اعتماد ذره ذره و در یک فرآیند طولانی به دست می‌آید، اما از بین رفتن اعتماد، می‌تواند در یک لحظه رخ دهد و همه سرمایه یک رسانه را از بین ببرد. با پنهانکاری و اخبار اشتباه درباره سقوط هواپیمای اوکراین، بحث بی‌اعتمادی مخاطبان به رسانه‌های داخلی با شدت بیشتری مطرح شده است، اما سوال اصلی اینجاست که آیا پیش از این رسانه‌های کشورمان مورد اعتماد مردم بوده‌اند؟
با تجربه دو دهه روزنامه‌نگاری در ایران با قاطعیت می‌گویم که اعتماد مردم به رسانه‌ها، نه اکنون که از سال‌ها قبل فروریخته بود و آنچه الان می‌بینیم، صدای بلندتر این فروریختن اعتماد است وگرنه بحران بی‌اعتمادی، بحث جدیدی نیست و الان فقط ضربه روحی آن بیشتر به چشم آمده است.
وقتی رسانه‌ها با محدودیت‌های بی‌شماری در اطلاع‌رسانی روبرو هستند و امکان فعالیت حرفه‌ای برای آنها وجود ندارد، آنها ناچارند صرفاً منعکس کننده مواضع مقامات رسمی کشور باشند و در این مسیر، رسانه‌ها صرفاً به تریبون یا بلندگوی مقامات تبدیل شده و از انعکاس صداهای دیگر بازمی‌مانند.
وقتی برخی از رسانه‌ها هنوز ابتدایی‌ترین اصول منبع‌نگاری در تهیه خبر را نمی‌دانند و یا به آن پایبند نیستند. وقتی رسانه‌ها و یا روزنامه‌نگاران وظیفه اصلی خود را که همان اطلاع‌رسانی درست است، فراموش کرده و بخواهند نقش روابط عمومی یک سازمان، نهاد، دولت و یا حتی حاکمیت را ایفا کنند، نتیجه همان می‌شود که اکنون شاهد آن هستیم.
فقط اهالی رسانه مقصر نیستند و تصور هم نمی‌کنم که آنها به تنهایی قدرت کافی برای اصلاح امور داشته باشند. برای اصلاح این وضعیت، تنها راهکار، آزادی رسانه‌ها و کاهش محدودیت‌های آنها در اطلاع‌رسانی است. تجربه اخیر نشان داد که رسانه‌های رسمی و شناسنامه دار داخلی که با هزار قید و بند در حال فعالیت هستند، اساسا توان رقابت با رسانه‌های جدید و یا رسانه‌های خارجی را ندارند. تا مسئولان، به رسانه‌های داخلی اعتماد نکنند و محدودیت‌ها را از جلوی آنها برندارند و مهمتر از همه، کارکرد اصلی رسانه را باور نکنند و به آن گردن ننهند، هیچ امیدی به بازگشت اعتماد به رسانه‌های داخلی نیست.
تصور نکنیم که اعتماد به رسانه‌ها فقط بخاطر اتفاق اخیر از بین رفته، بلکه بی‌اعتمادی ریشه‌دارتر بوده و مهمتر از همه، این اشتباه بزرگ تازه به دلیل همان روند بی‌اعتمادی گذشته است. چرا که اگر رسانه‌ها وظیفه خود را از قبل به درستی انجام داده بودند و کارکرد درست خود را داشتند، اساسا اشتباه هفته گذشته رسانه‌ها رخ نمی‌داد و آنها این چنین بی‌محابا، ته مانده اعتماد مخاطبان خود را نیز بر باد نمی‌دادند.
* منتشر شده در خبرگزاری شفقنا . ۲۴ دی ۱۳۹۸
۲۱۷۲۱۷