به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از روابط عمومی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ صبح دوشنبه ۵ خرداد ۱۴۰۴ مراسم رونمایی از دایره‌المعارف ارتش با حضور فرمانده کل ارتش و حجت‌الاسلام مصطفی پورمحمدی رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی در ستاد ارتش برگزار شد.
در ادامه مشروح سخنان پورمحمدی را در این مراسم می‌خوانیم:
یاد شهدای ارتش سرافراز، شهدای مقاومت، و همه ایثارگران را گرامی می‌داریم و به روح‌شان درود می‌فرستیم بر امام شهیدان که این‌همه آوازه‌ها از آنِ اوست.
خرسندم و خدا را شاکر و سپاسگزارم که در این محفل عزیز و نورانی حضور یافته‌ام و سهمی از تقدیر برای این کار سترگ یعنی دانشنامه و دایره‌المعارف بزرگ دفاع مقدس که از سوی ارتش جمهوری اسلامی منتشر شده، دارم.
لازم می‌دانم از امیر بزرگوار، جناب سید عزیزمان، امیر موسوی و همه فرماندهان عزیز ارتش، بزرگان روحانی عقیدتی سیاسی دست‌اندرکاران تدوین این اثر ارزشمند تقدیر و تشکر کنم.
داستان جنگ ما، داستانی عجیب است. این داستان در ادامه داستان انقلاب اسلامی شکل گرفت؛ انقلابی که خود حادثه‌ای بسیار بزرگ در تاریخ معاصر ما است؛ حادثه‌ای که نه‌تنها سرنوشت ملت ما را کاملا به‌کلی دگرگون کرد، بلکه سرنوشت منطقه را نیز تحت تأثیر قرار داد و در نقشه معادلات جهانی، به عنوان یک بازیگر مؤثر و تعیین‌کننده مطرح شد.
امروز انقلاب اسلامی، رقیب و بدیل تمدن معاصر است؛ و این نکته، نکته‌ای بسیار اساسی‌ست.
دنیای امروز، دنیای رقابت‌هاست: رقابت نظامی، سیاسی، اقتصادی، علمی و فرهنگی؛ اما هرکدام از این رقابت‌ها در یک بلوک تعریف می‌شود. امروز مهم‌ترین رقابت، رقابت اقتصادی است که بین آمریکا و چین تعریف می‌شود، رقابت نظامی است که بین آمریکا و غرب و روسیه و چین تعریف می‌شود؛ و در حوزه‌های علمی و فناورانه نیز به همین صورت.
اما یک نکته اساسی‌تر هم وجود دارد: دنیا با یک رقابت محوری و بنیادین روبه‌روست و آن، رقابت تمدنی است. رقابت تمدنی، همه این ظرفیت‌ها را در خود جمع می‌کند تا به یک گفتمان، رویکرد، و پیام روشن، جذاب و دل‌نواز برای انسان‌ها (نسل امروز و نسل‌های آینده) تبدیل شود.
شما ممکن است قوی‌ترین قدرت اقتصادی و نظامی دنیا باشید، اما پیام و جذابیت نداشته باشید، همه از شما بترسند و نگران حال خودشان از توان و قدرت شما باشند، اما شما را دوست ندارند، به شما عشق نورزند، شما برای‌شان الهام‌بخش نیستید. این یک خواسته و مسئله جدی بشر در طول تاریخ است و مختص امروز نیست، فرداها نیز تحت تأثیر همین مقوله خواهد بود.
امروز انقلاب اسلامی توانایی تمدنی و هماوردی پیدا کرده و در جایگاهی قرار گرفته که با تمدن‌های بزرگ معاصر هماوردی می‌کند.
بنده که این سخنان را خدمت‌تان عرض می‌کنم، حتما مثل شما به مشکلات، کمبودها، ناراسایی‌ها و ضعف‌های‌مان واقفم. همه نگرانیم و با این مشکلات به طور ملموس دست‌وپنجه نرم می‌کنیم، می‌فهمیم، می‌خوانیم و روزانه مرور می‌کنیم؛ اما عمق حوادث بسیار فراتر از آن چیزی است که در ظاهر می‌بینیم.
نقش انقلاب اسلامی و حوادثی که در امتداد آن رخ داده، تأثیرگذاری و اهمیت این حادثه بزرگ جهانی را نشان می‌دهد.
یک سؤال ساده و اولیه این است که امروز دغدغه بزرگ ایالات متحده، به عنوان سردمدار بزرگ‌ترین قدرت نظامی، اقتصادی، سیاسی و فناورانه در جهان، از جانب جمهوری اسلامی ایران چیست؟
می‌گویند شما شاید بتوانید سلاح هسته‌ای بسازید، نمی‌گویند دارید، نمی‌گویند در حال ساختن هستید؛ می‌گویند شاید بتوانید.
آیا واقعا این، مسئله‌ای جدی برای جهانی است که بیش از ۱۰ هزار کلاهک و جنگ‌افزار هسته‌ای با قدرت ویرانگری ده‌ها برابری نابودی کره زمین در اختیار دارد؟ واقعا مسئله‌شان این است؟!
ما که در مشکلات اقتصادی قدم می‌زنیم، مشکلاتی که می‌فهمیم دشمنان‌مان هر روز دارند بر ما تحمیل می‌کنند، در مرکز اسناد، کتابی تهیه کردیم درباره میزان تحریم‌ها از ابتدای انقلاب. این کتاب دو سال پیش منتشر شد و فقط بخشی از این تحریم‌ها را پوشش می‌دهد. ما بیش از ۲۰۰۰ تحریم را جمع‌آوری کردیم؛ هم تحریم‌های موردی و هم تحریم‌های جامع و پیوسته.
ما می‌دانیم مشکلات اقتصادی چیست و در برابر این گردش سنگین مالی و تداول ثروت عظیمی که در دنیا در حال وقوع است، فقط یک چشمه‌ی کوچک آن به سمت ما می‌آید. نگاه کنید در جنوب کشور ما، در حاشیه جنوبی خلیج فارس، چه می‌کنند؛ نزدیک به دو تریلیون دلار ـ یعنی دو هزار میلیارد دلار ـ گفتگو، تعامل و قرارداد انجام می‌دهند. البته بخشی از این ارقام هم خیلی واقعی و عملیاتی نیست، ولی حداقل برای گفتگو، نوشتار و برنامه‌ریزی تنظیم شده است. این فقط یک گوشه از ماجراست.
خب، آیا ما این‌ها را نمی‌بینیم؟ نمی‌فهمیم؟ جایگاه ما در این گردش مالی و این منظومه چیست؟ جایگاه بزرگی نیست.
امروز قدرت رسانه‌ای ما چقدر است؟ آیا می‌توانیم بر این امواج عظیم رسانه‌ای، با تمام شگردها، سرمایه‌گذاری‌ها و تکنیک‌های پیشرفته‌شان، تفوق پیدا کنیم؟!
شما با این دنیای هوش مصنوعی و سرمایه‌گذاری‌هایی که در دنیا و حتی در منطقه خود ما در حال انجام است، روبه‌رو هستید. این‌ها واقعیت‌هایی است که باید ببینیم، باید آن‌ها را تراز کنیم و محاسبه‌ای دقیق داشته باشیم.
این پدیده‌ها، نسبت به ظرفیت و وزن ما، بسیار بزرگ‌تر هستند.
اما اتفاقی که در دنیا می‌افتد و رقم می‌خورد، متفاوت از این آمارها و ارقام‌هایی است که با آن ظرفیت‌های پرطمطراقی ارائه می‌شود. اتفاقات بزرگی در حال رخ دادن است؛ در افکار، در روان و در ذهن انسان‌ها. و آن، همان اتفاقی است که امروز و آینده جهان را رقم خواهد زد.
این چیزی است که از آن به عنوان جنگ نرم یاد می‌کنند؛ قوی‌ترین، مؤثرترین و کاراترین نوع مبارزه و هماوردی که هم‌اکنون میان همه کشورها و ملت‌ها در جریان است، چراکه بر روان انسان‌ها تأثیر می‌گذارد. در این عرصه، شمشیر و دلار و زرق و برق‌های گوناگون کارایی ندارند. این پیام‌های واقعی و صادقانه‌اند که در عمق وجود انسان‌ها تأثیر می‌گذارند و تحول می‌آفرینند.
همین دو سه روز اخیر در دنیای تمدن و حقوق بشر، دانشجویانی که برای دفاع از یک عده مظلوم فلسطینیِ غزه‌ای گرسنه، بی‌پناه، بی‌دارو و تحت فشار لحظه‌به‌لحظه بمباران‌ها شب را به روز و روز را به شب می‌رسانند، با فشار مواجه شده‌اند. پنج تا جوان می‌خواهند از این مظلومان دفاع کنند، آن‌وقت از یک دانشگاه معتبر آمریکایی ابلاغ می‌شود که: «دیگر راهشان ندهید، بیرون‌شان کنید!» از چند روز قبل این روند آغاز شده.
شما تحمل اعتراض چند دانشجو در دانشگاه خودتان را ندارید، آن‌وقت چگونه از حقوق بشر، آزادی، و تمدن در آینده بشر صحبت می‌کنید؟ کجایید؟! شکست خورده‌اید.
امروز، این مردم مظلوم غزه‌اند که سرافرازانه ۶۰ هزار شهید داده‌اند. امروز بیش از ۱۰۰ هزار مجروح و جانباز داده‌اند و خانه‌هایشان همه ویران شده است، اما آنان سرافرازان تاریخ‌اند.
کاخ‌های زیادی در دنیا ساخته شده که فروریخته‌اند و اثری از آن‌ها باقی نمانده؛ اما اثرِ جاودانگی‌ها باقی مانده، اثر رشادت‌ها باقی مانده، اثر استواری‌ها، پاکی‌ها، طهارت‌ها و ایثارها باقی مانده. تاریخ را این‌ها رقم می‌زنند و تاکنون نیز همین‌ها رقم زده‌اند.
«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتَابُوا» مؤمنان، کسانی هستند که به خدا و رسولش ایمان آوردند و سپس هیچ شک و تردیدی به دل راه ندادند.
می‌توانیم امروز عمق ایمان را در غزه ببینیم؛ «لَمْ یَرْتَابُوا»؛ شک نمی‌کند، تردیدی در درستی راهش ندارد. شما شک در راهتان نکردید؛ ارتش ما شک در راهش نکرد.
برخی می‌گفتند ارتش باید منحل شود!
چند آیه انتخاب کرده بودم درباره وصف و جایگاه ارتش، اینکه چه نقشی داشت و چگونه فاصله‌ای که ارتش با ملت قبل از انقلاب پیدا کرده بود، با درگیری‌ها و اصطکاک‌هایی همراه بود؛ اما آن گلوله‌ها و سرنیزه‌ها به گل تبدیل شد و تبادل محبت شکل گرفت. قبل از انقلاب، ارتش عزیز و قهرمان ما نه تنها به صفوف ملت پیوست، بلکه پیشتاز بسیاری از حرکت‌ها شد. امام بزرگ ما این حقیقت را به‌خوبی درک کرد. آن زمانی که می‌گفتند این ارتش غیرانقلابی باید منحل شود، فرماندهان ارتش را ترور کردند، جنگ روانی شدیدی علیه آن به راه انداختند، تبلیغات بسیار گسترده‌ای علیه سران ارتش (حتی آن‌هایی که جنبه مردمی داشتند و با انقلاب همراهی کردند) شکل گرفت، اما امام عزیز ما عمق حوادث و مسائل را به‌درستی فهمید.
دیدیم که ارتش از همان روزهای اول در مقابله با تجزیه‌طلبی در ایران قد علم کرد. من خودم آن روزها در بندرعباس و جزیره قشم بودم، اواخر سال ۵۷. تحرکاتی که آن‌جا شروع شده بود، هم‌زمان در ترکمن‌صحرا هم داشتیم؛ کمی بعدتر در منطقه غرب کشور، و هم‌زمان به شرق و شمال غرب کشیده شد. حوادثی که در روزهای اول انقلاب اتفاق افتاد، و این ارتش بود که با آگاهی، رشادت و بدون تردید «ثم لم یرتابوا» وارد میدان شد؛ تردید به خودش راه نداد.
من در روزهای اول جنگ در خوزستان بودم. تنها نیرویی که می‌توانست جلوی سیل پرشتاب و گسترده دشمن برای تصرف خوزستان را بگیرد، ارتش ما بود. در حالی که همین ارتش آسیب‌دیده و پرمشکل که در این دایره‌المعارف نیز به بخش‌های زیادی از آن پرداخته شده، سرافراز و مقاوم ایستاد.
ما با استاندار وقت خوزستان دنبال این بودیم که سدها را منفجر کنیم تا خوزستان را آب بگیرد و نیمی از شهرهایش از بین برود، فقط برای اینکه نیروهای بعثی نتوانند آن‌جا را تصرف کنند. یعنی برخی مسئولین تا این حد درگیر طراحی‌های اضطراری شده بودند. اما بعد حادثه فتح‌المبین در اواخر سال ۶۰ و اوایل ۶۱، و سپس عملیات بیت‌المقدس و فتح خونین‌شهر و سرافرازی مجدد خرمشهر اتفاق افتاد. این حوادث بسیار بزرگ و عظیم‌اند، و امروز وظیفه ماست که این‌ها را به‌درستی گزارش کنیم، دقیق روایت کنیم و مستند بیان کنیم؛ چه قوت‌ها و چه ضعف‌ها. بله، جنگ شکست هم دارد، شهید هم داریم، مجروح هم داریم، دادیم، تلفات زیادی هم داشتیم. عملیات‌هایی داشتیم که موفق نبودند، عملیات‌هایی هم داشتیم که بسیار موفق بودند. فراز و فرودهای زیادی داشتیم. این‌ها واقعیت‌های جنگ است؛ اصلا جنگ یعنی همین. نیروی غیبی و آسمانی که نیامده برای ما بجنگد؛ شماها باید می‌جنگیدید، و رزمندگان ما هم چنین کردند. این حوادث هم بخشی از همین مسیر بود.
خداوند می‌فرماید: «وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أُولَئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ» با جان و مالشان در راه خدا جهاد می‌کنند؛ این‌ها همان راستگویان‌اند.
و می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ» ای کسانی که ایمان آورده‌اید، تقوای الهی پیشه کنید و با صادقان باشید.
امروز وظیفه ما همراهی با صادقین است. اگر مؤمنیم، اگر متقی هستیم، باید کلام و رفتار صادقانه داشته باشیم و در کنار صادقان بایستیم.
یک نمونه برجسته از صادقین، رزمندگان ما و ارتش ما هستند. آن‌ها امتحان خود را در این چند سال به‌خوبی پس داده‌اند. این مسئله بسیار مهم است.
امروز عهدنامه مالک را مرور می‌کردم. از اصناف اجتماعی که حضرت علی (ع) بیان می‌کند، نخست به نیروهای مسلح اشاره دارد. حضرت می‌فرماید: «فالجنود بإذن الله حصون الرعیة...»؛ یعنی لشکریان، به اذن خداوند، دژهای مستحکم رعیت‌اند. حضرت ابتدا از نیروهای مسلح و ارتشیان شروع می‌کند و می‌گوید این‌ها حافظان سرزمین و ملت‌اند، زینت فرمانروایان، و مایه عزت دین هستند. سپس حضرت بلافاصله می‌فرماید که نیازهای سازمانی و فردی این نیروها را تأمین کنید. اولین دستوری که حضرت به مالک می‌دهد، تأمین نیازهای مادی و سازمانی این نیروهاست، و پس از آن، تقویت توان فردی رزمندگانی که می‌خواهند بجنگند. بعد از آن، حضرت به دیگر اصناف اشاره می‌کند؛ مانند کارگزاران، دیوان‌سالاران، قضات؛ که اینان باید پشتیبانی کنند. این دسته‌بندی فوق‌العاده است، و وقتی امروز به آن نگاه می‌کنیم، می‌بینیم چقدر این پیام بزرگ، راهگشا و الهام‌بخش است.
عرضم را جمع‌بندی کنم: در آیات قرآن، واژه‌ای بسیار پربسامد و پرتکرار وجود دارد، و آن واژه «ذکر» است؛ به معنای تذکر و یادآوری. چنان‌که اشاره شده، یکی از مشکلات ما انسان‌ها نسیان و فراموشی است. این واژه در قرآن بسیار آمده است.
یک واژه خاص نیز داریم: «اذکُر»، یعنی به یاد بیاورید. این واژه ۲۹ بار در قرآن تکرار شده است. خداوند می‌فرماید: به یاد بیاورید نعمت‌های خدا را؛ به یاد بیاورید که تفرقه داشتید؛ به یاد بیاورید که کم بودید؛ به یاد بیاورید دشمن می‌خواست بر شما مسلط شود؛ به یاد بیاورید که در مشکلات اقتصادی و کمبودها نگران بودید، و ما به شما کمک کردیم. به یاد بیاورید که مستضعف بودید، و ما به شما قدرت دادیم؛ محروم بودید، و ما شما را از محرومیت بیرون آوردیم؛ محبوب نبودید، و ما شما را محبوب کردیم و عزت دادیم.
ما وظیفه داریم این یادها را تکرار کنیم؛ لحظات را بازگو کنیم؛ نقاط قوت و ضعف‌مان را به‌خوبی بشناسیم.
امروز نباید ضعف‌های‌مان را تکرار کنیم. بله، ضعف‌های زیادی داریم، اما نباید آن‌ها را دوباره تکرار کنیم. در عین حال، قوت‌های زیادی هم داریم که باید آن‌ها را حفظ و تقویت کنیم. این تجربه‌ای تاریخی است که با مرور تاریخ به دست می‌آید. ان‌شاءالله که در این مسیر همت کنیم، تلاش کنیم، و همه ظرفیت‌های‌مان را بسیج کنیم.
یکی از برجستگی‌های ارتش این است که بر حوزه تخصصی خود تمرکز دارد
یکی از توصیه‌های مقام معظم رهبری این است که ارتش و نیروهای مسلح وظیفه خودشان را به‌خوبی انجام دهند. ببینید، اگر هر کدام از ما وظیفه خود را درست انجام دهیم، هم موفق خواهیم بود، هم سرافراز، هم عاقبت‌به‌خیر، و هم محبوب ملت. متأسفانه، برخی از ما خارج از حوزه مسئولیت و حیطه کاری خودمان، دخالت‌هایی می‌کنیم که چندان خوشایند یا موفق نیست.
هر کاری باید به کاردان خودش سپرده شود، و از هر تخصصی باید توسط صاحب آن تخصص بهره‌برداری شود. البته، در منظومه فکری نظام، این نگاه‌ها باید جمع‌آوری و تجمیع شود. یکی از مشکلات امروز کشور ما همین است؛ مثلا ما روحانیون در همه چیز دخالت می‌کنیم، سیاسیون در بخش‌های دیگر دخالت می‌کنند، اقتصادی‌ها برای نظامیان نسخه می‌پیچند، نظامیان برای اقتصادی‌ها نسخه می‌نویسند... این‌ها مسائل جدی و ملموس امروز ما هستند.
من فکر می‌کنم یکی از برجستگی‌های ارتش ما در شرایط فعلی، این است که در حوزه تخصصی خود تمرکز خوبی داشته، مأموریت‌های خود را به‌درستی دنبال کرده و تلاش کرده در همان محدوده مسئولیتی خودش، خوب عمل کند و موفق شود. من این دستاورد و این موفقیت را تبریک می‌گویم. این یک اثر اجتماعی فوق‌العاده مثبت دارد.
اگر هر کسی در جایگاه خودش، کار خودش را خوب انجام دهد، همه امور سامان پیدا می‌کنند و شرایط رو به بهبود خواهند رفت.
دانشنامه ارتش بسیار حرفه‌ای و تاثیرگذار است
این کاری که امروز در خدمت دوستان و محققین هستیم، واقعا جای قدردانی دارد. صمیمانه از همه عزیزان سپاسگزارم. به سهم خودم می‌دانم چقدر این کار سخت است، چون خود ما هم کمی درگیر این موضوع هستیم. زحمات زیادی کشیده شده و تبدیل شدن این مجموعه به یک دانشنامه و دایره‌المعارف، کاری بسیار حرفه‌ای، مؤثر و تأثیرگذار است که آثار فراوانی دارد.
این کار، واقعاً قابل توجه است: ۳۷۰۰ مدخل. (من توفیق داشتم در چند روز گذشته این هشت جلد را مرور سریع کنم.) کار بسیار منظم و حرفه‌ای است؛ همان‌طور که اشاره کردند، مستند، دقیق و دارای منابع و رفرنس‌های معتبر است. این بسیار ارزشمند است.
امیر موسوی اشاره کردند که در چند سال گذشته میلیون‌ها سند جمع‌آوری شده. از ایشان و همه دست‌اندرکاران تشکر می‌کنم. ببینید، امروز مهم‌ترین موضوع، جمع‌آوری همه اسناد و یادداشت‌های ماست؛ به قول امیر آراسته، همه «زیرخاکی‌ها»ست. ما باید این‌ها را جمع کنیم. هر کسی یک خاطره کوچک هم دارد، باید از او بگیریم. هرجا کسی نقشی، حضوری، اطلاعی دارد، باید آن را ثبت کنیم.
امروز با کمک فناوری، به‌خصوص هوش مصنوعی، بسیاری از فرآوری‌ها راحت‌تر شده است. نباید وقتمان را زیاد صرف فرآوری اولیه کنیم؛ وقتمان را باید صرف ویراستاری نهایی، تصحیح و تکمیل محتوا بگذاریم. الان سیستم‌ها در سطح بالایی فرآوری انجام می‌دهند، بسیار قوی، خوب و کار ما را راحت‌تر کرده‌اند.
خوشبختانه در ایران، با وجود همه محدودیت‌ها، کمبودهای مالی و تجهیزاتی، متخصصان هوش مصنوعی زیادی داریم. طبق گزارش رسمی سال گذشته، ایران اولین کشور منطقه در توانایی هوش مصنوعی است. این آمار رسمی است. به میزان پول و سرمایه‌گذاری نگاه نکنید؛ بعد از ایران، ترکیه، عربستان، امارات و مصر هستند، آن هم با وجود سرمایه‌گذاری‌های عظیم و ده‌ها میلیارد دلاری‌شان. ایران ظرفیت زیادی دارد، دانشمندان و متخصصان فراوانی دارد. باید از این توانایی‌ها به‌خوبی استفاده کنیم.
ما یک کار بزرگ دیگر هم در مرکز اسناد با ارتش انجام داده‌ایم. از حدود ۲۰ سال پیش، یعنی از سال ۱۳۸۴، دوستان ارتشی تاریخ تفصیلی جنگ را نوشتند و ما در همکاری با آن‌ها برای چاپ، انتشار و توضیح آن‌ها فعالیت می‌کنیم. جلد شصت و دوم این مجموعه چند روز پیش منتشر شد. این جلد مربوط به شهریور ۱۳۶۴ است. برای هر ماه تقریبا یک جلد بیش از هزار صفحه‌ای نوشته شده است.
کل مجموعه‌ای که تنظیم شده، تقریبا شامل ۱۰۴ یا ۱۰۵ جلد است. تا الان، ۶۲ جلد آن چاپ شده که میانگین صفحات هر جلد حدود ۱۰۰۸ صفحه است؛ یعنی تقریبا هر جلد هزار صفحه مطلب، سند، همراه با عکس و گزارش دارد. خوشبختانه ارتش به تفصیل کار کرده و این اسناد الان در بانک‌های اطلاعاتی ما موجود است.
از کارهای جدید هم تقریبا ۳۰ جلد در آینده منتشر خواهد شد که حدود ۱۵-۱۶ جلد آن آماده شده و ۱۵ جلد دیگر در حال تدوین است. من دوباره از این فرصت استفاده می‌کنم و از بزرگواران ارتشی تشکر می‌کنم. این یک کار منظم و دقیق است.
فقط اینجا باید بگویم که تقریباً در نیروهای مسلح، تدوین منظم تاریخ جنگ نداریم. کاری که الان داریم انجام می‌دهیم، از ۸ یا ۹ ماه قبل از شروع جنگ تا شهریور ۶۴، ماه به ماه و روز به روز تنظیم و منتشر شده است و این کار بسیار بزرگ و ارزشمندی است. این مجموعه برای بانک‌های اطلاعاتی ما بسیار مفید است و به‌خوبی به کار هوش مصنوعی می‌آید.
در همین کتاب‌هایی که منتشر شده، عکس امیر سپهبد صیاد و امیر سرلشکر ستاری در این هشت جلد دانشنامه و دایره‌المعارف منقش و منور است.
من یک خاطره کوتاه عرض می‌کنم و صحبت‌هایم را تمام می‌کنم: وسط دهه ۷۰ بود، فکر می‌کنم سال ۷۳ یا ۷۴. به دستور مقام معظم رهبری، بنده به ستاد کل، دفتر شهید صیاد رفتم. خود شهید صیاد آن‌جا حضور داشت و امیر ستاری را هم برای همان کار مربوط به ایشان دعوت کردند. من و یکی از همکارانم در وزارت اطلاعات نیز در آن جلسه حضور داشتیم. جلسه چهار نفره بود. امیر سپهبد صیاد جلسه را رأس وقت شروع کرد. جلسه خصوصی بود. با بسم الله الرحمن الرحیم و سپس خواندن سوره عصر آغاز کرد. پس از اتمام آن، دعا کرد: «اللهم کن لولیک الحجت بن الحسن...» تا آخر دعا را خواند.
ببینید، این جلسه یک جلسه خصوصی بود، نه سخنرانی و نه منبر. یک جلسه مشورتی بود. این توجه، این تعلق خاطر، این نفس مطمئن و متوکل، این انسان آگاه، عارف و بصیر است که تاریخ را تغییر می‌دهد و تحولات بزرگ را شکل می‌دهد.
مجدداً به روح بلندشان درود می‌فرستیم. برای همه شهدای عزیزمان آرزوی درجات عالی داریم. برای همه رزمندگان، ایثارگران و سلحشورانی که پای در میدان گذاشتند، خداوند قوت، همت و عزت عطا کند؛ دعایشان می‌کنیم.
از دست‌اندرکاران کشور تشکر می‌کنیم که تلاش کنند، همت کنند و همه با هم، با همدلی و همگرایی، مشکلات کشور و مردم را کم کنیم و راه‌های پیشرفت را با همکاری هموار سازیم.
برای مقام معظم رهبری هم آرزوی سلامت، عزت و توفیق بیشتر داریم.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
۲۵۹