عرفان خسروی :پس از مرگ سلول آنزیم‌ها شروع به خوردن محتوای سلول می‌کنند و پیوند میان نوکلئوتیدها که ستون فقرات دی.ان.ای هستند، گسسته می‌شود. جانداران کوچک مهاجمی که به سودای خوردن این محتوای سلولی حاضر و بی‌دفاع نیز هجوم می‌آورند فرایند تجزیه را سرعت می‌بخشند. در مقیاس زمانی بزرگتر برهم‌کنش مولکول‌های محتوی اطلاعات ژنتیک با مولکول‌های آب، مسئول تخریب قسمت‌های باقی‌مانده رشته دی.ان.ای است. آب‌های زیرزمینی برای این کار در عمل همیشه حاضرند و چیزی از لاشه تکه‌تکه دی.ان.ای باقی نمی‌گذارند.
محاسبه نرخ انجام این فرایندهای تجزیه همیشه دشوار بوده، زیرا کمتر مجموعه‌ای بزرگ از فسیل‌های حاوی دی.ان.ای پیدا می‌شود تا بتوان با کمک آن‌ها مقایسه‌های معنی‌داری درباره میزان تخریب دی.ان.ای انجام دهیم. به علاوه عوامل محیطی دیگر مثل دما، مقدار فعالیت میکروبی و قرارگیری در معرض اکسیژن نیز در فرایند تخریب مؤثر هستند.
شرح عکس مجاور: مورتن آلنتافت دانشمند دیرینه‌ژنتسین که با استفاده از دی.ان.ای نمونه‌های استخوان‌های موآ (پرنده غول‌آسای نیوزلند باستان) نیمه‌عمر دقیق دی.ان.ای در سنگواره‌ها را تعیین نمود.
این پژوهشگران با مقایسه سن نمونه‌ها و میزان تخریب دی.ان.ای، محاسبه کردند که نیمه‌عمر دی.ان.ای ۵۲۱ سال است. بدین معنی که پس از ۵۲۱ سال نیمی از پیوندهای میان نوکلئوتیدها می‌شکند و پس از ۵۲۱ سال دیگر، از پیوندهای باقی‌مانده هم نیمی از آن‌ها می‌شکند. این نتایج پیش‌بینی می‌کند حتی برای استخوان‌هایی که در شرایط مناسب حفظ‌شدگی باقی بمانند (دمای ۵ درجه سانتی‌گراد زیر صفر) تمام دی.ان.ای پس از 6.8 میلیون سال خواهد شکست درحالی‌که مدت‌ها پیش از آن، یعنی حدود 1.5 میلیون سال پس از مرگ صاحب استخوان، محتوای اطلاعات روی آن از بین رفته است.
پارک ژوراسیک پر!
این نتایج نشان می‌دهد تمام ادعاهایی که پیش از این درباره استخراج دی.ان.ای از دایناسورها و حشرات قدیمی درون کهربا شنیده بودیم، بی‌پایه بوده‌اند. گرچه زمان 6.8میلیون ساله برای تخریب کامل دی.ان.ای بسیار کمتر از مدت زمانی است که از انقراض دایناسورهای غول‌آسا می‌گذرد، اما می‌توان به استخراج دی.ان.ای از رسوباتی با قدمت کمتر امیدوار بود. در حال حاضر قدیمی‌ترین رشته تأییدشده دی.ان.ای سنی حدود نیم میلیون سال دارد.
با وجود ارزش زیاد این اطلاعات، اما هنوز هم بسیاری اعتقاد دارند باید نتایج این پژوهش نسبت به نمونه‌هایی که در غارها یا انجماد کامل حفظ شده‌اند، تصحیح شود. به علاوه، تفاوت سن سنگواره، تنها مسئول 38.6 درصد از تفاوت حفظ‌شدگی در دی.ان.ای نمونه‌های موآ بوده است و بقیه اختلاف در میزان سلامت دی.ان.ای به شرایط استخراج استخوان‌ها از خاک، نگه‌داری آن‌ها پس از استخراج، شیمی خاک و حتی زمانی از سال که صاحب استخوان در آن مرده است، باز می‌گردد.
5353