شنبه که نتایج انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد، نتایج نظرسنجی‌ها رنگ باخت. نامزدی که در صدر قرار داشت و می‌گفتند 35تا40 درصد آرا را دارد، به 17 درصد هم نرسید و کسی که طبق نظرسنجی‌ها سوم یا چهارم بود، رئیس‌جمهور شد.
چرا نتیجه نظرسنجی‌ها این‌گونه شد؟ سه فرض را می‌توان حدس زد:
1- اصلاً چیزی به نام نظرسنجی وجود نداشت و آنچه منتشر می‌شد، آرزوی افرادی بود که آن را منتشر می‌کردند. به زبان دیگر، نظرسازی بود نه نظرسنجی و باهدف ایجاد جنگ روانی صورت پذیرفته بود.
2- نظرسنجی واقعاً صورت می‌گرفت اما علمی نبود. مثلاً جامعه آماری نظرسنجی‌ها طبق موازین علمی انتخاب نمی شد و افراد متخصص و حرفه ای در آن راه نداشتند.
3- یک سونامی یا زلزله ویرانگر در فاصله 24 ساعت قبل از انتخابات، نتبجه نظرسنجی ها را کن فیکون کرد.
***
هر کدام از گزینه های بالا را که می خواهید بپذیرید. حتی می توانید فرضیه دیگری به آن بیفزایید.
واقعا برای اعتمادسازی نسبت به مراکز نطرسنجی چه باید کرد؟