دکتر عباس نجفی، معاون قضایی، اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان همدان: هر شخصی که به نحوی با توسل به وسایل متقلبانه مردم را به امور غیر واقعی، جعل اسناد یا موهوم امیدوار نماید و در نهایت موجب شود فرد با میل، رغبت و رضایت خودش مالی را تحویل شخص فریبکار بدهد، کلاهبردار نامیده می‌شود.
براساس ماده ۷۴۱ «هرکسی به طور غیرمجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر و ایجاد و متوقف کردن داده یا مختل کردن سامانه وجه، مال، منفعت، خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند علاوه بر ردمال به صاحب آن به حبس از یک تا ۵ سال یا جزای نقدی از ۲۰ میلیون ریال تا یکصد میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»
سیم‌کارت‌های اعتباری بستری مناسب برای کلاهبرداری
برخی از شرکت‌های خدمات ارتباطی یا اپراتورهای تلفن همراه سیم‌کارت‌های اعتباری خود را علیرغم تذکرات و تأکیدات مقامات امنیتی به راحتی و بدون احراز هویت کامل در اختیار اشخاص قرار می‌دهند و کلاهبردارن نیز از این سیم‌کارت‌ها به دلیل ارزان بودن و دسترسی آسان در راستای اهداف فریبکارانه خود استفاده می‌کنند و همین مسئله شناسایی و رهگیری آن را سخت می‌کند به همین علت این شرکت‌ها برای پیشگیری از هرگونه اقدام کلاهبردانه باید احراز هویت خریداران را به صورت کامل و دقیق انجام دهند.
فروش سیم‌کارت به اتباع بیگانه باید بر مبنای مدت اقامت فرد در کشور فعال شود
فروش سیم‌کارت‌های اعتباری به اتباع بیگانه و مشکلات ناشی از آن بسیار است، این سیم کارت‌ها باید بر مبنای مدت اقامت فرد در کشور فعال گردد و سپس به صورت خودکار نیز غیر فعال شوند این در حالی است که سیم کارت‌ها مذکور بدون احراز هویت و تعیین زمان به این افراد فروخته می‌شود و بعد از خروج فرد از کشور برخی از این سیم‌کارت‌ها در اختیار کلاهبرداران قرار می گیرد و شناسایی مجرمین و متخلفین با هویت یک شخص بیگانه عملا کار سختی خواهد بود.
یکی از مصدایق شایع کلاهبرداری‌های اینترنتی که در اغلب پرونده‌ها می‌بینیم مواردی است که با تبحر ویژه در سخن‌وری و اشرافیت اطلاعاتی بالا سعی می‌کنند با معرفی خودشان به عنوان مدیر موسسه، شرکت یا یک رسانه، قربانی را به گونه‌ای فریب دهند تا باور کند برنده جایزه یا امتیازی خاص شده است.
در این موارد اکثر قربانیان می گویند، به گونه‌ای برای آنها فضاسازی مجازی انجام شده که فرد مجاب شده و کلاهبردار از همان موسسه یا شرکت که خود را معرفی کرده و تماس گرفته است.
مصداق شایع این نوع کلاهبرداری بدین صورت است که فرد خود را از مرکز خاصی معرفی می‌کند و عنوان می کند، قربانی برنده جایزه‌ای شده است و با تبحر افراد را پشت دستگاه‌های ای‌تی‌ام (ATM) می‌کشاند، فرد پس از وارد کردن کارت بانکی خود و اطلاعاتی که کلاهبردار به صورت ماهرانه‌ای به قربانی داده اقدام به هک حساب بانکی فرد می‌نمایند.
کلاهبرداری‌های بانکی بخش عمده‌ای از پرونده‌های حوزه کلاهبرداری
برخی کلاهبرداران به دلیل عدم توجه و دقت کافی بانک‌ها در احراز هویت اشخاص، بستری مناسب برای اعمال فریبکارانه خود یافته و اقدام به افتتاح با اسناد جعلی و با هویت غیر واقعی می‌کنند به همین علت در ردیابی‌هایی که همکاران قضایی انجام می دهند به دلیل وجود اسناد جعلی به جایی نمی‌رسند.
بانک‌ها در تمام دنیا امین اموال مردم هستند و به همین دلیل باید از ضریب امنیتی بالایی برخوردار باشند، چرا که هرساله بانک‌ها بدلیل هک وب سایت بانک از جانب هکرها دچار خسارت شده، به همین علت تمام تلاش خود را دارند با ارتقاء سیستم‌های امنیتی خودشان این حفره‌ها را مسدود کرده تا دست مجرمین از این جهت کوتاه شود اما به هر صورت مواردی نیز وجود دارد که برخی افراد احتیاط لازم را در بحث نگهداری از اطلاعات خود مانند رمز کارت، تاریخ انقضاء و CV۲ کارت خود ندارند را جدی نمی‌گیرند و به همین علت طعمه مناسبی برای کلاهبرداران اینترنتی می‌شوند.
به دلیل استفاده مکرر و دائم از کارت‌های بانکی در موقعیت‌های متفاوت افراد باید مسائل امنیتی را حتما در نظر بگیرند، در ابتدا اینکه خود فرد شخصا و به صورت محرمانه کارت و اطلاعات بانکی خود را وارد دستگاه کارت‌خوان کنند و رمز را به هیچ عنوان به فروشنده اعلام نکنند در موارد بسیاری فرد رمز کارت را به فروشنده متخلف اعلام می کند و فروشنده با داشتن دیگر اطلاعات کارت به راحتی بستری برای برداشت‌های اینترنتی از حساب فرد پیدا کرده است.
دیگر عامل بسترساز کلاهبرداری‌های اینترنتی که بسیاری از اشخاص بی‌گناه را گرفتار کرده در نحوه استفاده از کارت‌های بانکی توسط صاحبان کارت است، در مواردی افراد رمز کارت‌های بانکی را روی کارت می نویسند و کارت بانکی آنها زمانی که مفقود می‌شود به دلیل خالی بودن حساب، پیگیر آن نمی‌شوند و کارت را نمی سوزانند تا مانع استفاده اشخاص کلاهبردار شوند، همین مسئله بسترساز استفاده برخی کلاهبرداران اینترنتی و سوء استفاده از حساب شخص آنها می‌شود و در زمان ردیبابی و پس از شروع تحقیقات وقتی به مالک کارت می‌رسیم که دچار گرفتاری‌های زیادی شده اند.
نویسنده : دکتر عباس نجفی
46