به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، حضرت آیت‌الله حاج شیخ جعفر سبحانی در آیین تجلیل از موسوعه «آیات‌الأحکام» که عصر امروز در مؤسسه امام جعفر صادق(ع) قم و با حضور مؤلفان اثر و جمعی از مسئولان پژوهشکده باقرالعلوم(ع) قم برگزار شد، بر لزوم اتکا به قرآن کریم در استخراج احکام فقهی تأکید کردند.
رجوع نخست به قرآن، سپس روایات
بنابر روایت حوزه، معظم له در این مراسم اظهار داشتند: عمل فقهی باید پیش از هر چیز بر کتاب خدا متکی باشد. در هر مسئله لازم است ابتدا بررسی کنیم که آیا می‌توان از قرآن استفاده کرد؛ سپس در صورت نیاز به سراغ روایات و منابع دیگر برویم.
این مرجع تقلید با اشاره به روش ممتاز شیعه در تنظیم «آیات‌الأحکام» خاطرنشان کردند: فقیهان ما آیات را بر اساس ابواب فقهی مانند طهارت، دیات و دیگر ابواب تنظیم کرده‌اند، در حالی که اهل‌سنت آیات را بر اساس ترتیب قرآن آورده‌اند. همین روش موجب شگفتی و تحسین برخی از علمای اهل‌سنت نیز شده است.
ظرفیت‌های مغفول آیات برای استنباط احکام
حضرت آیت‌الله سبحانی با بیان اینکه بسیاری از آیات قابلیت استنباط احکام فقهی دارند اما در منابع پیشین کمتر به آنها پرداخته شده، افزودند: برخی آیات گمان می‌شد تنها جنبه اخلاقی دارند و به همین دلیل در آیات‌الأحکام‌ها ذکر نشده‌اند، حال آنکه می‌توان از آنها نیز احکام فقهی استخراج کرد.
ایشان ضمن اشاره به نمونه‌هایی از این آیات، تأکید کرد: دقت در چنین مواردی می‌تواند به غنای بیشتر فقه اسلامی و پاسخگویی به نیازهای نوین کمک کند.
ضرورت تلخیص برای مخاطبان جوان
این مرجع تقلید ادامه دادند: پیشنهاد می‌شود که برای استفاده بهتر مخاطبان جوان و پژوهشگران، این موسوعه در کنار نسخه تفصیلی، به‌صورت تلخیص‌شده نیز منتشر شود.
معظم له تصریح کردند: موسوعه کنونی برای مراجع و اهل تحقیق غذای علمی ارزشمندی است؛ اما دانشجویان و طلابی که در جستجوی پاسخ سریع به مسائل یا نگارش پایان‌نامه هستند، نیازمند نسخه‌ای خلاصه‌تر در سه یا چهار جلد می‌باشند تا بتوانند بهره بیشتری ببرند.
ضرورت روزآمدسازی متون دینی و نشر جهانی آثار شیعی
حضرت آیت‌الله سبحانی در ادامه بر ضرورت توجه به ادبیات و شیوه نگارش آثار دینی تأکید کردند و گفتند: باید در تدوین متون دینی از تعابیر قدیمی و خلاف ادب پرهیز کرد و نگارش‌ها با زبان روز و قابل فهم برای جامعه امروز باشد. اگر چنین نظارتی در انتشار آثار انجام گیرد، اقدامی ارزشمند و قابل تقدیر است.
ایشان با ابراز تأسف از محدود بودن چرخه انتشار در کشور، اظهار داشتند: متأسفانه بسیاری از آثار ما تنها در تهران، مشهد و چند شهر دیگر منتشر می‌شود و به خارج از مرزها نمی‌رسد. در حالی‌که اگر بتوانیم این متون را به کشورهای مختلف مانند مصر، لبنان، مغرب و جوامع غربی برسانیم، دستاورد مهمی برای معرفی فقه و اندیشه شیعه خواهد بود.
اجتهاد و پاسخ به نیازهای روز
حضرت آیت‌الله سبحانی اظهار کردند: امروز لازم است مجتهدان که در جریان تحولات و نیازهای مردم هستند، محور عمل قرار گیرند. این نگاه می‌تواند حصارهای سنتی را بشکند و زمینه گفت‌وگوی علمی میان مذاهب را فراهم سازد.
نقش آثار علمی در تقریب مذاهب
معظم له تأکید کردند: اگر عالمان اهل سنت با چنین کتاب‌هایی مواجه شوند، خواهند دید که میان دیدگاه‌های فقهی شیعه و آنان اشتراکات و تفاوت‌های علمی وجود دارد که می‌تواند بستری برای هم‌فکری و مقارنه آرا باشد.