از ابتدای آغاز ناآرامی‌ها در سوریه اپوزسیون مخالف نظام سوری تلاش کرد، موسسه‌ای یا شورایی به جای نظام حاکم در دمشق تاسیس کند تا عاملی برای حمایت از فعالیت‌های مخالف نظام باشد. آنها اصرار دارند که بگویند این شورا شورای انتقالی است ولی مسئله این است که به رغم همه تلاش‌هایی که اعضای اپوزسیون انجام داده‌اند چندان با جدیت نمی‌توان گفت که این شورا شورای انتقالی است. این شورا را دکتر برهان غلیون، تحت عنوان "نقشه راه مجلس شورای ملی سوریه" طراحی کرده است. وی درباره این شورا گفته است: وضعیت ظاهرای این شورای سوری بسار روشن است. تشکیل کمیسیونی برای ارتباط با نیروها و شخصیت‌های ملی سوریه برای انجام وظایفی که فردای روز آغاز به کار شورا بر اعضای آن محول خواهد شد تا فهرستی از کسانی که می‌توانند به عضویت شورا در آیند، تهیه کنند تا شورا یک هفته اعلام موجودیت کند. وی گفت این مجلس ظرف یک هفته آینده رسما کار خود را آغاز خواهد کرد.
وی درباره کیفیت این شورا نیز گفت: این شورا متشکل از نمایندگان جوانان، تشکل‌ها، احزاب و جریان‌های سیاسی و اجتماعی خواهد بود که همه اعضای آن را احزاب، تشکل‌های سیاسی و اجتماعی و شخصیت‌های مستقل ملی که با توافق جریان‌های سیاسی انتحاب خواهند شد، خواهد بود. همچنین اعضای شورا این حق را دارند که درباره علملکرد اعضا قضاوت کنند. کما این که از این حق هم برخوردار خواهند بود که در صورت نیاز و مصالح عمومی‌شان اعضایی خارج از گروه خود انتخاب کنند. همچنین این حق را دارند که اعضای خود را تغییر داده یا آنها را از شورا بیرون بکشند. همچنین این حق را نیز دارند که نام اعضای خود را سری نگه دارند تا به تشخیص خود در عملکردشان موفق شوند.
این شورا که هفته گذشته اعلام موجودیت کرده تا کنون فقط در حد این که موجودیتی اعلام کرده باشد، باقی مانده است. هیچ تصمیمی را نمی‌تواند بگیرد، تصمیمی خلاف مصالح ملی نمی‌تواند اتخاذ کند و در عین حال از اتخاذ هر گونه تصمیمی که با ماهیت اعضای آن مغایرت داشته باشد، عاجز است. خودش برای خودش رئیس انتخاب می‌کند و تغییر می‌دهد. اعلام کرده است، هدفش ایجاد تحرک دموکراتیک در کشور است و هماهنگ ساختن همه تلاش‌‌ها برای انجام عملیات مادی و دیپلماتیک و رسانه‌ای برای بستن راه دیکتاتوری و انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در سوریه و رسیدن به دموکراسی است. جالب آن که این شورا به رغم همه تلاش‌هایی که تا کنون صرف کرده نماینده همه جریان‌های سیاسی سوریه محسوب نمی‌شود.
بسیاری امیدوارند که آقای برهان غلیون که اکنون خواسته یا ناخواسته رئیس مجلس سوری‌ها قبل از رسیدن به خاک سوریه شده است، بتواند در ماموریت خود موفق شود. ولی سئوال این است که در سایه این حجم از تنش‌های سیاسی و مواضعی که از سوی جریان‌های مخالف علیه این شورا اتخاذ شده، آیا رسیدن به این هدف امکان‌پذیر است؟
دکتر برهان غلیون به روشنفکری و استقبال با آغوش باز از همه جریان‌ها و افراد معروف است ولی مساله این است که ایشان تا چه اندازه می‌تواند اختلاف‌های نظر موجود در میان مخالفان را به اجماع برساند؟ در حالی که بسیاری از جریان‌ها این شورا را به رسمیت نشناخته‌اند و در عین حال مطالبات طایفه‌ای به اهداف اصلی و مطالبات اساسی جریان‌های مخالف تبدیل شده است، آیا این شورا می‌تواند با موفقیت به کار خود ادامه دهد؟
هدف از نوشتن این یادداشت حمله یا انتقاد کردن از جناب برهان غلیون نیست، ولی آقای غلیون باید نسبت به دو چیز مواضع صریح خود را روشن کند. اول: کیفیت چگونگی تغییر نظام در سوریه به معنای عملی نه تئوری و دیگر این که قصد دارد چگونه از مداخلات خارجی در پیشبرد اهدافش استفاده کند.
نباید این حقیقت را نادیده گرفت که نگرش سیاسی می‌تواند تضمینی برای سیاست‌های شورا و نزدیک ساختن دیدگاه‌ها به یکدیگر باشد. به ویژه که غیر معقول است که اختلاف‌های اپوزسیون به داخل خودش منتقل شود که در این صورت فعالیت به شدت سخت خواهد شد. جریان‌های سیاسی باید دیدگاه‌های خود را درباره تحولات سیاسی کشور و اهداف خود در آینده به طور واقعی و عملی برای همگان روشن کنند.
ترجمه: سید علی موسوی خلخالی
ایلاف / 4 سپتامبر
26251