جدا از اصرار بر اینکه رئیسجمهوری منتخب تنها باید از طریق صندوق رای کنار گذاشته شود، آنکارا دلایل دیگری هم برای ماندن در کنار مرسی دارد.
به گزارش هفتهنامه آمریکایی تایم در گزارشی به قلم «پیوتر زالفسکی» نوشت: در حالی که وزارت امور خارجه آمریکا با «حرکات ژیمناستیکی» در تلاش است تا اخراج مرسی از قدرت را کودتا ننامد، سیاستمداران در ترکیه نهتنها این اقدام را کودتا دانستهاند بلکه با تندترین کلمات آن را محکوم کردهاند.
روز پنجم ژوئیه، رجب طیب اردوغان، نخستوزیر ترکیه تاکید کرد فارغ از آنکه کودتا علیه چه کسی انجام شود، امری غیرانسانی و خسارتبار است. وی کودتا را بر خلاف دموکراسی و اراده ملی خواند.
اردوغان تصریح کرد: «چیزی به نام کودتای دموکراتیک وجود ندارد». وی همچنین عدم محکومیت این اقدام توسط غرب و اتحادیه اروپا را بهمنزله تخطی مجدد آنها از اصول خود دانست.
حتی پیش از سرآمدن زمان اولتیماتوم 48 ساعته ارتش مصر به مرسی، مقامات ترکیه به حمایت از مرسی شتافتند. در استانبول، شاخه جوانان حزب عدالت و توسعه، حزب حاکم بر ترکیه، از شهروندان خواست تا در تظاهرات حمایتآمیز از مرسی شرکت کنند.
اکنون و در شرایطی که مرسی در بازداشت به سر برده و احتمال جنگ داخلی برفراز مصر سایه افکنده است، بهنظر میرسد که دولت ترکیه تنها بازیگر منطقهای است که همچنان به رئیسجمهور برکنار شده مصر وفادار است.
جدا از اصرار بر اینکه رئیسجمهوری منتخب تنها باید از طریق صندوق رای کنار گذاشته شود، آنکارا دلایل دیگری هم برای ماندن در کنار مرسی دارد. در ژانویه 2011، زمانی که مصریها برای برکنار کردن حسنی مبارک به خیابانها آمدند، ترکیه اولین کشوری بود که از مبارک خواست تا از قدرت کنارهگیری کند. وقتی قدرت به دست مرسی و جنبش اخوانالمسلمین افتاد، اردوغان به آنها قول وام 2 میلیون دلاری داد و سرمایهگذاران ترک را به سرمایهگذاری در مصر تشویق کرد. وی همچنین قصد داشت سفری به نوار غزه ترتیب دهد و در مسیر خود از قاهره عبور کند.
از نظر حزب عدالت و توسعه و حامیانش، انتخاب مرسی در سال 2012 نهتنها به معنای پیروزی دموکراسی بلکه بهمعنای پیروزی اسلام سیاسی بود. اسلام سیاسی پشتوانه ایدئولوژیک حزب عدالت و توسعه هم هست. برکناری مرسی یکسال پس از انتخاب توسط ارتش، برای بسیاری یادآور روزگار سیاه کودتاهای نظامی در ترکیه است.
ماه گذشته، ترکیه نیز شاهد تظاهرات ضددولتی بود که دهها هزار نفر در آن مشارکت کردند. هرچند این تظاهرات با آنچه در مصر رخ داد قابل قیاس نیست اما بسیاری از مقامات ترکیه آن را معادل با کودتایی شکستخورده قلمداد کردند. از سوی دیگر برخی چهرههای سرشناس حزب عدالت و توسعه از جمله شخص اردوغان، غرب و رسانههای غربی را به تحریک اعتراضات متهم کردند.
در خصوص وقایع مصر نیز ادبیاتی تقریبا مشابه توسط ترکها بهکار بسته شده است. در حالی که ترکها هنوز وجود دست خارجی اتفاقات ترکیه را اثبات نکردهاند، وقایع مصر را نیز وقایعی به موازات اعتراضات ترکیه دانسته و آنها را منتسب به خارجیها میکنند. نشریات طرفدار دولت اردوغان که سعی دارند اعتراضات مربوط به پارک گزی را به کودتای سال 1997 علیه یک دولت اسلامگرا تشبیه کنند، همین تلاش را در خصوص وقایع مصر نیز بهعمل میآورند. «مهمت سیمسک»، وزیر دارایی مصر در پیامی که در توئیتر منتشر کرد نوشت: «آنها در ترکیه شکست خوردند، حالا همان بازی را بر سر مصر درآوردهاند.»
از دیگرسو، مخالفان اردوغان نیز سقوط دولت مصر را که به متحد دولت فعلی ترکیه پس از انقلابهای عربی تبدیل شده بود و نتوانست سخنان مخالفان خود را بشنود، به ابزاری برای اعتراض علیه اروغان تبدیل کرده و میگویند که وقت تغییر در ترکیه نیز رسیده است. ترکیه از سال 2002 تحت حاکمیت حزب عدالت و توسعه است.
این گزارش در پایان تصریح کرده است که مقایسههایی که از سوی هر دو طرف در ترکیه انجام میشود، نادرست است. تعهد اردوغان به اسلامگرایی بهاندازه مرسی نیست بلکه میانهروانه تر است و اقتصاد ترکیه نیز تحت حاکمیت عدالت و توسعه رونق یافته است در حالی که در دوران مرسی، اقتصاد مصر دچار مشکلات بیشتری شد. در مصر همچنان ارتش دارای قدرت زیادی است در حالی که با اصلاحات انجام شده، ارتش در ترکیه تحت کنترل قدرت مدنی درآمده است. ارتش ترکیه که تا سال 1960، 4 دولت را با کودتا ساقط کرد، هیچ اشتهایی برای کودتا علیه اردوغان نشان نمیدهد. از سوی دیگر، حتی احزاب مخالف اردوغان در ترکیه نیز برکناری مرسی از قدرت را محکوم کردهاند.
با این حال، آنچه در مصر رخ داد برای اردوغان غذای فکری تولید کرده است! وی در سخنرانی جمعه گذشته خود به عکس ژست پراعتمادبهنفس همیشگیاش اذعان کرد که هر سیاستمداری میتواند اشتباه کند، حتی خود او!
49261