نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان،در مجمع پارلمانی شورای اروپا (۸ مهر ۱۴۰۴) خطاب به یک نماینده اروپایی که از عبارت «کریدور زنگه‌زور» استفاده کرده بود، گفت: «من استفاده شما از واژگان نامشروع در این تالار و نهاد معتبر را به شدت محکوم می‌کنم.»

پاشینیان در ادامه افزود:«تنها جمهوری ارمنستان حق نام‌گذاری در خاک خود را دارد. هر رویه دیگری به معنای نقض حاکمیت ارمنستان است.» متعاقبا مهر گریگوریان معاون نخست‌وزیر ارمنستان بر استفاده از نام «مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بین‌المللی»به جای زنگه‌زور تاکید کرد و گفت:« بر اساس اسناد سطح بالای امضا شده میان کشورها، در چارچوب رفع انسداد خطوط مواصلاتی باید از نام «مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بین‌المللی (TRIPP) استفاده شود.»

همزمان نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان در نشست نخست‌وزیران کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS)، بار دیگر اصطلاح «کریدور زنگه‌زور» را تکرار کرد و گفت: «کار فعال در مسیر کریدور جدید زنگه‌زور» که آذربایجان را به جمهوری خودمختار نخجوان متصل خواهد کرد،آغاز می‌شود.

مقامات آذربایجان و ارمنستان در نامگذاری مسیر زنگه‌زور بخشی از واقعیت را تحریف می کنند که این امر آینده استقرار صلح در قفقاز جنوبی را با چالش مواجه کند.در این ارتباط نکات زیر قابل توجه است.

1.نخست وزیر ارمنستان می گوید:«تنها جمهوری ارمنستان حق نام‌گذاری در خاک خود را دارد و هر رویه دیگری به معنای نقض حاکمیت ارمنستان است.» اما این اظهار آقای پاشینیان در نشست سه جانبه آمریکا،آذربایجان و ارمنستان نقض شد و پاشینیان آمریکا و آذربایجان را در تغییر نام زنگه‌زور به مسیر ترامپ دخالت داد.در این اتفاق،نخست وزیر ارمنستان دو اشتباه فاحش مرتکب شد؛ نخست اینکه حق حاکمیت کشورش را برای نام‌گذاری زنگه‌زور نقض کرد و دوم اینکه اجازه داد نام تاریخی زنگه‌زور به ترامپ تبدیل شود؛ در حالی که توافق چند رئیس جمهور نمی تواند نام های تاریخی را تغییر دهد.آیا آقای پاشینیان می پذیرد که در جلسه ای میان چند رئیس جمهور، نام کوه آرارات به نام دیگری تغییر یابد؟ آیا ارمنی های اصیل این را می پذیرند؟

2. بر اساس اطلاعات موجود در ویکی پدیا،زنگه‌زور با همین نام، از سال ۴۲۸ تا آغاز قرن هفتم بخشی از استان ارمنی نشین ایران بود. در اواسط قرن هفتم، زنگه‌زور به همراه کل منطقه فعلی ارمنستان به تصرف اعراب درآمد و در پایان قرن نهم، زنگه‌زور، به عنوان بخشی از سیونیک از پادشاهی باگراتی ارمنستان شد. در قرن پانزدهم، زنگه‌زور تحت حاکمیت کنفدراسیون قره‌قویونلو (از قبایل کوچ‌نشین ترک) و بعداً تحت حاکمیت آق‌قویونلوها قرار گرفت. در قرن شانزدهم، زنگه‌زور بخشی از  تبریز در دولت صفوی ایران و از نیمه دوم قرن هجدهم بخشی از خانات قره‌باغ شد. در سده‌های هفدهم تا هجدهم، زنگه‌زور و برخی مناطق همجوار به منطقه مبارزه آزادی‌بخش ارامنه علیه امپراتوری عثمانی تبدیل شد و پس از انعقاد عهدنامه گلستان ۱۸۱۳، زنگه‌زور از ایران جدا و به امپراتوری روسیه واگذار شد.بنا براسناد تاریخی دردائره المعارف های روسی نیززنگه‌زور نام منطقه ای ارمنی نشین در استان قره باغ بود که تا انعقاد قرارداد ننگین گلستان در سال 1813 در قلمرو ایران در قفقاز جنوبی قرار داشت.بعد از جدایی قفقاز جنوبی از ایران، امپراتوری تزاری روسیه در سال ۱۸۶۸ زنگه‌زور را با همین نام در استان سیونیک در بخش جنوبی ارمنستان قرارداد. در سال ۱۹۱۸ میلادی به دستور لنین، قفقاز به سه جمهوری آذربایجان و ارمنستان و گرجستان تقسیم شد و بخش زنگه‌زور به جمهوری سوسیالیستی ارمنستان شوروی واگذار شد. (قره باغ: پیشینه تاریخی، بهرام امیراحمدی).سیاست دولت لنین،جلوگیری از یکپارچگی اقوام بود و به همین دلیل در سال ۱۹۲۳  قره باغ که ارمنی نشین بود را به عنوان ولایت خودمختار آذربایجان اعلام کرد و زنگه زور که حلقه اتصال آذربایجان به نخجوان بود، در تمامیت ارضی ارمنستان باقی ماند.( قضیه ناگورنو قره باغ، محمد جواد کمالیان) تمام این اسناد نشان می دهد که نام زنگه‌زور سابقه تاریخی دیرینه دارد و با یک نشست و برخاست سیاسی نمی تواند به نام فرد جنگ افروزی همچون ترامپ تغییر یابد.

3.اما اطلاق نام کریدور بر مسیر زنگه‌زور که از سوی جمهوری آذربایجان دنبال می شود نیز فاقد توجیه منطقی است.در دوره اتحاد جماهیر شوروی و قبل از استقلال ارمنستان،جمهوری آذربایجان برای دسترسی به نخجوان از این مسیر عبور می کرد و ارمنستان نیز که در قلمرو روسیه قرار داشت نمی توانست بر این مسیر اعمال حاکمیت کند.بعد از استقلال ارمنستان،جمهوری آذربایجان با اطلاق کریدور به زنگه‌زور تلاش داشت تا همان وضعیت قبل از فروپاشی شوروی را حفظ کرده و اعمال حاکمیت ارمنستان را بر این مسیر نپذیرد.براساس قوانین بین‌المللی،هر کشوری  می تواند حاکمیت ملی خود را در تمامیت ارضی کشورش،اعمال نماید و اطلاق کریدور به یک راهگذر به معنای سلب حاکمیت آن کشور نیست.براساس این قوانین، اختیار و مالکیت، فرآیندهای حقوقی، بانکی، بیمه و غیره مسیر، تحت قوانین و نظارت کشور صاحب پرچم یعنی تحت نظر ارمنستان است.جمهوری آذربایجان و ترکیه درباره حق حاکمیت دولت ارمنستان تشکیک کرده و این مسیر را به مثابه یک کریدور آزاد و فاقد حاکمیت ارمنستان تعریف می کنند.در حالی که اطلاق کریدور بر مسیر زنگه‌زور همانند تغییر نام این مسیر به «ترامپ» اشتباه و فاقد دلایل قانونی و محکمه پسند است.

با توجه به این مراتب،مناسب است جمهوری های آذربایجان و ارمنستان برای جلوگیری از ایجاد یک مناقشه جدید، اسامی تاریخی مثل زنگه‌زور را به رسمیت شناخته و از تغییر نام آن خودداری و از تکرار آن به نام ترامپ،اجتناب ورزند.در عین حال با تعهد به بیانه پراگ(1401) و اعلامیه آلماتی (1991) تمامیت ارضی و حاکمیت ملی یکدیگر را محترم شمرده و عبارت «مسیر زنگه‌زور» را جایگزین«کریدور زنگه‌زور» نمایند.