کمبود یا نبود دارو و مشکلات آن همچنان در بیمارستان‌ها مسئله‌ساز است. زنجیره مشکلاتی که از داروهای بیهوشی شروع شده بود، حالا به آنتی‌بیوتیک‌ها رسیده است. به‌طوری که به گفته رییس انجمن مراقبت‌های ویژه ایران، بخش عمده‌ای از این مشکل ناشی از داروهای آنتی‌بیوتیک وارداتی بوده که حالا با مسائل مربوط به ارز و در کنارش سوءمدیریت‌های دولت، بیمارستان‌ها را با مشکل روبه‌رو کرده‌است. هفته گذشته، مدیران بعضی بیمارستان‌ها اعلام کردند بخش مراقبت‌های ویژه آن‌ها با کمبود آنتی‌بیوتیک مواجه بوده است.
اگر تا هفته‌های گذشته خبر از کمیاب شدن داروهای بیماری‌های خاص در صدر خبرها بود و مدیران دولتی می‌گفتند بازار دارو در کنترل ماست و تنها بیماران خاص هستند که برای تهیه بخشی از داروهایشان مشکل دارند، این روزها اما تعدادی از بیمارستان‌ها با مشکل جدیدی مواجه شدند: کمبود آنتی‌بیوتیک. دارویی که اول و آخر بسیاری از درمان‌ها از جراحی‌های سرپایی گرفته تا پیوند اعضا، بدون وجود آن ممکن نیست.
امیرعلی سوادکوهی، رییس انجمن مراقبت‌های ویژه ایران، درباره مسائل مربوط به داروهای آنتی‌بیوتیک گفت: کمبود داروهای وارداتی آنتی‌بیوتیک به هر دلیلی که باشد، اعم از مشکلات ارزی، معلوم نبودن نرخ ارز دارو، تحریم‌های نانوشته یا سوءمدیریت و سیاستگذاری‌ها، موضوعی است که به‌طور مستقیم با جان بیماران ارتباط دارد و باید هرچه سریع‌تر در این‌باره راهکارهای مناسب اندیشیده شود.
مشکلات و مسائل آنتی‌بیوتیک‌ها چندی پیش هم توسط رییس بخش عفونی بیمارستان لقمان حکیم بیان شده و مسعود مردانی در این‌باره گفته بود بعضی بیماران بستری در بیمارستان و خصوصا بخش‌های مراقبت ویژه و جراحی نیازمند آنتی‌بیوتیک‌هایی هستند که هم کمیاب شده و هم هزینه تامین آن‌ها افزایش یافته است. براساس صحبت‌های او، انجام پیوندهای مختلف و امکان عملی آن در کشور ایجاب می‌کند مراقبت‌هایی بعد از پیوند و داروهایی به این بیماران تجویز شود که طول عمر بیشتری به آن‌ها بدهد. در این مراقبت‌ها هم چاره‌ای جز تجویز آنتی‌بیوتیک مناسب وجود ندارد.
علت کمبود بعضی داروها ممکن است به دلیل وارداتی‌بودن و تخصیص پیدا نکردن به موقع ارز مرجع باشد. ولی آنچه مهم‌تر است، این‌که تامین و تهیه داروهایی که جنبه حیاتی دارند، انجام شود. مردانی معتقد است که قیمت دارو باید منطقی باشد تا هم برای کارخانه داروسازی یا شرکت تامین‌کننده دارو سود منطقی داشته باشد و هم بیمار قادر به تهیه آن شود. با این حال، هنوز پرونده نبود و کمبود داروهای مختلف که برای بیماران حیاتی است، روی میز نمایندگان مردم قرار نگرفته است.
محمدعلی قربانی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، درباره وضعیت آنتی‌بیوتیک در بیمارستان‌های کشور می‌گوید: «چون نمایندگان مجلس در حال حاضر درگیر لایحه بودجه سال 92 بوده‌اند، این موضوع را هم در کمیسیون مطرح نکرده‌ایم.» به گفته او، این بحث بیشتر مربوط به داروهای آنتی‌بیوتیک وارداتی بوده که به دلیل مسائل مربوط به ارز ایجاد شده است. البته مجموعه‌ای از داروهای آنتی‌بیوتیک داخلی هم که با مواد اولیه خارجی تولید می‌شوند هم به مشکل برخورد‌ه‌اند. قربانی همچنین ادامه می‌دهد: «با حل شدن مسائل بودجه، قطعا مشکلات داروهای آنتی‌بیوتیک و بیهوشی در کمیسیون مطرح و حل می‌شود.»
علاوه بر بیمارانی که عمل جراحی انجام می‌دهند، اختلال در تامین ارز داروهای آنتی‌بیوتیک، می‌تواند مشکلاتی را برای بیماران بخش‌های ویژه به وجود آورد. سوادکوهی در این‌باره می‌گوید: «بیمار به دلیل شرایط حاد و بحرانی به واسطه اختلال در عملکرد یک یا چندین ارگان اصلی بدن، از جمله مغز، قلب، ریه و کلیه ممکن است به مراقبت لحظه به لحظه کادر درمانی نیاز داشته باشد که در این شرایط بیمار به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل می‌شود. همچنین بیمارانی که جراحی‌های سنگین و وسیع داشته‌اند نیز گاهی به مراقبت‌های لحظه به لحظه نیازمند هستند. مسلما در بخش مراقبت‌های ویژه هم آنتی‌بیوتیک‌ها لازم است؛ زیرا این بیماران با توجه به شرایط بحرانی، به دلیل شدت و وسعت بیماری و پیچیدگی مراقبت در بخش آی‌سی‌یو و همچنین به دلیل نوع تجهیزاتی که برای آن‌ها استفاده می‌شود، نسبت به سایر بیماران به عفونت مستعدتر هستند. به همین جهت کاربرد داروهای آنتی‌بیوتیک برای این بیماران نقش حیاتی و ضروری دارد. در همین راستا، مردانی می‌گوید: «امروزه ایجاد بخش مراقبت‌های ویژه در بیمارستان‌ها موجب افزایش امید به زندگی در کشور شده‌است. همچنین پیشرفت‌های پزشکی به دستاوردهای بزرگ در انجام جراحی‌های وسیع در پیوند اعضا منجر شده ولی هرگونه کمبود در تامین این‌گونه داروها به معنای اختلال جدی در فرآیند درمانی است که می‌تواند همه تلاش‌های کادر درمانی را بی‌اثر کند.» البته علاوه بر داروهای بیهوشی و آنتی‌بیوتیک‌ها، بیماران شیمی‌درمانی هم با کمبود جدی و گرانی داروهای مربوطه مواجه‌اند.
با این‌که بیمارستان‌هایی مانند لقمان و بعضی بیمارستان‌های دولتی از نبود داروهای آنتی‌بیوتیک شکایت می‌کنند ولی بیمارستان‌های خصوصی چندان با این مشکل مواجه نبوده‌اند. زیرا به گفته مسئولان قسمت داروخانه این بیمارستان‌ها درست است که مشکل دارو در کل کشور موج می‌زند ولی از آنجایی که بیمارستان‌های دولتی در پرداخت‌ها مشکل دارند و خیلی دیر و با مشکل رسیدهای خود را پرداخت می‌کنند، شرکت‌های دارویی به فروش دارو به آن‌ها علاقه‌ای ندارند.
47301