به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، وب سایت اکونومیک در روزهای پایانی سال 2019 به حوادث این سال پرداخته که در ادامه می خوانیم:
پس از 9 سال حرکت وی الهام بخش قیام "بهار عربی" بود که به موجب آن سران چهار کشور سرنگون شدند. سونامی جدید اعتراضاتی که امواج آن سراسر خاورمیانه را ناآارام کرده است هنوز نام و نشان خاصی ندارد.اما ، بازتاب صدای محمد بوعزیزی در اعتراضات 2019 شنیده می شود و رهبران بیشتری را نسبت به سال2011 از پا درآورده است.
عبدالعزیز بوتفلیقه ، رئیس جمهور الجزایر ، اولین دیکتاتوری بود که بعد از 20 سال حکومت در ماه آوریل ، در برابر نا ارامی ها شکست خورد و از قدرت کناره گیری کرد. فقط یک هفته بعد، عمر البشیر پس از سه دهه حکمرانی بر سودان ، توسط ترکیبی از اعتراضات خیابانی و مداخلات ارتش برکنار شد.معترضین تصور می کردند که هر دو رهبر بیشتر از انچه که باید برسر قدرت مانده بودند.اما ایا این برکناری ها تغییراتی باب میل معترضین به دنبال داشت ؟ درماه اگوست، ژنرالهای سودان توافقی مشترک بر سر قدرت را با رهبران جنبش اعتراضات امضا کردند. اما دیدیم که انتخابات الجزایر به سنگری جدید برای صف ارایی اعضای حکومت قبلی تبدیل شد.
این تظاهرات ها در الجزایر و جاهای دیگر ادامه دارد. در عراق و لبنان معترضین نخست وزیران را برکنار کردند ، اما بسیاری خواهان تغییرات اساسی در سیستم های سیاسی هستند. هر دو کشور، قدرت را میان ادیان و فرقه های مذهبی مختلف تقسیم کرده اند تا از این طریق به حفظ صلح کمک کنند که این امر موجب فساد سیستمی و ضعف در حکمرانی گردیده است. مقامات عراق با خشونت به ناآرامی ها واکنش نشان داده و صدها نفر را کشتند. در همین حال ، لبنان در بحران اقتصادی دست و پا می زند. ایران نیز با اعتراضاتی که به دلیل افزایش قیمت سوخت در این کشور اتفاق افتاد، غافل گیر شد.
رئیس جمهور ، حسن روحانی در حالی سال جدید را به مردم ایران تبریک گفت که ان سال را بدترین مخمصه ی اقتصادی ایران طی چهار دهه ی گذشته ارزیابی می کرد . وی پرزیدنت ترامپ را به خاطر کمپین فشار حد اکثری مسئول این مخمصه دانست . در سال 2018 آقای ترامپ از برجام یا همان معاهده ای که برنامه ی هسته ای ایران را مهار می کرد بیرون امد و تحریم ها علیه تهران را افزایش داد. در حالیکه روابط اقتصادی ایران با کل دنیا قطع شده بود ، سال 2019 اغاز شد. این امر سبب شد تا ایران فعالیت هسته ای خود را بر خلاف میل هم پیمانان اروپایی در برجام، افزایش دهد. در همین ایام، ایران به حمله به کشتی تجاری و تأسیسات نفتی عربستان سعودی مظنون شد و سبب شد تا ترامپ ،ابتدا دستور حمله نظامی به اهداف ایران را صادر کند ولی سپس آن را کنسل کند.
یک سال گذشته برای ترامپ، سال سختی در خاورمیانه بود. او سال 2018 را با تلاش برای بیرون امدن از ویرانه های سوریه ی جنگ زده به پایان رساند. در ماه اکتبر به هزار سربازامریکایی، دستور داد تا موقعیت خود را در شمال سوریه، جایی که انها جهاد گران دولت اسلامی را تحت کنترل داشتند ، ترک کنند. همین امر باعث شد تا ترکیه فرصت را غنیمت شمرده و با همپیمانان کرد امریکا وارد نبرد شود و حکومت خودگردان انان را در شمال سوریه فلج کند. عقب گرد نیروهای امریکایی همچنین سبب شد تا روسیه و ایران که از مدافعان رژیم بشار اسد بودند در سوریه نفوذ بیشتری پیدا کنند. به نظر می رسد آقای اسد اکنون استان ادلب ، آخرین مکانی که در تصرف شورشیان عرب سنی بود را بتواند باز پس گیرد. اما او حالا حاکم یک کشور فقیر تکه تکه است.
از طرفی اسرائیل نیز دو نیمه شده است.اسراییل دو انتخابات بی نتیجه در سال 2019 برگزار کرد ، بنابراین در ماه مارس انتخابات دیگری برگزار می شود. در ماه نوامبر نخست وزیر بنیامین نتانیاهو به اتهام رشوه خواری و کلاهبرداری در سه پرونده فساد متهم شد. نتانیاهو هرگونه اتهام به تخلف را رد کرد ، کیفرخواست ها را "کودتا" خواند و قول داد که در انتخابات بعدی شرکت خواهد کرد. در مبارزات قبلی او به روابط خود با ترامپ می بالید چرا که دولت امریکا ،ساخت شهرک های اسرائیلی در کرانه باختری و نیز حاکمیت اسراییل بر ارتفاعات جولان اشغالی را به رسمیت می شناخت. با این حال ، طرح توافقات اقتصادی میان اسرائیل و فلسطین که از سوی ترامپ مطرح شد نتوانست نظر مقامات را جلب کند . وقتی در زمینه ی اقتصادی به هیچ توافقی نمی رسیم هیچ امیدی برای توافقات در زمینه های سیاسی نمی ماند.
تونس در ماه ژوئیه، نخستین رئیس جمهور منتخب دموکراتیک خود یعنی السبسی را در سن 90 سالگی از دست داد.اما انتخابات ماه اکتبر که به پیروزی قیس سعید استاد سخت گیر حقوق منجر شد ، روح تازه ای از امید به کشوردمید . کشوری که از زمان پذیرش دموکراسی در حال دست و پنجه نرم کردن با غول فساد اقتصادی و فقر بود. هزاران تونسی پس از شنیدن خبر پیروزی وی ، در پایتخت جمع شدند و بسیاری از آنها شعارهای مشابه بهار عربی سر دادند. تونس تنها داستان موفقیت دوره ی ناآرامی درخاورمیانه است. در حالیکه که معترضین به فشار خود برای تغییر و اصلاحات در منطقه ادامه می دهند ، تونس مانند یک فانوس دریایی و چراغ راه ، روشنگر مسیر مبارزه است.
منبع: اکونومیست/مترجم: تارا نوروزپور
23 / 310 310