از همان روز كه شركت مخابرات ايران تصميم گرفت در عرصه ارائه سرويس‌هاي اينترنتي وارد شود، بيم آن مي‌رفت كه فعاليت مخابرات در كنار شركت‌هاي خصوصي ارائه‌دهنده سرويس‌هاي اينترنتي شرايط نابرابري را رقم زند. عملكرد مخابرات در ارائه مجوز سرويس ADSL نشان داد كه اين پيش‌بيني‌ها چندان بيراه نبود. سال‌هاست ارائه‌دهندگان خدمات اينترنتي از شرايط نابرابر رقابت با شركت‌هاي مخابرات استاني گلايه مي‌كنند اما كمتر پاسخي از سوي نهادهاي نظارتي براي رسيدگي به اين وضعيت رقابتي نابرابر دريافت كرده‌اند. مشكلات شركت‌هاي خصوصي در حالي است كه به تازگي يكي ديگر از رفتارهاي ضدرقابتي مخابرات را در مخابرات استان خراسان رضوي شاهد هستيم. اين شركت در قبوض مشتركان تلفن ثابت اين متن را مرقوم كرده بود: «مشترك گرامي براي حفظ امنيت اطلاعات و پيشگيري از سوءاستفاده احتمالي، خدمات الكترونيك خود را از طريق اينترنت مخابرات در منزل دريافت كنيد.» اين جمله روي دو ميليون قبض تلفن ثابت مخابرات استان خراسان رضوي درج شده است كه در واقع مخابرات استان به صورت ضمني به همه مشتريان خود گفته است اگر از خدمات اينترنت غير از مخابرات استفاده كنند، احتمال سوءاستفاده وجود دارد. در حقيقت مخابرات استان خراسان رضوي، با تخريب رقباي خود، به رقابت غيرحرفه‌يي پرداخته است. اين در حالي است كه مخابرات خراسان رضوي هم‌اينك نيز در 30 تا 40 درصد درآمد شركت‌هاي PAP، شريك است.
درخواست جريمه
مهندس عليرضا علمي، دبير انجمن شركت‌هاي اينترنتي ايران، در اين باره به «اعتماد» مي‌گويد: اين كار دقيقا برخلاف اصول رقابتي است كه مخابرات در پيش گرفته است. وي تاكيد دارد كه مخابرات با اين عملكردش رقباي خود را متهم كرده كه امنيت اطلاعات مشتريان‌شان را تامين نكرده و احتمال سوءاستفاده را داده و اين كار برخلاف اصول تبليغاتي در فضاي رقابتي است. علمي مي‌افزايد: شركت مخابرات استان خراسان رضوي بايد مصداق اين ادعاي خود را مشخص كند كه در غير اين صورت اين موضوع در شوراي رقابت پيگيري خواهد شد. دبير انجمن شركت‌هاي اينترنتي مي‌گويد: در صورتي كه مصداق اين ادعا ثابت نشود، شركت مخابرات استان خراسان رضوي بايد جريمه شود.
پيگيري شوراي رقابت از شكايت‌ها
رييس شوراي رقابت تا زماني كه قبض به دستش نرسيده بود، حاضر به اظهارنظر در اين خصوص نشده بود اما پس از مشاهده قبض مذكور، اين كار را يك تخلف آشكار خواند. دكتر جمشيد پژويان به «اعتماد» مي‌گويد: اين رفتار شركت مخابرات استان خراسان رضوي يك تخلف آشكار است اما بايد بررسي شود كه آيا اين اقدام با هماهنگي شركت مخابرات ايران صورت گرفته يا اين شركت مخابرات استاني خودسرانه اقدام به چنين كاري كرده است. پژويان مي‌افزايد: در صورتي كه شكايتي از شركت‌هاي اينترنتي به شوراي رقابتي ارسال شود، به شكايت‌هاي اين شركت‌ها رسيدگي خواهد شد.
وي همچنين در پايان تاكيد كرد كه شوراي رقابت اجازه فعاليت‌هاي غيرعادلانه‌يي را كه صورت مي‌گيرد، نخواهد داد. گفتني است مخابرات استان خراسان رضوي 181هزار و 743 مصوبه پورت ديتا داشته و در حال حاضر اين استان 66 هزار و 552 مشترك ADSL دارد. به هر حال اين‌گونه انحصارطلبي‌هاي مخابرات برخلاف رويه كشور و اصل 44 قانون اساسي است كه نگراني‌هايي را برانگيخته است.
تعامل ما با شركت‌هاي اينترنتي خوب است
مهندس كارگزار، مديرعامل شركت مخابرات استان خراسان رضوي، نيز پيش‌تر در مصاحبه‌يي به ضريب نفوذ باند پهن بالاتر از 37درصد بعضي از كشورهاي اروپايي و متوسط 20درصدي ضريب نفوذ باند پهن در اروپا اشاره كرده و گفته است: «اين در حالي است كه كشور ما در اين حوزه ضريب نفوذ حدود يك درصد را داراست و ميزان ضريب نفوذ باند پهن ثابت در سال 2010 ايران در سطحي بود كه حدود 10سال پيش در كشورهاي در حال توسعه وجود داشته است.» وي با ذكر اين مطلب كه با اينكه در دو سال اخير حركت‌هاي خوبي در سطح كشور از طرف شركت مخابرات و همچنين شركت‌هاي PAP شروع شده است، گفته: «اما به دلايل مختلف از جمله عملياتي نشدن ارائه خدمات الكترونيكي در همه بخش‌ها، ارائه خدمات ارزش افزوده مانند IPTV، بازي و سرگرمي، از سرعت مطلوبي برخوردار نيست و هنوز به صورت واقعي مبلغ اشتراك ADSL وارد سبد هزينه‌يي خانوار نشده است. گرچه محدوديت سرعت نيز از جمله تنگناهايي در اين حوزه است كه بايد راهكاري مناسب براي آن پيدا كرد.»وي با اشاره به اقدامات وسيعي در حوزه بازاريابي و فروش و ارائه خدمات در شركت مخابرات ايران و به تبع آن شركت‌هاي استاني بعد از خصوصي‌سازي، تصريح كرده بود: «در استان خراسان رضوي نيز اين شركت بعد از خصوصي‌سازي اقدامات وسيعي در حوزه ارائه خدمات ارزش افزوده به مشتريان به انجام رسانده، در حالي كه قبل از خصوصي‌سازي اين امكان در حد بسيار اندك بوده است.» وي در ادامه همكاري شركت مخابرات استان خراسان رضوي با شركت‌هاي PAP را بسيار خوب ارزيابي كرده اما گفته است: «شركت مخابرات با توجه به حضور در اقصي نقاط استان، توانايي واگذاري اينترنت پرسرعت در سراسر استان را دارد در حالي كه شركت‌هاي PAP فقط در شهرستان‌هاي بزرگ و مراكزي حضور دارند كه از نظر اقتصادي براي آنها مقرون به صرفه باشد.»
افزايش 12 برابري مشتركان ADSL
در حالي كه شمار كاربران خطوط اينترنت پرسرعت دو فناوري ADSL و وايمكس در كشور از 5/1 ميليون نفر به سختي فراتر رفته است، طبق اهداف مد نظر در برنامه پنجم توسعه بايد تا پايان سال 95 بيش از 60 درصد ارتباطات خانگي و ادارات به اينترنت پرسرعت تجهيز شوند كه بر اين اساس بايد حداقل 12 ميليون پورت پرسرعت در كشور نصب و راه‌اندازي كرد. هم‌اكنون طبق شاخص‌هاي مدنظر اتحاديه جهاني مخابرات، ضريب نفوذ اينترنت كشورها بر مبناي ميزان دسترسي اينترنت باند پهن كاربران سنجيده مي‌شود و اين در حالي است كه محدوديت در ارائه اينترنت پرسرعت و گذاشتن سقف سرعت 128 كيلوبيت بر ثانيه براي دسترسي كاربران خانگي، تفاوت چنداني ميان اين سرويس با اينترنت دايل‌آپ باقي نگذاشته و بر اين اساس به اعتقاد كارشناسان كاربران خانگي ترجيح مي‌دهند براي امور روزمره خود هزينه‌يي بابت اينترنت پرسرعت نپردازند. با تمام اين اوصاف، شركت‌هاي PAP، پس از سرمايه‌گذاري ميلياردي در شبكه تلفن محلي30 استان كشور، و اخذ پروانه كسب و كار خويش از سازمان تنظيم مقررات، همواره خطر ورود شركت‌هاي دولتي مخابرات به بازار دسترسي پرسرعت به اينترنت در ايران را آويزه گوش كرده و از آن بيمناك هستند. شركت مخابرات ايران در گزارشي كه به مناسبت هفته دولت منتشر كرده بود، خبر داده كه 27 درصد بازار اينترنت پرسرعت كشور را در اختيار دارد. آنچه ما انتظار داريم، اين است كه سهم مخابرات از بازار اينترنت پرسرعت به سرعت افزايش پيدا كند. اما آنچه آرزويش را داريم اين است كه رقابت بين شركت‌هاي ارائه‌دهنده اينترنت پرسرعت اعم از مخابرات و 11 شركت PAP در شرايط عادلانه‌يي افزايش يابد. هر چند امروز شركت مخابرات از حلقه شركت‌هاي دولتي خارج شده و يك شركت خصوصي محسوب مي‌شود اما نمي‌توان انكار كرد كه كليد فراهم كردن بستر ارائه اينترنت پرسرعت توسط شركت‌هاي PAP در دست مخابرات است. اين يعني شركت مخابرات يك مزيت بزرگ نسبت به ديگر شركت‌ها دارد؛ همه‌چيز براي مخابرات آماده است اما فراهم كردن بستر ارائه خدمات شركت‌هاي ديگر در اختيار مخابرات است. از مخابرات انتظار مي‌رود كمي هم به فكر برنامه‌ريزي براي ارائه خدمات مخابراتي مورد نياز شركت‌هاي ارائه‌دهنده اينترنت پرسرعت باشد. اگر اين برنامه‌ريزي وجود داشته باشد، رقابت در اين بازار عادلانه خواهد بود.
2121