به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، خداوند در آیات ۳۱ تا ۳۷ سوره مبارکه یوسف و با بیان قصهای از حضرت یوسف نبی به موضوع دشمنشناسی از زاویهای متفاوت میپردازد و راه مقابله با این دشمن را هم بیان میکند.
طراحی مکرر دشمن؛ ادامه فتنه پس از رسوایی
بنابر روایت فارس، در آیات ۳۲ تا ۳۳، زلیخا پس از رسوا شدن نقشهاش و افشای ماجرای عشقش به یوسف، به جای توبه و پشیمانی، دست به توجیه میزند و با زبان تهدید میگوید: «اگر یوسف آنچه را من از او میخواهم انجام ندهد، زندانی خواهد شد». این تهدید آشکار نشانهای از رفتار دشمنان لجوج است که حتی در هنگام شکست، عقبنشینی نکرده بلکه به روشهای جدید و خطرناکتر روی میآورند. اینجا هم زلیخا از موقعیت اجتماعی خود برای تسلیم کردن یوسف استفاده میکند.
استقامت و پناه بردن به خدا؛ اسلحه مقابله با فتنه دشمن
در آیه ۳۳، یوسف با دیدن موج جدید فشارها، نه با قدرت جسمانی، بلکه با قدرت ایمان ایستادگی میکند و به خدا پناه میبرد. او دعا میکند: «پروردگارا! زندان برای من دوستداشتنیتر است از آنچه این زنان مرا به آن دعوت میکنند». این بخش از آیه نشان میدهد که شناخت دشمن کافی نیست؛ بلکه داشتن پناهگاه معنوی و توکل به خدا، شرط اصلی عبور از فتنههاست. دشمن ممکن است ظاهر فریبنده داشته باشد، اما باطن او چیزی جز گمراهی نیست.
نقشه خدا برابر نقشه دشمن
آیه ۳۴ از یک حقیقت مهم پرده برمیدارد: «پس پروردگارش دعای او را اجابت کرد و نقشه آنان را از او دور ساخت، که او شنوا و داناست». اینجاست که تضاد میان نقشه دشمن و تقدیر الهی آشکار میشود. دشمن هرچقدر نقشه بکشد، اگر بندهای اهل تقوا و دعا باشد، خدا او را حفظ میکند. این آیه پیامی قوی دارد: در برابر دشمنانی که ظاهر حق به جانب دارند ولی باطنشان مملو از مکر است، تنها راه نجات، اتصال به خداست.
دشمن وقتی موفق میشود که جامعه خاموش باشد
در آیه ۳۵، پس از همهی این ماجرا، گروهی از مسئولان و حاکمان مصر تصمیم میگیرند یوسف را به زندان بیندازند، با آنکه بیگناهی او برایشان روشن شده بود. این نشان میدهد که یکی از دشمنان پنهان، ترس از هزینه دادن برای حق و سکوت خواص جامعه است. آنان به جای دفاع از مظلوم، راه سکوت و همراهی با ظلم را برمیگزینند؛ این سکوت، نوعی خیانت به حق است و دشمنان از این فضا بهترین بهره را میبرند.
دعوت به سوی حق حتی در سیاهچال دشمنی
در آیات ۳۶ و ۳۷، دو جوان همراه یوسف به زندان میآیند و خواب خود را با او در میان میگذارند. یوسف از همین فرصت استفاده کرده و دعوت به توحید و تبلیغ دین را آغاز میکند. دشمن او را به زندان میفرستد تا صدایش خاموش شود، اما یوسف در دل زندان هم منبر میسازد. این نشان میدهد که انسان مؤمن در هر شرایطی میتواند ابزار دشمن را علیه خودشان استفاده کند و جبهه حق را فعال نگه دارد.
شناخت دشمن، صبر مؤمن
این آیات تصویری زنده از مواجهه حق و باطل، ایمان و فتنه، و صبر و مکر را به نمایش میگذارند. یوسف نهتنها دشمن را شناخت، بلکه با تقوا، دعا و ایستادگی، نقشههای او را به شکست کشاند. این الگو، درسی بزرگ برای هر مؤمنی است که در برابر دشمنان پنهان و آشکار، راه مقاومت را برمیگزیند.
تلاوت این آیات را که در صفحه ۲۳۹ قرآن قرار دارد را با صدای شهریار پرهیزکار ببینید و بشنوید.