زیرزمین های پاریس احتمالا معروفترین زیرزمین های جهانند برای رسیدن به آن زیر به نردبان نیاز خواهید داشت. باید از تونل‌هایی زیادی پایین بروید. کلاه کاسکتی را که معدنچیان به سر می‌گذارند فراموش نکنید. می‌توانید آن پایین به نقاشی کردن مشغول شوید، مهمانی بگیرید یا اینکه تنها به اکتشاف‌های تونل‌های تنگ و تاریک بپردازید. کسانی که رمان «بینوایان» نوشته ویکتور هوگو را خوانده‌اند، احتمالاً تصاویری را که این نویسنده شهیر فرانسوی از تونل‌های زیرزمینی پاریس در کتاب خود ارائه داده، به یاد می‌آورند. کسانی که این رمان عظیم را خوانده‌اند یا فیلم‌ها و سریال‌های ساخته شده از روی این شاهکار ادبی را دیده‌اند، هیچ‌گاه ما‌جرای وارد شدن ژان والژان به فاضلات شهر پاریس و فراری دادن ماریوس جوان را که در درگیری با نیرو‌های پلیس زخمی شده و از حال رفته بود، فراموش نخواهند کرد.
به نوشته ویکتور هوگو، «کندن شبکه‌های زیر‌‌زیمینی پاریس کار کوچکی نبوده است. 10 قرن در آن کار کرده‌اند بی‌انکه بتوانند به پایین برسانند در حقیقت، این تونل‌ها تحت تأثیر رشد پاریس قرار می‌گیرند و همزمان با بزرگ شدن شهر در بالا، تونل‌ها هم در پایین رش کرده‌اند. به دیگر سخن هر زمان که شهر، دارای کوچه یا خیابان جدیدی می‌شد، یک تونل نیز زیر آن حفر می‌شد»
به گفته هوگو، «در آغاز ژانویه 1806 تونل‌های زیرزمینی پاریس نزدیک به 200 هزار متر بود. ناپلئون 4804 متر بنا کرد. لویی هجدهم 5709 متر شارل دهم 10630 متر، لویی فیلیپ 89020 متر، جمهوریت 1848 بالغ بر 23381 متر و رژیم کنونی (هم عصر ویکتور هوگو) 705500 متر».
می‌توان گفت شبکه‌های زیر‌زمینی‌ای را که در پاریس وجود دارد عمیق‌تر و گسترده‌تر از هر شهر دیگری در دنیاست و البته این شبکه گسترده و عمیق بسیار غنی نیز هست. شریان‌‌های زیرزمینی پاریس، صد‌ها کیلومتر تونل در زیر خیابان‌های این شهر، قدیمی‌ترین و زیبا‌ترین شبکه مترو و شبکه پرپیچ و خم فاضلاب که بزرگ‌ترین شبکه فاضلاب در جهان است، تنها بخشی از همه آن چیزی است که زیر پاریس واقع شده. زیر خیابان‌های پاریس می‌تواند کانال‌ها بسیار، آب انبار‌ها و ذخیره گاه‌های زیاد، دخمه و سرداب‌های بسیار، گنبد‌ها و طاق‌های متعدد و خیلی چیز‌ها دیگر را ببینید و متعجب شوید. هنگامی که پاریس از مرکز خود در نتردام گسترش یافت.
معدن سنگ آهنکی که زمانی برای ساختن کلیسای جامع پاریس از سنگ‌های آن استفاده کرده بودند، زیر شهر قرار گرفت و در واقع پاریس به تدریج روی این معدن بنا شد.
17302