حضرات آیات خامنه‌ای، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی در پاسخ به چند استفتاء جداگانه، تکلیف شرعی مقلّدین خود در خصوص برخی مسائل روزه را بیان کردند.
متن سؤالات و پاسخ مراجع معظم تقلید به شرح ذیل است:
* آیت الله العظمی خامنه ای
س 752: من از عینک طبى استفاده مىکنم و در حال حاضر چشمانم بسیار ضعیف است. هنگامى که به پزشک مراجعه کردم به من گفت؛ که اگر براى تقویت چشمانم تلاش نکنم، ضعیفتر خواهند شد، بنا بر این اگر از روزه ماه رمضان معذور باشم، چه وظیفهاى دارم؟
ج: اگر روزه براى چشمان شما ضرر دارد، واجب نیست روزه بگیرید، بلکه واجب است افطار کنید و اگر بیمارى شما تا ماه رمضان آینده استمرار پیدا کرد، قضاى روزه بر شما واجب نیست، ولى واجب است عوض هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهید.
س 756: در کلیههاى من سنگ جمع مى‌شود و تنها راه جلوگیرى از جمع شدن سنگ در کلیه، نوشیدن مستمر مایعات است و از آنجایى که پزشکان معتقدند نباید روزه بگیرم، تکلیف واجب من نسبت به روزه ماه مبارک رمضان چیست؟
ج: اگر جلوگیرى از بیمارى کلیه مستلزم نوشیدن آب یا سایر مایعات در طول روز باشد، روزه گرفتن بر شما واجب نیست.
* آیت الله العظمی وحید خراسانی
سوال 191 : اگر دکتر به شخصی بگوید؛ روزه برای او ضرر دارد و او را از روزه منع نماید؛ تکلیف آن چیست؟ آیا باید طبق گفته دکتر عمل کند؟
اگر از گفته دکتر گمان به ضرر یا خوف ضرر برای او حاصل شود واجب است که روزه نگیرد ، و همچنین اگر دکتر حاذق بود ، و مورد اطمینان و وثوق او باشد ، و این شخص اطمینان به خطای دکتر نداشته باشد باز هم نباید روزه بگیرد و در غیر این دو صورت، روزه بر او واجب است.
روزه مریض کلیوی
سوال 518 : شخصی در اثربیماری کلیوی باید درطول روز آب بخورد والّا بیماری اش شدیدتر شده، و ممکن است کلیه خود را از دست بدهد، حکم روزه او چیست؟
در فرض مذکور که از روی ضرورت لازم است آب بیاشامد، باید بنابر احتیاط واجب از آشامیدن آب بیش از حدّ ضرورت و از سایر مفطرات اجتناب کند، ولی روزه او صحیح نیست و اگر خوب شد باید روزه های خود را قضا کند.
روزه گرفتن در صورت بیماری معده
سوال 517 : اینجانب ناراحتی شدید معده دارم و به گفته دکتر متخصّص، حق گرفتن روزه ندارم، آیا در این صورت هم روزه بر من واجب است و ترک آن گناه می‌باشد؟
روزه بر شما در صورتی که از گفته دکتر اطمینان پیدا می کنید و یا ترس ضرر مهم داشته باشید که منشاء این ترس عقلائی باشد، واجب نیست و گناهی بر شما نمی باشد و نزد خداوند متعال معذورید.
* آیت الله العظمی صافی گلپایگانی
گرد و غبار در محیط کار
س. محیط کاری اینجانب طوری است که ذرات گرد و غبار در فضای کارگاه پراکنده می‌باشد و دوری از این محیط ممکن نیست. در ضمن حتی الامکان هم از وسایل جلوگیری‌کننده، مانند ماسک و غیره استفاده می‌گردد، ولی باز هم گرد و غبار وارد فضای حلق می‌گردد. حکم روزه در این فضا چیست؟
ج. چنانچه گرد و غبار وارد حلق شود، روزه اشکال دارد. والله العالم
آندوسکپی
س. آندوسکپى دستگاهى است که داخل معده مى‌شود و عکسبردارى مى‌کند، بدون اینکه چیزى داخل معده شود. آیا این عمل روزه را باطل مى کند یا نه؟
ج. بنابر احتیاط، براى روزه‌دار اشکال دارد. والله العالم.
/6262