به گزارش خبرآنلاین به نقل از ایرنا، امروز [دیروز] جمعه پنجم دی مصادف است [بود] با چهل و هفتمین سالروز شهادت کامران نجاتاللهی؛ استاد ۲۴ ساله دانشگاه پلیتکنیک که در اعتراض به سیاستهای رژیم پهلوی در محاصره نظامی دانشگاهها و بستن آنها بر روی دانشجویان، کارکنان و استادان به تحصن اساتید پیوست ولی عوامل رژیم بر روی تحصنکنندگان شلیک کردند و در این میان نجاتاللهی، زخمی شد ولی هنگامی که او را به بیمارستان رساندند، به شهادت رسیده بود.
کتاب «فصل گل یخ؛ روایتی داستانی از زندگی استاد شهید کامران نجاتاللهی» به قلم فاطمه فروغی به عنوان یکی از مجموعه کتابهای قهرمانان انقلاب توسط انتشارات سوره مهر وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی در قطع پالتویی و در ۹۶ صفحه به چاپ رسیده و زندگی این استاد دانشگاه را روایت کرده است.
اینک مروری بر بخش هایی از این کتاب داریم:
میخواهم مهندس شوم
مادر استاد میگوید «کامران، هفتساله بود که به بجنورد رفتیم. معلمهای کامران در دبستان فرخی میگفتند که پسرتون یک نابغه است. دو سال بعد خانه و زندگیمان را به ارومیه منتقل کردیم. کامران کلاس سوم و چهارم ابتدایی را در دبستان…» کمی فکر میکند و بعد به شوهرش نگاه میکند. مرد با اطمینان میگوید «منوچهری، دبستان منوچهری» و دوباره مادر استاد میگوید «کامران از بچگی هم دقیق و نکتهبین بود. کلاس پنجم و ششم که رسید، رفتیم سنندج؛ مدرسه…» و این بار خودش میگوید «آها… مدرسه شکیبا.»
چند نفر از بچهها، بخاری کلاس را دوره کردهاند و بقیه هرکس به کاری مشغول است. معلم کلاس پنجم وارد کلاس میشود و بچهها از همهمه میافتند. خانم معلم، کت و دامنش را مرتب میکند و روی صندلی مینشیند. کامران ساکت و مرتب با پالتو و چکمه و موهای شانهزده، دفتر انشایش را روی میز میگذارد. معلم طبق معمول، اول از شاگرد زرنگ کلاس میخواهد که انشایش را بخواند و کامران لحظهای بعد پای تختهسیاه میایستند و انشایش را میخواند «من میخواهم در آینده مهندس راه و ساختمان شوم. زیرا…»
میپرسم کی به تهران آمدید. پدر استاد دستی به صورتش میکشد و میگوید دوره ششساله ابتدایی کامران تموم شده بود که به تهران اومدیم. فرید و کوروش و فرحناز هم متولد شده بودند. آمدیم و در محله سلسبیل ساکن شدیم. (صفحه ۵۶)
استاد ۲۴ ساله درس استاتیک
یکی از دانشجوها میگوید که او استاد این دانشکده بوده و در انقلاب سال ۵۷ شهید شده است. مات و مبهوت نگاهش میکنم. خیره میشود در چشمهایم و میپرسد «میشناسیدش؟» با حالت گیجی میگویم «بله، استادم بود.» چهرهشان در هم میرود. «نمیدونستید شهید شده؟» به نشانه نفی، سر تکان میدهم و زیر لب میگویم «شهید» و چند بار ناخودآگاه آن را تکرار میکنم و نمیدانم که از آنها خداحافظی کردم یا نه.
صدای پا را از پشت سر میشنوم. یکیشان دنبالم میآید و میگوید «شاید بتونید تو کتابخونه چیزی دربارهاش بشنوید. همراه من بیایید. خانم ملکی، خیلی وقته که توی این کتابخونه کار میکنه.» بیاراده دنبالش میروم. خانم مُسنّی را که احتمالاً همین روزهاست که بازنشسته شود، به من نشان میدهد. نزدیک میرویم. قبل از من، به زن چیزی میگوید. زن، رو به من میکند و میپرسد: «ورودی چه سالی بودی؟» میگویم: «۵۶» کمی با هم حرف میزنیم. از قبل انقلاب در این دانشگاه کار میکند و همه آن روزها را به قول خودش مثل یک نوار در حافظه دارد. میپرسد: «حالتون خوب نیست؟» عرقم را خشک میکنم. یک لیوان آب خنک برایم میآورد. کمی حرف میزنیم و آرام میشوم. کتابی را از توی قفسهها پیدا میکند و به دستم میدهد. میایستد و با کنجکاوی مرا تماشا میکند. نگاهی به جلد کتاب میاندازم «یادنامه استاد شهید کامران نجات اللهی» حالا انگار گریزی نیست و دیگر مطمئن شدم که تشابه اسمی نیست. او همان استاد ۲۴ ساله درس استاتیک من است. (۳۴ و ۳۵)
تحصن اساتید دانشگاه پلیتکنیک
پدر میگوید «کامران بعد از تعطیل شدن دانشگاهها رفت بیجار. به محض رسیدن، آقای عسگری به او زنگ میزند و میگوید قرار است استادها تحصن کنند. او هم سوار اتوبوس میشود و برمیگردد. به خانه نیامده، مستقیم رفت وزارتخونه» و انگار که بخواهد حال و هوا را عوض کند، زود میپرسد: «آخرین بار کی کامران رو دیدی؟» میگویم با عدهای از بچهها، خودمون رو به ساختمون وزارت علوم رسوندیم. قرار بر این بود که جلب توجه نکنیم تا اساتید بدون مشکل وارد ساختمون بشن. عدهای از اونا از راه رسیدن. میشناختیمشون. عدهشون زیاد نبود. بعد یه عده دیگه اومدن. استاد نجاتاللهی چند لحظه بعد تنها از راه رسید.
دکتر عسگری از داخل ساختمان، جلوی در خودش را به استاد رساند و با هم وارد ساختمان شدند. از بچهها کسانی به نام رابط، خود را به داخل ساختمان رساندند. خبر آوردند که منشی وزیر مانع از ورود آنها شد اما آنها اعتنایی نکردند و وارد سالن طبقه ششم شده و تحصن خود را شروع کردند. اوضاع غیر عادی شده بود. گاردیها از راه رسیدند و ساختمان را محاصره کردند و ورودی را بستند. کمکم توجه رهگذران هم جلب شد. چندتا_چندتا و تکتک میایستادند و پرسوجو میکردند.
گروهی از ما اعلامیه خبر تحصن اساتید در ساختمان وزارت علوم را بین مردم پخش کردیم. چند اعلامیه هم به نمایندگان متحصنین در دانشگاه تهران رساندیم. لحظاتی بعد یک تیم خبرنگاری نزدیک ساختمان از ماشین پیاده شدند و با دوربین و تجهیزات به سمت درِ ساختمان رفتند. ماموری با آنها صحبت کرد. خبرنگار خودش را به جمعیت رساند و فیلمبردار هم دنبالش رفت. مشغول تهیه خبر از راهپیمایی آرام گروهی دانشجو در اطراف وزارتخانه شدند. با شنیدن مصاحبههای کاذب، چند دانشجو با عصبانیت خودشان را به فیلمبردار رساندند و نوار فیلم را از دوربین بیرون کشیدند و پاره کردند. گروه فیلمبرداری هم محل را ترک کرد. (۶۳ و ۶۴)
فقط یک تحصن آرام
استاد که جلوی اتاق عمل شهید شد، محمود همینطور داشت با صدای بلند گریه میکرد. ناگهان یک نفر گفت: «بگیم هنوز زنده است. اگر بفهمن کشته شده؛ از ما میگیرنش و معلوم نیست چه کار کنن.» نیروهای امنیتی بیرون منتظر بودند تا جنازه را تحویل بگیرند. اگه اون شخص، این پیشنهاد رو نداده بود، جنازه رو از ما میگرفتن و نمیتونستیم مراسم فردای اون روز رو برگزار کنیم. بقیه هم با پیشنهادش موافقت کردن. قرار شد استاد را به بیمارستان دیگری ببریم که زیر نظر اساتید دانشگاه تهران باشه.
یکی از پزشکان، ماسک اکسیژن را روی دهان استاد گذاشت تا مامورا شک نکنن و برای بردن او، جلو نیایند. جلوی در به ماموران اعلام کردند که او بدحال است و باید به بیمارستان مجهزتری منتقل شود. استاد رو به بیمارستان هزارتختخوابی بردیم و اساتید دانشگاه تهران، معاینهاش کردن و گزارشی نوشتن. بعد از دو ساعت به طور رسمی اعلام کردن که استاد کامران نجاتاللهی استاد دانشگاه پلیتکنیک و از متحصنین ساختمان وزارت علوم به ضرب گلوله کشته شد.
مرضیه میگوید: «هیچ فکر نمیکردیم که اینطوری بشه. واقعاً همه شوکه شده بودند. ما هم نمیدونستیم که شهید شده. توی حیاط بیمارستان بهآور منتظر بودیم که دیدیم استاد رو آوردن؛ با ماسک اکسیژن. یه نور امیدی تو دلمون زنده شد و گفتیم که استاد زنده است. گفتن که میبرندش بیمارستان هزارتختخوابی. ما هم همگی راه افتادیم. توی راه همهمون داشتیم دعا میکردیم. چند ساعتی میشد جلوی بیمارستان هزارتختخوابی بودیم که خبر شهادت استاد رو شنیدیم. باورکردنی نبود. این یک تحصن بود. فقط یک تحصن آروم.» اوضاعِ خیلی بدی بود. همه بچهها جمع شدیم. گریه میکردیم و از خاطرات استاد نجاتاللهی میگفتیم. استاد به خاطر سن کمش با اکثر شاگرداش دوست بود. تا صبح همه بیدار بودیم. کمی آروم میشدیم و دوباره یکی بغضش میترکید و بقیه هم میزدن زیر گریه. (صفحه ۴۷)
نفس مصنوعی
عکسها را به دستم میدهد. میگیرم و یکییکی ورق میزنم. عکسی از درِ وزارتخانه. گاردیها و چند نفر که مشغول صحبت با یکی از گاردیها هستند؛ عکسی از روبهروی ساختمان و پلاکارد بزرگی که کمی به سمت بالا کج شده است و با قلم قرمز رویش نوشته شده «از شما حمایت میکنیم»؛ عکسی از یک آمبولانس و چند نفر که کنار درِ باز شده آن هستند؛ عکسی از فاصله دور از بالای ساختمان وزارتخانه و چند نفری که سر و شانه و دستهایشان از تراس معلوم است.
همینطور که مشغول دیدن عکسها هستم، خسرو برایم حرف میزند. مرضیه هم از توی آشپزخانه او را همراهی میکند. «ساعت حدود دو و نیم بعد از ظهر پنجم دی ماه، استاد نجاتاللهی و چند نفر از اساتید به تراس طبقه ششم رفتند تا از آنجا جمعیت را تماشا کنند. یکدفعه صدای تیر بلند شد. اطراف را نگاه کردیم. تیر از ساختمان روبهرو شلیک شده، به استاد خورده و او را روی زمین انداخته بود. فریاد اساتید بلند شد. دکتر عسکری خودش را به استان نجاتاللهی رسانده بود. آنها چند نفر دیگر را برای کمک صدا کردند. یکی از اساتید متوجه شده بود که او هنوز زنده است. به او نفس مصنوعی دادند. تصمیم گرفتند که او را به بیمارستان برسانند. خون زیادی از او رفته بود. یک نفر به طبقات دیگر ساختمان رفت و با تلفنی که قطع نبود، آمبولانس خبر کرد.»
مرضیه برمیگردد توی هال. کنارم مینشیند. فنجان را برمیدارد و قدری از چایش را از لب فنجان میمکد و آهی میکشد: «ما پایین، روبهروی وزارتخانه نشسته بودیم که صدای تیر را شنیدیم. عجیب بود. اصلاً قبل از اون تیراندازی نبود؛ حتی گاردیهایی که پایین بودند، هاج و واج اطراف را نگاه میکردند. بعد صدای داد و بیداد از بالا شنیده شد. فهمیدیم یه اتفاقی افتاده. به سمت در رفتیم اما هر کاری کردیم، نگذاشتند که وارد شویم. همینطور جلو در مشغول جروبحث با گاردیها بودیم که یهدفعه توی سالن چشممان به چند نفر از اساتید افتاد که کسی را روی دست از پلهها پایین میآوردند. از توی خیابون هم صدای آژیر آمبولانس شنیده میشد که مدام نزدیک و نزدیکتر میشد. اساتید از در بیرون آمدند. ناگهان یکی از دوستان استاد فریاد کشید «کامرانه، کامران رو زدن کشتنش…» و زد توی سرش. خیابان شلوغ شد. خسرو و چند نفر دیگر، استاد رو توی آمبولانس گذاشتند. (صفحه ۴۴)
کامران را کشتند تا بقیه را بترسانند
شهادت استاد خیلی روی استاد عسگری تاثیر گذاشت. میگفت که کامران را که به بیمارستان میرسانند، بقیه اساتید توی طبقه ششم میمانند. وقتی خبر شهادت او را میشنوند، قرار میگذارند که بعضی از آنها فردای آن روز در مراسم تشییع شرکت کنند و بقیه هم همانجا بمانند و تحصن را ادامه بدهند. آنها اعتقاد داشتند که کامران را کشتند تا بقیه را بترسانند. همه آنها وزیر علوم را در ماجرای قتل عمد کامران مقصر میدانستند و این نکته را از طریق نماینده متحصنین، تلفنی به وزیر اعلام میکنند و از او میخواهند که پاسخگو باشد. وزیر جواب میدهد که این قتل اصلاً کار ماموران رژیم نیست و هیچ مسئله دیگری متحصنین را تهدید نمیکند. در ضمن میگوید که مخالفتی هم با برگزاری مراسم فردا ندارد.
همان شب، عدهای از اساتید، گروهی را از بین خودشان انتخاب میکنند تا در طبقات ساختمان نگهبانی بدهند و برای مقابله با حمله احتمالی نیروهای گاردی آماده باشند. ساعت حدود یک و نیم شب، مامور کشیک طبقه همکف صدایی میشنود و سایههایی میبیند. خبر به طبقات بالاتر میرسد. یکدفعه صدای تیری شنیده میشود و گارد شهربانی و فرمانداری نظامی به ساختمان حمله میکنند. اساتید، تصمیم میگیرند مردم را از اوضاع داخل ساختمان مطلع کنند. پنجرهها را باز میکنند و با فریاد، حمله نظامیان را اعلام میکنند. به علت قانون منع عبور و مرور و بسته بودن پنجرهها به خاطر سرمای زمستان، کسی صدای آنها را نمیشنود. (صفحه ۵۰)
شهید راه مردم
همه خیابانهای منتهی به بیمارستان هزارتختخوابی و درهای ورودی بیمارستان در محاصره تانکها و ماشینهای ارتشی بود. نزدیک چند هزار نفر توی خیابونهای اطراف جمع شده بودند. بعضی دانشجوها روی زمین نشسته و به در بیمارستان چشم دوخته بودند. هلیکوپترها مدام بالای سر جمعیت پرواز میکردند و همه چیز را تحت کنترل داشتند. چند خبرنگار و دانشجو خودشان را به داخل محوطه بیمارستان رساندند. ساعت ۹ صبح آیتالله سیدمحمود طالقانی همراه دو نفر دیگر، آمد جلوی در بیمارستان. سرتیپی جلوی در مانع ورود اونها شد. خبرنگاری که از این صحنه عکس میگرفت، دوربینش توقیف شد. چند نفر از مقامهای بیمارستان بیرون آمدند و با یکی از فرماندهها صحبت کردند. دست آخر اجازه داده شد که آیتالله طالقانی و همراهانش وارد بیمارستان شوند. آیتالله طالقانی برای جمعیت درباره همبستگی ملت در مبارزه با رژیم سخنرانی کرد.
ساعت ۱۱ جسد کامران رو همراه جسد مسعود دهقان، دانشجویی که روز قبل شهید شده بود، غرق گلهای سفید از بیمارستان خارج کردند و بعدش آمبولانس حرکت کرد و جمعیت هم پشت سرش راهپیمایی را شروع کردند. مردم توی میدون ۲۴ اسفند که الان اسمش میدون انقلابه، جمع شدند. دانشجوها شعار میدادند «استاد نجاتاللهی، شهید راه مردم.» شاگردان کامران، نزدیک به آمبولانس و ما حرکت میکردند و اشک میریختند. یکدفعه بدون هیچ هشدار و اخطاری به سمت مردم گاز اشکآور پرتاب کردند. بعد هم شروع به شلیک تیر به روی جمعیت کردند. یکدفعه جمعیت از هم پاشید. عدهای روی زمین دراز کشیدند یا خودشان را در جوی آب یا زیر ماشینها پنهان کردند. گروهی هم به سمت کوچهها دویدند. همه گیج شده بودیم. هیچ فکر نمیکردیم در روز مراسم چنین اتفاقی بیافتد.
گروهی از سربازها دنبال مردم به داخل کوچهها میدویدند. بعد از دقایقی، تیراندازی کمتر و دست آخر تمام شد. آمبولانسها برای بردن کشتهها و زخمیها به طرف میدان سرازیر شدند. دوباره جمعیت منسجم شد و کامران را به بهشتزهرا بردند. برای بزرگداشت کامران در شهرهای متعدد مراسم یادبود و راهپیمایی برگزار شد که متاسفانه راهپیماییها به زد و خورد و شهادت مردم انجامید. (۶۶ و ۶۷)
۲۵۹