در سال ۱۹۳۹، دیوید بن گوریون، رئیس هیأت‌مدیره آژانس یهود، حمایت کامل خود را از دولت بریتانیا اعلام و از آمادگی برای مبارزه در کنار نیروهای انگلیسی علیه آدولف هیتلر سخن گفت. با این حال، اعضای گروه‌های ایرگون و اتسل به فعالیت‌های مستقل خود ادامه داده و عملیات‌های خشونت‌آمیزشان را بدون توجه به مواضع بن گوریون و بریتانیا دنبال کردند.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از ایبنا،  کتاب «تروریست‌های صهیونیست» نوشته عساف شارون و ترجمه سیدرضا قزوینی غرابی، به بررسی تروریسم سازمان‌یافته صهیونیستی پیش از تأسیس اسرائیل می‌پردازد و نقش گروه‌هایی چون «هاگانا»، «ایرگون» و «اشترن» را در خشونت علیه فلسطینی‌ها و نیروهای بریتانیایی تحلیل می‌کند.

افزوده‌های ناشر عربی و مترجم فارسی، بر غنای محتوایی کتاب «تروریست‌های صهیونیست» افزوده‌اند. این بخش‌ها شامل فهرستی مستند از عملیات‌های تروریستی، معرفی گروه‌ها و اهداف‌شان، و روایت‌هایی از حملات علیه غیرنظامیان فلسطینی و نیروهای بریتانیایی است. در تحلیل پایانی نیز تأثیر این اقدامات بر خروج بریتانیا از فلسطین و شکل‌گیری دولت اسرائیل بررسی شده و تروریسم صهیونیستی به‌ عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از تاریخ معاصر منطقه معرفی می‌شود.

زمینه تاریخی و آغاز فعالیت گروه‌های مسلح صهیونیستی

کتاب با مروری بر وقایع دهه ۱۹۲۰، به شکل‌گیری گروه‌های مسلح صهیونیستی مانند «هاگانا» می‌پردازد. در سال ۱۹۲۰، گروهی از یهودیان افراطی در قدس، در واکنش به تحرکات عرب‌های فلسطینی و مخالفت‌ها با حضور بریتانیا و صهیونیسم، «هاگانا» را تأسیس کردند. این گروه جانشین «هاشومیر» بود و در ابتدا با مدیریتی غیرنظامی و تحت رهبری اسرائیل گالیلی فعالیت می‌کرد؛ اما با آغاز قیام عربی در سال ۱۹۲۹، شرایط تغییر کرد و هزاران جوان یهودی به هاگانا پیوستند.

توسعه سازمان‌ها و فعالیت‌های نظامی

«با آغاز قیام عربی، هاگانا مسیر نظامی‌تری در پیش گرفت؛ واردات تسلیحات خارجی و راه‌اندازی کارگاه‌های تولید بمب و مهمات سبک در دستور کار قرار گرفت. این گروه که پیش‌تر یک میلیشیای محلی با آموزش محدود بود، به‌تدریج به نیرویی نظامی و سازمان‌یافته تبدیل شد. آموزش‌های نظامی اعضای هاگانا نیز توسط افسران انگلیسی وابسته به حکومت قیمومت بریتانیا بر فلسطین ارائه می‌شد.

در سال ۱۹۳۶، تعداد نیروهای هاگانا به حدود ده هزار جنگجو و چهل هزار نیروی ذخیره رسید. بین سال‌های ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۹، هاگانا از منافع بریتانیا در فلسطین حمایت کرده و قیام فلسطینی‌ها را سرکوب می‌کرد. هرچند دولت بریتانیا رسما هاگانا را به رسمیت نمی‌شناخت، اما نیروهای انگلیسی در زمینه‌های امنیتی و نظامی با این گروه همکاری داشتند.

در سال ۱۹۳۹، دیوید بن گوریون، رئیس هیأت‌مدیره آژانس یهود، حمایت کامل خود را از دولت بریتانیا اعلام و از آمادگی برای مبارزه در کنار نیروهای انگلیسی علیه آدولف هیتلر سخن گفت. با این حال، اعضای گروه‌های ایرگون و اتسل به فعالیت‌های مستقل خود ادامه داده و عملیات‌های خشونت‌آمیزشان را بدون توجه به مواضع بن گوریون و بریتانیا دنبال کردند.»

فعالیت‌ها در دوره جنگ جهانی دوم

در نخستین سال‌های جنگ جهانی دوم، بریتانیا که نگران نفوذ نیروهای متحدین به شمال آفریقا بود، همکاری با هاگانا را گسترش داد؛ اما پس از شکست نیروهای آلمان نازی به رهبری رومل در نبرد «العلمین» در سال ۱۹۴۲، این پشتیبانی کاهش یافت و هاگانا فعالیت‌های مستقل خود را آغاز کرد. پس از پایان جنگ، این گروه به اقدامات ستیزه‌جویانه علیه نیروهای انگلیسی در فلسطین روی آورد؛ ازجمله آزادسازی مهاجران یهودی از اردوگاه «عتلیت»، انفجار خطوط راه‌آهن، عملیات خرابکارانه علیه سایت‌های راداری و مراکز پلیس بریتانیا. همچنین، هدایت مهاجرت‌های غیرقانونی یهودیان به فلسطین از دیگر اقدامات مهم هاگانا بود.

نقش گروه‌های مسلح و تحلیل استراتژیک

کتاب با تحلیل نقش گروه‌هایی مانند ایرگون و اشترن نشان می‌دهد که این سازمان‌ها با الهام از ایدئولوژی‌های ملی‌گرایانه و گاه فاشیستی، از خشونت و ترور برای رسیدن به اهداف سیاسی و نظامی استفاده کردند. اختلافات ایدئولوژیک و راهبردی میان رهبران و گروه‌ها بر شدت و تنوع اقدامات آن‌ها تأثیرگذار بود. افزوده‌های مترجم و تصاویر ضمیمه، ابعاد بیشتری از وقایع و شخصیت‌های کلیدی این دوره را برای مخاطب فارسی‌زبان روشن کرده و نشان می‌دهد که تروریسم سازمان‌یافته جزئی جدایی‌ناپذیر از تاریخ معاصر فلسطین و شکل‌گیری دولت اسرائیل بوده است.

تأسیس دولت اسرائیل و ادامه درگیری‌ها

 در ۲۸ می ۱۹۴۸، با اعلام تشکیل دولت موقت اسرائیل، ارتش دفاعی اسرائیل (IDF) به عنوان نیروی نظامی رسمی کشور تأسیس شد و جایگزین هاگانا گردید. براساس تصمیم دولت، فعالیت همه گروه‌های نظامی غیردولتی ممنوع اعلام شد. با این حال، گروه‌هایی مانند اتسل و ایرگون با این تصمیم مخالفت کردند و درگیری‌های کوتاه‌مدتی میان آن‌ها و نیروهای هاگانا روی داد. درنهایت، اعضای اتسل سلاح‌های خود را کنار گذاشتند و مناخیم بیگن، رهبر این گروه، حزب سیاسی «حیروت» را بر پایه ساختار فروپاشیده اتسل تأسیس کرد.

تروریسم صهیونیستی در دهه‌های بعد و استمرار آن

کتاب همچنین به نمونه‌هایی از تروریسم یهودی در دهه‌های بعد نیز می‌پردازد. ازجمله، بامداد ۳۱ جولای ۲۰۱۵، چند فرد نقاب‌دار با حمله به روستای دوماً در کرانه باختری، دو خانه را به آتش کشیدند. یکی از خانه‌ها خالی بود، اما در خانه دیگر خانواده الدوابشه ساکن بودند. در این حمله، علی، نوزاد ۱۸ ماهه، در آتش سوخت و جان باخت؛ پدر و مادرش، سعد و ریهام، نیز دچار سوختگی شدید شدند و پس از مدتی جان خود را از دست دادند. این جنایت، نمونه‌ای آشکار از تروریسم افراطی یهودی بود که اعدام از طریق سوزاندن را به‌ عنوان شیوه‌ای نمادین و ریشه‌دار از خشونت سیاسی به کار می‌گیرد؛ رویکردی که ریشه‌های آن به گروه‌های افراطی دهه‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ بازمی‌گردد.

«تروریست‌های صهیونیست» تصویری مستند و تحلیلی از فعالیت‌های خشونت‌آمیز و سازمان‌یافته گروه‌های صهیونیستی پیش از تشکیل دولت اسرائیل ارائه می‌دهد. این اثر با بهره‌گیری از تاریخ‌نگاری، تحلیل سیاسی و مستندسازی دقیق، به مخاطب فارسی‌زبان این امکان را می‌دهد تا ریشه‌ها، اهداف و روش‌های این گروه‌های مسلح را بشناسد و درک کند چگونه تروریسم سازمان‌یافته به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از تاریخ معاصر فلسطین و منطقه نقش‌آفرینی کرده است.

کتاب «تروریست‌های صهیونیست» با ترجمه سیدرضا قزوینی غرابی در ۷۲ صفحه و با شمارگان ۵۰۰ نسخه به بهای ۶۵ هزارتومان از سوی انتشارات به نشر منتشر شده است.

۲۵۹

منبع: ایبنا