حرف های ضدونقیض متولیان / سریال‌های الف ویژه در زمان مدیریت چه کسانی بر صدا‌و‌سیما بیشتر ساخته شد

بهناز شیربانی: سال 1389 علی دارابی معاون سیما درگفت‌وگویی اعلام کرد تلویزیون قصد دارد از سال 1391 تولید و پخش سریال‌های الف ویژه را به دو مجموعه در سال برساند.
 

این در حالی است که سرانجام تولید سریال‌های الف ویژه که بحث ساخت آن‌ها از سال‌ها پیش مطرح شده بود مشخص نیست. سریال‌هایی چون «سلمان فارسی»، «اقبال لاهوری»، «ابوطالب»، «پوریای ولی» نمونه‌ای از این سریال‌ها هستند. سال 91 از نیمه گذشت و هنوز هیچ پروژه‌ای به طور رسمی کلید نخورده است.

تلویزیون در حال حاضر سریال «کلاه پهلوی» را روی آنتن شبکه یک دارد و قرار است این سریال یک سال روی آنتن این شبکه باشد.
 

با فرض اینکه تولید هر سریال الف ویژه حداقل هفت سال زمان ببرد، معلوم نیست تلویزیون برای سال آینده چه سریال‌هایی را روانه آنتن خواهد کرد. از طرفی دو سریال «معمای شاه» و «سرزمین کهن» از اولویت‌های سازمان برای پخش به عنوان سریال‌های الف ویژه سیما هستند.

«معمای شاه» که قرار است محمدرضا ورزی آن را کارگردانی کند هنوز در مرحله پیش تولید است و تا آماده شدن امکانات اولیه ساخت آن مثل آماده شدن دکور‌ها تصویربرداری سریال شروع نخواهد شد.
 

«سرزمین کهن» به کارگردانی کمال تبریزی نیزدر فاز سوم ساخت متوقف شد و هنوز مشخص نیست ادامه تصویربرداری چه زمان آغاز می‌شود (دلایل توقف سریال «سرزمین کهن» را اینجا بخوانید).

با این شرایط معلوم نیست تلویزیون برای سال آینده سریال الف ویژه‌ای را آماده پخش خواهد داشت یا خیر.
 

هرچند عنوان شده از یکسال پیش متولی اصلی ساخت سریال‌های الف ویژه سیمافیلم است، اما شبکه یک سیما هم از جمله شبکه‌هایی است که تاکنون سریال‌های الف ویژه بسیاری را روانه آنتن کرده و مشخص نیست بالاخره متولی اصلی ساخت سریال‌های الف ویژه سیما فیلم است یا شبکه اول سیما؟
 

سیدحسین مسیح‌پور مدیر روابط عمومی سیمافیلم در پاسخ به این سئوال که بالاخره متولی اصلی ساخت سریال‌های الف ویژه سیمافیلم است یا خیر، به خبرآنلاین، گفت: «سال 87 بنا به نیاز سازمان، سیمافیلم متولی اصلی ساخت تله فیلم شد. سیمافیلم 367 تله‌فیلم در فاصله سال‌های 85 تا 90 تولید کرد و از حدود یکسال پیش بار دیگر ماموریت ساخت سریال‌های الف ویژه را عهده‌دار شد.»

او ادامه داد: «در حال حاضر سریال‌های «سلمان فارسی»، «پوریای ولی»، «خواجه نصیر»، «شهید باکری» و «مردان نخیله» از اولویت‌های سیمافیلم برای ساخت است و تصویربرداری آن‌ها تا قبل از سال 92 آغاز خواهد شد.»

از طرف دیگر به گفته روابط عمومی شبکه یک سیما، متولی اصلی ساخت سریال‌های الف ویژه معاونت سیما است. شورایی به نام شورای الف ویژه بر تولید این سریال‌ها نظارت می‌کند و سیما‌فیلم، شبکه یک و شبکه سه مسئولیت ساخت سریال‌های الف ویژه را عهده‌دار هستند.
 

در این میان شبکه سه سیما ساخت سریال «سرزمین کهن» را بر عهده گرفت و شبکه یک سیما دو سریال «فصل بی‌پروایی» به کارگردانی فریدون جیرانی و «معمای شاه» را در دستور کار خود قرار داده که «معمای شاه» برای پخش در سال 93 آماده می‌شود.»

از سوی دیگر، تاجبخش فنائیان مدیر کل نمایش سیما در خصوص ساخت سریال‌های الف ویژه به خبرآنلاین گفت: «برای سال آینده دو سریال «معمای شاه» و «سرزمین کهن»را در نظر گرفته‌ایم که پخش «معمای شاه» اواخر سال 92 قطعی است. سریال «سرزمین کهن» نیز با اتمام فاز سوم برای پخش آماده می‌شود.»

او ادامه داد: «سریال «سلمان فارسی»در مرحله نگارش است و قرار است داود میرباقری آن را کارگردانی کند. سریال «اقبال لاهوری»نیز دیگر در اولویت ما برای سریال الف ویژه نیست. درمورد این سریال در جلسات کارشناسی بحث و در نهایت از اولویت ما خارج شد.سریال «پوریای ولی» مقدمات پیش تولید را سپری میکند و سریال «ابوطالب» نیز در مرحله نگارش است. نگارش 36 قسمت از سریال «حضرت موسی (ع)» نیز به پایان رسیده که توسط فرج‌اله سلحشور ساخته می‌شود.»
 

مدیر کل نمایش سیما ادامه داد: «قطعا از سال 92 میزان تولیدان الف ویژه بیشتر خواهد شد و با توجه به زمان بر بودن این سریال‌ها طبیعتا ساخت آن‌ها طولانی خواهد شد.»

نکته‌ای که درباره سریال‌های الف ویژه باید به آن اشاره کرد این است که در ابتدا گفته شد این دسته سریال‌ها روایت خاطره قومی ملت ایران هستند و به نوعی کارکرد سریال‌های الف ویژه نشان دادن تصویری از تاریخ و سرگذشت ایران است. این در حالی است که عمده سریال‌های الف ویژه‌های تلویزیون در سال‌های اخیر تصویری از دوران پهلوی اول و دوم را ارائه می‌دهد.

در هشت سال ریاست عزت‌اله ضرغامی به عنوان مدیر سازمان صدا‌و‌سیما سریال‌های الف ویژه «شهریار»، «دکتر قریب»، «در چشم باد»، «یوسف پیامبر»، «مختارنامه»، «شهید بابایی (که بعد از پخش عنوان سریال الف ویژه را گرفت) و «کلاه پهلوی» از شبکه‌های سیما پخش شده است.
 

با توجه به گفته دارابی که از سال 91 تولید و پخش سریال‌های الف ویژه به دو مجموعه در سال می‌رسد، مشخص نیست در حداقل دو سال آینده چه سریال‌هایی روی آنتن شبکه‌های سیما خواهد رفت.

در ادامه چگونگی روند ساخت سریال‌های الف ویژه در دوران ریاست مدیران سازمان صدا‌و‌سیما را می‌بینید. تولید تعدادی از این سریال‌ها در دوران ریاست یک مدیر آغاز شده، اما در دوره ریاست مدیر بعدی آماده شده و نهایت روی آنتن رفته است.