یک گروه زمین‌شناس با بررسی نمونه‌های سنگی از جزایر هاوایی، شواهد محکمی یافته‌اند که نشان می‌دهد مواد گران‌بهایی مانند طلا و رودیم از هسته زمین به سمت گوشته منتقل می‌شوند. این کشف، علاوه بر به چالش کشیدن دیدگاه سنتی درباره جداسازی شیمیایی هسته، چشم‌اندازی نوین درباره منابع فلزات گران‌بها و فرآیندهای پویا درونی زمین ارائه می‌کند.

تینا مزدکی_دلایل زیادی وجود دارد که انسان‌ها در طول تاریخ طلا را ارزشمند دانسته‌اند؛ این فلز پایدار، چکش‌خوار، غیرسمی و البته درخشان است. اما یکی از ویژگی‌هایی که اغلب علت با ارزش بودن طلا به شمار می‌رود، کمیابی طلا است. این کمیابی چیزی است که طلا را به گزینه‌ای مناسب برای واحد پول تبدیل می‌کند البته به نظر می‌رسد که دیگر چنین نخواهد بود. با توجه به کشفی جدید مبنی بر اینکه هسته زمین در حال نشت است، این گزاره حتی نادرست‌تر هم می‌شود؛ اما چرا؟

نیلز مسلینگ، زمین‌شیمیدانی از دانشگاه گوتینگن نویسنده اصلی این پژوهش گفت: «وقتی نخستین نتایج به‌دست آمد، متوجه شدیم که به‌معنای واقعی کلمه به طلا رسیده‌ایم! داده‌های ما تأیید کردند که موادی از هسته زمین، از جمله طلا و سایر فلزات گران‌بها، به درون گوشته زمین در حال نشت هستند.»

این، قوی‌ترین شواهدی است که تاکنون مبنی بر نشت موادی مانند فلزات گران‌بها از هسته زمین به‌دست آمده‌ و حاصل تحلیل زمین‌شناختی سنگ‌های جزایر هاوایی است. در میان عناصر موجود در نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از این جزایر آتشفشانی، مسلینگ و همکارانش به کشف شگفت‌انگیز دیگری هم  رسیدند، و آن ایزوتوپ خاصی از عنصر رودیم به نام ¹⁰⁰Ru است.

اما چرا این ایزوتوپ خاص مهم است؟ رودیم فلزی نقره‌ای-سفید است که در سطح زمین نیز وجود دارد اما همانند طلا، در هسته زمین به‌مراتب فراوان‌تر است. ایزوتوپ ¹⁰⁰Ru حتی ردیابی‌پذیرتر است: به‌گفته تیم پژوهش ترکیب ایزوتوپی رودیمِ مواد پیوسته‌شده به زمین در مراحل نهایی رشد سیاره تغییر کرده است؛ که به این معناست که ایزوتوپ‌های رودیم در هسته و گوشته ترکیب‌های متفاوتی دارند. به‌عبارت ساده‌تر، اگر در نمونه‌های سنگی، مقدار ¹⁰⁰Ru بیشتر از حدی باشد که برای پوسته زمین معمول است، نشانه‌ای بسیار خوب از آن است که منشأ این عنصر در واقع هسته زمین بوده است یعنی درست حدود ۳۰۰۰ کیلومتر زیر پای ما!

ماتیاس ویلبولد، استاد همکار در همین دانشگاه و از نویسندگان پژوهش می‌گوید: «یافته‌های ما نه‌تنها نشان می‌دهند که هسته زمین آن‌قدرها هم منزوی نیست، بلکه حالا می‌توانیم اثبات کنیم که حجم عظیمی از ماده فوق‌داغ گوشته صدها کوادریلیون تُن سنگ از مرز هسته و گوشته برخاسته و به سطح زمین می‌رسند تا جزایری اقیانوسی مانند هاوایی را بسازند.»

درباره این کشف در «هسته زمین نشتی پیدا کرده است/ ذخایر عظیم طلا به سطح زمین می‌آیند؟»، بیشتر بخوانید.

۵۸۳۲۳

منبع: خبرآنلاین