مجید جویا: اسم چه چیزی در خود دارد؟ چه شما عاشقی دلسوخته یکی از نمایشنامه‌های شکسپیر باشید و چه پژوهشگری که در دورافتاده‌ترین نقاط زمین به کاوش مشغول است، اسم می‌تواند همه چیز باشد. یک اسم مناسب می‌تواند از زبان‌ها و فرهنگ‌ها فراتر رود و بگذارد که هر کسی در هر نقطه زمین بداند راجع به چه کس یا چیزی صحبت می‌کنید.
حالا شما هم مثل دیگر مردم زمین این شانس را دارید تا کمک کنید این ماهی اسرار آمیز هویتی تازه پیدا کند؛ و برای یک برنده خوش شانس مسابقه‌ای که نشنال جئوگرافیک برای نام گذاری این ماهی راه انداخته، فرصتی برای سفری ده روزه به جزایر گالاپاگوس وجود خواهد داشت.
در ماه فوریه/بهمن گذشته در دریای اطراف جزایر دسونتوراداس (که به زبان اسپانیایی یعنی جزایر «بدبختی») در کنار سواحل شیلی، ماهی جدیدی کشف شد که به گفته متخصصان، می‌تواند یک گونه جدید جانوری باشد.
برای شرکت در مسابقه نشنال جئوگرافیک، کافی است که تا ساعت 23:59 روز 26 آگوست به وقت جهانی (ساعت 4:29 بامداد پنجم شهریور به وقت تابستانی ایران) به سایت مسابقه رفته و یک نام مناسب برای این ماهی اسرار آمیز پیشنهاد کنید. نام پیشنهادی خود را می‌توانید در قسمت نظرات زیر سایت بنویسید.
یک کشف اتفاقی
انریک سالا سرپرست این پژوهش، این مخلوق 4 اینچی(ده سانتی متری) را در حالی که مشغول کاوش یک کوه دریایی نزدیک جزیره سن فلیکس در شرق اقیانوس آرام بود، کشف کرد. او و همکارانش در حالی که در عمق 133 متری یک دیوار آتشفشانی در حال حرکت بودند، چندین نقطه رنگی شناور را نزدیک صخره شناسایی کردند. سالا می‌گوید: «ما نزدیک‌تر رفتیم و سعی کردیم تا دوربین خود را بیشتر متمرکز کنیم تا از نزدیک آنها را ببینیم، اما این نقطه‌ها به سرعت به داخل یک حفره حرکت کردند و به محض اینکه نور چراغ‌های زیر دریایی ما به روی آنها می‌تابید پراکنده می شدند».
هرچه عمق آب بیشتر می‌شد، آنها نقطه‌های زرد و نارنجی بیشتری می‌دیدند و می‌توانستند به خوبی این جانداران را ببینند. مشخص شد که این جانداران ماهی‌هایی بودند که سالا هرگز تا قبل از آن آنها را ندیده بود.
منبع جمعیت
سالا در مصاحبه‌ای گفته است: «ما با متخصصان و هر کسی که فکر می‌کرد این یک گونه جدید است، مشورت کردیم».
اثبات این که این ماهی متعلق به یک گونه جدید است، نیازمند مطالعات نمونه‌های فیزیکی است (متخصصان آزمایش‌های اولیه را بر اساس فیلم برداری و عکاسی انجام دادند) و یک توصیف رسمی در یک مجله علمی نیز ارائه شود.
لویس روچا، پژوهشگر ماهیان در آکادمی علوم کالیفرنیا در سان‌فرانسیسکو که در این سفر نیز حضور داشته، می‌گوید: «نامگذاری علمی فرایند بسیار دشواری است».
به گفته وی، زمانی که برای نامگذاری رسمی گونه‌ها لازم است، ثابت نیست، اما می‌تواند بین 6 ماه تا یک سال باشد.
روچا توضیح می‌دهد که در مورد گونه‌های بالقوه جدید ماهیان، متخصصان ویژگی‌های جسمی را اندازه گیری می‌کنند که شامل طول، عرض بدن، تعداد مقیاس‌ها در خط عرضی و تعداد مهره‌های پشت قابل انعطاف در باله‌ها که پرتوهای باله نامیده می‌شوند، می‌شوند.
اما تا زمانی که محققان بتوانند به طور کامل این ماهی اسرار آمیز را آزمایش کنند، سالا امیدوار است که بتواند این یافته‌اش را برای عموم به اشتراک بگذارد. او می گوید: «بخش‌هایی از علم و اکتشاف وجود دارند که باید توسط شهروندان معمولی اداره شود. اگر افراد بتوانند سیاره‌ها را نامگذاری کنند، آنها باید بتوانند بر روی حیوانات هم اسم بگذارند.
هویت‌های دوگانه
اغلب جانداران بر روی زمین دو اسم دارند. همه گونه‌هایی که به طور رسمی توسط محققان تایید شدند، نام‌های علمی دارند: یک نام لاتین دو بخشی که شامل معرفی یک دسته و گونه می‌شود که هر متخصصی از این قانون تبعیت می‌کند.
اما همچنین بسیاری از مخلوقات توسط نام‌های متعارف شناخته می‌شوند (همانند کوسه سفید بزرگ، گرگ خاکستری و درخت چوب سرخ). و این نام‌ها می‌توانند بسته به ناحیه‌ای که شما در آن با چه زبانی صحبت می‌کنید، متفاوت باشند.
روچا بیشتر کارش را در برزیل انجام می‌دهد و می‌گوید که نام‌های معمول ماهی‌ها می‌توانند بسته به جامعه‌ای که او در آن است متفاوت باشد. گاهی این جوامع تنها چند صد کیلومتر از هم فاصله دارند.
اسم‌های علمی با موقعیت جغرافیایی و زبانی تغییر نمی‌کنند، هرچند برای کارشناسان زیاد اتفاق می‌افتد که گونه‌ها را با توجه به اطلاعات بیشتری که از ژنتیک یا ارتباط آنها با گونه‌ای دیگر پیدا می‌کنند، دوباره نامگذاری کنند.
روچا ادامه می‌دهد: «این امر در متون علمی نسبتا زیاد اتفاق می‌افتد. خیلی وقت‌ها درمی‌یابیم گونه‌ای که پراکندگی خیلی زیادی دارد، در واقع دو یا سه و یا تعداد بیشتری گونه است که در آن صورت، نام علمی اصلی متعلق به گونه‌ای که نمونه اصلی را نتیجه می‌دهد، باقی می‌ماند و گونه‌هایی که به تازگی کشف شده‌اند، نام‌های علمی خودشان را می‌گیرند.»
اسم بازی
به گفته کارول بالدوین که متصدی انواع و اقسام ماهی در موزه ملی تاریخ طبیعی اسمیتسونیان است،به رغم اهمیت نامگذاری و توصیف گونه (که به عنوان تاکسونومی یا طبقه بندی شناخته می‌شود)، وقتی بحث توزیع بودجه‌های پژوهشی به میان می‌آید، همه آن را از یاد می‌برند. از همین رو، خیلی از تاکسونومیست‌ها، وقت خود را به پژوهش روی حوزه‌هایی که شانس بیشتری برای دریافت کمک مالی و بودجه دارند اختصاص می‌دهند و نام گذاری را به کناری می‌نهند.
اما به گفته بالدوین، شناختن آن چیزی که نام گذاری می‌شود و اینکه چطور با خویشاوندانش نسبت داده می شود، نقطه شروعی برای هر مطالعه علمی دیگر است. او همچنین افزود: «این پایه و اساس کاری است که ما در زیست شناسی انجام می‌دهیم».
وی افزود که تلاش‌هایی همانند دایره المعارف حیات، که دیتابیسی با اطلاعات و تصاویری درباره همه گونه‌های شناخته شده طبیعت است، به طور کامل توسط تاکسونومی (علم رده بندی حیوانات) تصدیق شده‌اند.
روچا هم با این نظر موافق است، و می‌افزاید که به رغم این که خیلی از مردم فکر می‌کنند همه چیزهای طبیعت تا کنون توصیف شده‌اند، واقعیت این گونه نیست.
هنگامی که گروه تصمیم به رفتن به جزایر بدبختی گرفت، سالا تقریبا مطمئن بود که آنها می‌توانند گونه‌های جدیدی کشف کنند. «کار ما اولین اکتشاف عمیق زیر آبی با یک زیردریایی در زیست‌گاه‌های اعماق دریا در جزایر دسونتوراداس بود. البته ما نمی‌دانستیم که چه چیزهایی در انتظارمان خواهند بود. این جادوی اکتشاف است».
توجه: اگر شما هم می‌خواهید وارد این مسابقه شوید، ابتدا باید با قوانین شرکت در این رقابت آشنا شوید و سپس به صفحه مورد نظر در سایت نشنال جئوگرافیک بروید و اسم پیشنهادی خود را در بخش نظرات در انتهای همان صفحه وارد کنید. فقط باید عجله کنید چون زمان رقابت در ساعت 4:29 بامداد پنجم شهریور به پایان میرسد.
53271