الهه جعفرزاده: طبق اظهارات پزشکان و متخصصان، ایران از روزهای نخست سال ۱۴۰۴ با موجی از افزایش موارد کووید-۱۹ همراه بود؛ اما روند روبه‌رشد ابتلا به بیماری طی یک ماه گذشته، نگرانی‌های تازه‌ای را ایجاد کرده که یادآور شکنندگی وضعیت کنونی در برابر بیماری‌های عفونی است. همزمان، تهدیدهای تنفسی دیگر در مناطق پرتردد جهان، به‌ویژه در مراسم حج با حضور میلیونی زائران، خطر شیوع بیماری‌های واگیر را دوچندان کرده است.
دکتر مینو محرز، متخصص برجسته بیماری‌های عفونی، در گفت‌وگو با خبرآنلاین، زنگ خطر را برای گروه‌های پرخطر، به‌ویژه کادر درمان و زائران، به صدا درمی‌آورد و با نگاهی موشکافانه به علل شیوع اخیر بیماری اشاره می‌کند و می‌گوید: «فاصله زمانی زیاد از آخرین دوزهای واکسیناسیون باعث کاهش ایمنی جمعی در سطح کشور شده است. از سوی دیگر تجمعات و سفرها، اعم از مراسم حج، سفرهای زیارتی به عتبات عالیات و افزایش سفرهای داخلی در تعطیلات، به نوبه خود در افزایش نرخ بیماری سهیم بوده و کاهش رعایت پروتکل‌ها، یعنی استفاده محدود از ماسک و عدم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در اماکن عمومی، به گسترش ویروس کمک کرده‌اند.»
کرونا برگشته؛ اما نه در قالب سویه جدید
بنا به گفته این متخصص عفونی، به طور دقیق مشخص نیست که موارد ابتلا به کرونا ناشی از سویه جدیدی باشند یا نه؛ اما اصلاعات موجود حاکی از آن است که این افزایش، از سویه‌ها و زیرسویه‌های شناخته‌شده ناشی شده است.
او در ادامه می‌گوید: «اگرچه اکنون نرخ ابتلا و شدت بیماری تاحدودی کاهش یافته، اما تا همین چند وقت گذشته مراکز درمان همه‌روزه شاهد و پذیرای مراجعه مبتلایان بودند. علاوه بر آن، موارد ابتلا به ویروس آنفلوانزا نیز در میان بیماران بود؛ که خوشبختانه از میزان آن هم کاسته شده است.
بیشتر مبتلایان و بستری‌ها اغلب کسانی هستند که بیماری زمینه‌ای دارند و در برابر عوارض ویروس آسیب‌پذیرتر از سایرین هستند. متأسفانه باید گفت که واکسن‌های موجود دیگر در برابر ویروس کووید، به‌ویژه موج‌های اخیر بیماری، مؤثر نیستند و آن مصونیت سابق را به همراه ندارند.»
محرز تصریح می‌کند: «نگرانی فعلی ما بیشتر در خصوص بیماری «مِرس» است که در عربستان شیوع یافته و بر اهمیت مراقبت جدی و رعایت اصول بهداشتی تأکید می‌کند. در همین راستا نیاز است که به حجاج اطلاعات کافی ارائه شود؛ تا از گسترش بیماری و تبدیل شدن آن به یک بحران پیشگیری شود.»
بیشتر بخوانید:
توهمی به نام «پایان کرونا»/ تاخت‌وتاز زیرسویه‌های اومیکرون؛ موجی با شدت کمِ بیماری و سرعت بالای انتشار/«داروی آنفلوانزا کمیاب است و داروی کرونا نایاب»
بازگشت کرونا با چهره آشنا؛ با سویه جدید مواجهیم؟/ دستگاه تنفسی، جولانگاه ویروس کووید-۱۹/ گروه‌های حساس بیش از پیش مراقب باشند
شیوع یک بیماری شدیدتر از کووید در عربستان/ حجاج مراقب باشند
بیماری نشانگان تنفسی خاورمیانه یا مِرس(MERS) یک عفونت ویروسی تنفسی است که توسط کروناویروس (MERS-CoV) ایجاد می‌شود. این ویروس اولین بار در سال ۲۰۱۲ در جده، عربستان سعودی، شناسایی شد.
محرز در خصوص راه‌های انتقال این بیماری به دو روش اشاره می‌کند: «ویروس MERS-CoV در مخاط بینی و چشم شترها یافت شده است و تماس مستقیم با شترها یا مصرف محصولات خام مانند شیر یا گوشت شتر می‌تواند عامل انتقال باشد.
در روش انتقال انسان به انسان، انتقال عمدتاً از طریق قطرات تنفسی در تماس نزدیک، به‌ویژه در محیط‌های بیمارستانی یا خانوادگی، رخ می‌دهد. شیوع این بیماری در سطح جامعه کمتر شایع است، اما در شرایط خاص مانند تجمعات بزرگ ممکن است اتفاق بیفتد.»
محرز در خصوص نشانه‌های مرس می‌گوید: «علائم اصلی بیماری شامل تب، سرفه، تنگی نفس و گاهی مشکلات گوارشی مانند اسهال است. این بیماری شدیدتر از کووید و خونریزی‌دهنده است و در برخی موارد می‌تواند به نارسایی تنفسی، نارسایی کلیه و مرگ منجر شود؛ به‌ویژه در افراد مسن یا دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، نارسایی کلیه یا بیماری‌های ریوی.»
کادر درمان در خط مقدم خطر
به گفته این پزشک، خطر بیماری مرس (MERS) برای کادر درمان به طور قابل‌توجهی بیشتر است. کادر درمان به دلیل مراقبت مستقیم از بیماران مبتلا به مرس، در معرض قطرات تنفسی حامل ویروس MERS-CoV قرار دارند. هم‌چنین انجام اقدامات پزشکی مانند لوله‌گذاری تنفسی یا تهویه مکانیکی، خطر انتقال ویروس به کادر درمان را افزایش می‌دهد.
واکسن نداریم، خودمراقبتی در اولویت است
محرز ضمن اشاره به اینکه هیچ درمان یا واکسن اختصاصی برای مرس وجود ندارد، بر شستن مرتب دست‌ها، استفاده از ماسک و دوری از افراد دارای علائم تنفسی به منظور کاهش ریسک ابتلا به انواع بیماری، اعم از کووید، آنفلوانزا و مرس، تأکید می‌کند و «خودمراقبتی» را یک اولویت می‌داند.
هم‌چنین بنا به توصیه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، بهتر است زائران تا ۱۴ روز پس از بازگشت از سفر، در صورت بروز تب، سرفه یا تنگی نفس به پزشک مراجعه کنند.
۴۷۲۳۲