهای انحصارگر جهان که همواره حیات خود را در دست‌اندازی به استقلال دیگر کشورها و پایمال کردن منافع حیاتی آنها برای مقاصد شوم خود دانسته‌اند، در برابر ایران اسلامی و انقلابی، اعتراف به ناتوانی کردند. ملّت ایران در فضای حیات‌بخش انقلاب توانست نخست دست‌نشانده‌ی آمریکا و عنصر خائن به ملّت را از کشور برانَد و پس از آن هم تا امروز از سلطه‌ی دوباره‌ی قلدران جهانی بر کشور با قدرت و شدّت جلوگیری کند."
در کنار شناخت دشمن و مرزبندی با آن، بحث عدم اعتماد به دشمن نیز حائز اهمیت است. برخورد خردمندانه و در عین حال محتاطانه با دشمن و متحدین او، موجب تصمیم گیری درست در عرصۀ سیاست خارجی می شود. در همین رابطه، حضرت آیت الله خامنه ای، غیر از آمریکا، تعدادی از دولت های اروپائی را نیز غیر قابل اعتماد دانسته و از دولت جمهوری اسلامی می خواهند که مرزبندی خود را با این کشورها حفظ کنند.
" امروز ملّت ایران علاوه بر آمریکای جنایت‌کار، تعدادی از دولتهای اروپایی را نیز خدعه‌گر و غیر قابل اعتماد میداند. دولت جمهوری اسلامی باید مرزبندی خود را با آنها با دقّت حفظ کند؛ از ارزشهای انقلابی و ملّی خود، یک گام هم عقب‌نشینی نکند؛ از تهدیدهای پوچ آنان نهراسد؛ و در همه‌حال، عزّت کشور و ملّت خود را در نظر داشته باشد و حکیمانه و مصلحت‌جویانه و البتّه از موضع انقلابی، مشکلات قابل حلّ خود را با آنان حل کند. در مورد آمریکا حلّ هیچ مشکلی متصوّر نیست و مذاکره با آن جز زیان مادّی و معنوی محصولی نخواهد داشت."
به دنبال طرح موضوع مرزبندی با دشمن از سوی رهبر انقلاب، برخی از افراد عمدا یا از روی ناآگاهی، این دیدگاه را مانعی برای تعامل و توسعه روابط با دیگر کشورهای جهان تلقی کردند. این افراد در یک مغالطه آشکار، اینگونه القا نمودند که عقل سیاسی ایجاب می کند ارتباطات جهانی ایران افزایش یافته، روابط منطقه ای رشد پیدا کند و مناسبات دوجانبه تقویت گردد. مقام معظم رهبری هشیارانه در تبیین مفهوم "مرز بندی با دشمن" در تاریخ ۱۵ /۱۲/ ۱۳۹۲در دیدار با اعضای مجلس خبرگان، بر تعامل و تقویت ارتباط با کشورهای جهان تاکید داشته و مرز بندی با دشمن را به معنای عدم تعامل با کشورهای دیگر ندانستند.
" مرزبندی به معنای این نیست که ما رابطه‌مان را قطع بکنیم؛ توجه بکنید، مغالطه نکنند که شما میگویید ما با همه‌ی دنیا دشمنیم؛ نه، مرزبندی کنید، مرزها مخلوط [نشود]. مثل مرز جغرافیایی؛ در مرز جغرافیایی شما بین کشور خودتان و کشورهای اطرافتان مرز معین میکنید؛ معنای این مرز این نیست که شما نمیروید آنجا، آنها نمی‌آیند اینجا؛ معنای این مرز این است که هر رفت‌وآمدی منضبط خواهد بود. معلوم باشد کِی میرویم، چه کسی میرود، چه‌جور میرود؛ چه کسی می‌آید، کِی می‌آید، چه‌جور می‌آید، چرا می‌آید؛ مرزبندی در مرزهای جغرافیایی این‌جور است؛ در مرزهای عقیدتی هم همین‌جور است."
رهبر معظم انقلاب در ادامه همین بیانات کسانی که به هر بهانه می خواهند مرزبندی با دشمن را نادیده گرفته و یا در صدد کمرنگ آن باشند را شماتت کرده و اقدام آنان را مغایر با استقلال کشور تلقی نموده اند.
" مرز مشخص باشد، مرز مخلوط نشود. کسانی که سعی میکنند این مرز را کمرنگ کنند یا محو کنند یا از بین ببرند، اینها خدمت نمیکنند به مردم، اینها خدمت نمیکنند به کشور؛ چه مرزهای دینی و عقیدتی، چه مرزهای سیاسی. استقلال، مرزی است برای کشور؛ این کسانی که سعی میکنند اهمیت استقلال یک ملت را - به‌عنوان جهانی شدن و حل شدن و منطبق شدن با جامعه‌ی جهانی - از بین ببرند و کمرنگ کنند، مقاله مینویسند، حرف میزنند، اینها هیچ خدمتی نمیکنند به این کشور ."
رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم نیز مرزبندی با دشمن را همردیف استقلال و آزادی، عزّت ملّی و روابط خارجی دانسته و آن را در زمره چند سرفصل اساسی و مهمِ نظام اسلامی مطرح می نمایند.
" اکنون به شما فرزندان عزیزم در مورد چند سرفصل اساسی توصیه‌هایی میکنم. این سرفصل‌ها عبارتند از: علم و پژوهش، معنویّت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و آزادی، عزّت ملّی و روابط خارجی و مرزبندی با دشمن، سبک زندگی."
بنابراین مرزبندی با دشمن باید یکی از راهبردهای اصلی دستگاه دیپلماسی در چهل سال آینده باشد. پای بندی به این اصل، ضامن استقلال کشور است و در عین حال مغایرتی نیز با تقویت ارتباطات خارجی و برقراری روابط با کشورهای جهان و افزایش تفاهم و همگرائی وتعامل میان ملت‌ها ندارد.