بیست و هشتمین نشست زرین قلم روز دوشنبه با حضور عبدالله بیچرانلو( نویسنده)، ناصر هاشمزاده(فیلمنامهنویس)، دکتر محمدهادی همایون، معاون برنامهریزی و توسعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دکتر محمدمهدی منصفپور، مدیر پژوهشهای خارج از کشور مرکز تحقیقات صدا و سیما برگزار شد. درابتدای این نشست، همایون با اشاره به این که با مطرح شدن نقد محتوایی در حوزه سینما اشکالی به وجود آمد که آن تمرکز بر نقدهای تکنیکی و توجه نکردن به نقد محتوای ادبی بوده است، گفت: ماجرای نقد فیلم زمانی در ایران بارز شد که مساله تقابل هالیوود با انقلاب اسلامی و ایران اسلامی شکل گرفت. ایراد این بود که این نقد محتوایی به عرصههای آکادمیک وارد نشده بود و به نوعی ژورنالیستی تلقی میشد که قابل ارجاع یا استناد نبود.
وی کار نویسنده اثر «بازنمایی ایران و اسلام در هالیوود» را از آن جهت ارزشمند دانست که با سابقه تاریخی جدی به این عرصه ورود پیدا کرده است و گفت: جای این کتاب در میان آثار پژوهشی این حوزه خالی بود. ما به شدت به این نوع ادبیات و تولید آن نیازمندیم. وی افزود: از اوایل قرن بیستم که سینما و صنعت هالیوود شکل گرفت، پیوندی ناگسستنی با سیاست آمریکا برقرار کرد و در این راستا به ترویج زندگی به سبک آمریکایی در سراسر جهان پرداخت. هالیوود از ابتدا با مسالهای به نام دین مواجه بود که به طور خاص با اسلام به ویژه با ایران پیوند داشت. این مساله با ساخت آثاری درباره خلقت انسان آغاز شد و تا «الرسالة» که بستری برای مذاکرات کمپ دیوید را فراهم میکرد، ادامه داشت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نگاه خود را بر ایران اسلامی متمرکز کرد.
وی با بیان این که هالیوود به ترویج سیاستهای آمریکا میپردازد، پرسید: آیا ما در کشورمان نهادی داریم که کاملا در خدمت سیاستهای کشور باشد و به شکل خودجوش در این راستا فعالیت کند؟ ما در دوران تمدنسازی قرارداریم، دورانی که رسانه یکی از ابزارهای اصلی بهشمار میآید، باید ازاین ابزار به درستی استفاده کنیم. همایون، دستیابی به نوعی نظرگاه آیندهنگری را از دستاوردهای بررسی آثار غرب به ویژه هالیوود دانست و عنوان کرد: از این طریق میتوانیم تحرکات دشمن را رصد کنیم، این پیشبینیها بر پرده سینمای هالیوود قابل درک است. از این رو امیدوارم از این دست آثار بیشتر داشته باشیم تا نقد محتوایی، ادبیات مستحکمتری بیابد.
آنطور که روابط عمومی فرهنگسرای رسانه گزارش داده، ناصر هاشم زاده، کارشناس سینما و فیلمنامهنویس در ادامه این نشست با تاکید براین که این کتاب با صراحت به سراغ مساله اصلی خود رفته، گفت: عنوان اثر بیانگر محتوای آن است. در عرصه سینما چند فیلم مشهور علیه اسلام و ایران بارها و بارها نقد شدهاند که نویسنده این سخنان را مستند کرده است. این موضوع موجب میشود به دشمنشناسی وسیعی دست یابیم، دشمنی که هم با اسلام و هم با ایران اسلامی سر عناد دارد. این دشمنشناسی نباید آنقدر ما را مشغول کند که دوستان را هم نشناسیم! همچنان که گاهی فراموش می کنیم بسیاری از نمادها و نشانهگذاریها به ویژه در سینمای سراسر جهان مشترک است. هاشمزاده با اشاره به این که قرآن نیز ابتدا متقین را به ما معرفی میکند، سپس اهل کفر را، یادآور شد: شناخت دوستان نکتهای است که در آیینه تفکر دینی به آن تاکید شده است. متاسفانه با وجود آن که حرفهای بسیاری برای گفتن داریم، هنوز فاقد نشانهگذاریهای دینی و مذهبی درسینمای خودمان هستیم.
به گفته وی، این کتاب با نقد و بررسی چند فیلم و سریال مشخص به طور صریح به سراغ مبارزه رفته است. در حالی که هالیوود در این نزاع کارهای اساسیتری میکند. فیلم 300 نزاعی آشکار است در حالی که نزاع اصلی سینمای غرب علیه دین آنجایی آغاز میشود که اخلاق را نشانه گرفته است؛ آن چیزی که انبیای الهی میخواستند آن را به تمامیت برسانند و شیطان نمیخواست انجام شود.
وی در ادامه با تاکید بر این که آمار مطالعه خجالتآور است، به پایین بودن شمارگان کتابها در مقایسه با جمعیت کشور پرداخت و گفت: متاسفانه آثاری که ما آنها را معناگرا میدانیم نیز تولید سینمای هالیوودند! من مشکل این حوزه را بسیار اساسیتر از آنچه به نظر میرسد، میبینم. درد من این است که سینمای ما بعد از سی و چند سال از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز حرف ما را نمیزند. متاسفانه ما در زمین دیگران و با قواعد آنها درحال بازی کردنیم. سطح مطالعات و معلومات در کشور ما نشان میدهد که آنها در حوزه فرهنگ به موفقیت رسیدهاند. لازم است با خودمان صریح باشیم و تلاش کنیم.
بنابراین گزارش، عبدالله بیچرانلو، نویسنده اثر نیز در این مراسم با تشکر از منتقدان گفت: این کتاب بیانگر همه تلاش افرادی که در این حوزه کار میکنند، نیست. من در این کتاب به تفصیل به نشانهشناسی و نشانهگذاری در این حوزه پرداختهام و در کتاب حاضر بر این موضوع تمرکز داشتم که سینماگران هالیوودی همواره «دیگری»ای را با نگاهی نژادپرستانه علم کرده و به مبارزه با آن پرداختهاند. وی با اشاره به این که در کتابش به بررسی پیشینه تاریخی ساختههای عنادورزانه هالیوودی پرداخته است، اظهار کرد: پیشبینی میکنم در این دهه آثار متعددی از سوی سینمای هالیوود درباره ایران و اسلام ساخته شود.
نویسنده کتاب «بازنمایی ایران و اسلام در هالیوود» یادآور شد: این کتاب میخواهد بگوید که سینمای هالیوود، سینمایی تجاری است. همچنین باید بدانیم که «بازنمایی» ذات رسانه به شمار میآید از این رو وظیفه داریم با استفاده از این ویژگی به آگاهیبخشی بپردازیم. حاصل این پژوهش آن است که بیان میکند چگونه باید فرهنگمان را از طریق رسانههایی که در اختیارداریم در جهان معرفی کنیم.
این کتاب در 210 صفحه و قیمت 55000 ریال از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر و روانه بازار شده است.
ساکنان تهران برای تهیه این کتاب و هر محصول فرهنگی دیگر (در صورت موجود بودن در بازار) کافی است با شماره 20- 88557016 سامانه اشتراک محصولات فرهنگی؛ سام تماس بگیرند و آن را در محل کار یا منزل _ بدون هزینه ارسال _ دریافت کنند. باقی هموطنان نیز با پرداخت هزینه پستی می توانند این کتاب را تلفنی سفارش بدهند.
6060