مجید جویا: اپراتور نیروگاه هستهای آسیب دیده ژاپنی فوکوشیما دایچیاعلام کرد که در حال ساخت یک چادر عظیم برای پوشاندن آسیب دیدهترین راکتورهای نیروگاه است.
در همین زمان، دولت ژاپن نیز اعلام کرده که در نزدیکی منطقه مصیبت زده فوکوشیما،یک نهاد جدید دیدهبان ایمنی هستهای را در زیر مجموعه وزارت محیط زیست تاسیس خواهد کرد، نهادی که قسمتی از یک تلاش برای سختتر کردن استانداردهای ایمنی بعد از زلزله و سونامی سال گذشته خواهد بود؛ حادثهای که موجب بروز بدترین بحران هستهای 25 سال اخیر جهان در نیروگاه هستهای فوکوشیما شد.
به گزارش اماسانبیسی، مقامات نیروگاه فوکوشیما امیدوارند که این پوشش بتواند مانع از گسترش نشت مواد رادیواکتیوی شود که تاکنون از راکتورها نشت کردهاند، از نشست آب باران جلوگیری کند و علاوه بر آن، مانعی نیز در برابر نشتها یا انفجارهای احتمالی در آینده باشد.
این چادر قرار است جایگزین موقتی برای سپر بیرونی ساختمان راکتور شماره یک نیروگاه شود، این سپر یک روز بعد از وقوع زلزله ژاپن در اثر انفجار ناشی از افزایش فشار هیدروژن در زیر سقف راکتور منفجر شده بود.
کوجی واتانابه، یکی از سخنگویان شرکت برق مجری نیروگاه، در روز جمعه گفت که ساخت این چادر و زیربنای آن در هفته جاری آغاز میشود. به دلیل خطر بسیار زیاد کار کردن در نزدیکی راکتورهای آسیب دیده برای سلامتی کارگران، آغاز عملیات ساخت این چادر تا به حال به تعویق افتاده بود. این چادر از جنس پلیاستر عایق هوا ساخته شده و در ابعاد 59 متر ارتفاع و 51 متر درازا با اسکلتی فلزی برپا شده است.
مسئولان شرکت نیروی برق توکیو (TEPCO)، از همان پنج ماه پیش، به دنبال یافتن راههایی برای کاستن از خطرات تهدید کننده نیروگاه بودهاند. یعنی از وقتی که زلزله و سونامی مرگبار 11 مارس / 20 اسفند گذشته، سبب ذوب جزئی میلههای سوخت در راکتورها و نشت ذرات رادیواکتیو به محیط زیست شد و موجب شد که دنیا با خطرناکترین بحران هستهای از زمان انفجار نیروگاه چرنوبیل در سال 1986 / 1365 مواجه شود.
به دلیل ادامه نشت تشعشعات هستهای از راکتورهای آسیب دیده، عملا تا چند ماه امکان کار کارگران در نزدیکی راکتورها وجود نداشت. در اوایل ماه جاری، مسئولان تپکو اعلام کردند که خطر پرتوزدگی در محدودهای در نزدیکی راکتور شماره یک که در آن سطوح کشندهای از تشعشعات هستهای مشاهده شده بود، با مهر و موم آن ناحیه مهار شده است.
به گفته تپکو، سطح تشعشع در دو نقطه در نزدیکی لولهای که به یک دودکش تهویه متصل بود، از ده سیورت بیشتر است (که چهل برابر بیشتر از بالاترین سطح مجاز قرار گرفتن در معرض تشعشع برای کارگران وضعیت اضطراری است). از آنجا که نیازی که کار فوری در آن ناحیه نبود، کل آن قسمت مهر و موم شد.
اگر چادر راکتور 1 به اهداف تعیین شده خود دست یابد، پوششهای مشابهی نیز برای دیگر راکتورهای نیروگاه ساخته خواهند شد. هرچند در محدودههای اطراف دیگر راکتورها نیز، سطوح بالای تشعشع، نیروگاه را به یک میدان مین برای کارگران تبدیل کرده است.
به گفته واتانابه، اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، کار نصب چادر تا اخر ماه سپتامبر / اواسط مهر تکمیل خواهد شد. همان گونه که انتظار میرفت، سازمان جدید نظارتی، از ادغام سازمان ایمنی هستهای و صنعتی (NISA) را با یک نهاد مشاورهای دولتی دیگر به وجود خواهد آمد. با این وجود کارشناسان هشدار دادهاند که اگر صرفا به تغییر سازمانها و نهادها بسنده شود، نمیتوان امید داشت که اعتماد عمومی از دست رفته به تاسیسات هستهای ژاپن بازگردد یا این که یک بار دیگر مردم به تاثیرگذار بودن نظارتها اطمینان کنند.
به رغم اینکه وزارت محیط زیست، در عمل قدرت کمتری نسبت به وزارت بازرگانی دارد که تا پیش از این مسئولیت توامان نظارت و گسترش انرژی هستهای را بر عهده داشت، ولی به نسبت همتای خود، آلودگی کمتری به ارتباطات ناسالم با صنعت دارد، ارتباطاتی که سازمان کنونی ایمنی هستهای را به این بلا دچار کرده است.
نائوتو کان نخست وزیر ژاپن به وزیران کابینهاش گفته است: «ما تصمیم گرفتیم تا بخش مقررات تنظیمی نیسا را از وزارت بازرگانی جدا و تمام مسائل مربوط به ایمنی هستهای را در در زیر مجموعه وزارت محیط زیست متمرکز کنیم». به گفته گوشی هاسونو وزیر بحران هستهای، نهاد جدید بین 500 تا 600 نفر از کارمندان سازمانهای موجود را گرد هم خواهد آورد و در مقررات مربوط به نیروگاههای هستهای بازنگری خواهد کرد. هاسونو روز جمعه به خبرنگاران گفت: «این یک مسئله ملی است و باید به سرعت، یک نتیجه گیری در این زمینه حاصل شود».
بحران تشعشعات هستهای در نیروگاه هستهای فوکوشیما دایچی، که در فاصله تقریبی 250 کیلومتری شمال توکیو قرار دارد، سبب تسریع دربازبینی کلی سیاستهای انرژی ژاپن شد و کان از ملت درخواست کرد تا وابستگی خود را به انرژی هستهای کاهش دهند. حادثه اسفند ماه گذشته، هیچنین دیگر کشورها را نیز بر آن داشت تا به تجدید نظر در استانداردهای ایمنی خود بپردازند. دیدهبان هستهای ایالات متحده امریکا نیز در نظر دارد تا یک رویکرد ایمنی سختگیرانهتر را در پیش بگیرد که بتواند نیروگاهها را وادارد تا برای مقابله با فجایعی خیلی بدتر از آنچه در حقیقت برای آن طراحی شدهاند، آماده شوند.
تصمیم کان برای تجدید ساختار نهادهای نظارت هستهای از آنجا ناشی میشود که بیش از دو هزار کشاورز از اهالی فوکوشیما به سوی توکیو راهپیمایی کردند، و به دنبال پایان سریع عملیات پاکسازی و همچنین دریافت فوری خسارت خود بودند.
از زمان حادثه، در محصولات کشاورزی مانند سبزیجات و گوشت، تشعشعاتی بالاتر از حد مجاز مشاهده شده است، که سبب بروز نگرانی در مورد ایمنی مواد غذایی شد و دولت را واداشت تا فروش محصولات کشاورزی تولید شده در فوکوشیما و برخی از مناطق همجوار را ممنوع کند. و این دیگر نهایت بدبختی مردم منطقهای است که عموما روزگارشان با کشاورزی میگذرد. تاکاهیرو آبه، از سخنگویان یک شرکت تعاونی کشاورزی از فوکوشیما میگوید: «عصبانیت ما دیگر به نقطه جوش رسیده است».
53271