"در حالی که بسیاری از ناظران در سیاست کاخ سفید نسبت به خاورمیانه سردرگم ماندهاند، حداقل یک موضوع واضح است: دولت آمریکا نسبت به دیپلماسی متعهد است."
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، "فهد ناظر" تحلیلگر سیاسی، در تحلیلی برای شبکه خبری سی ان ان به بررسی روابط پیچیده عربستان و عراق در منطقه پرداخته و مینویسد: «دولت باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا نه تنها به دنبال از سرگیری مذاکرات صلح فلسطین و اسرائیل است، بلکه با وجود نگرانیها و بیاعتمادیهای کنگره آمریکا، در حال تلاش برای رفع اختلافات بر سر برنامه اتمی ایران است.
با وجود این اقدامات واشنگتن، جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز هفته گذشته تلاش کرد تا روابط و مناسبات با عربستان را که به نوبه خود نسبت به سرعت کم مذاکرات صلح فلسطین و اسرائیل و در عوض سرعت بالای مذاکرات با ایران و عقب نشینی آمریکا در موضع خود نسبت به سوریه اظهار نگرانی کرده است، عادی کند. اما کری باید یک مورد دیگر را نیز به لیست مشکلاتش اضافه کند و آن ترغیب عربستان و عراق به حل شدیدترین تنش در مناسباتشان در سالهای اخیر است.
روابط عربستان و عراق پیچیده بوده است. به وقوع پیوستن تعدادی کودتای نظامی در عراق باعث استحکام قدرت حزب بعث در 1968 شد، اما این رژیم نظامی "سکولار" یک متحد بالقوه برای رژیم سلطنتی محافظه کار عربستان محسوب نمیشد، هرچند که در طول هشت سال جنگ تحمیلی صدام حسین، دیکتاتور سابق عراق علیه ایران، ریاض و بغداد در یک سو قرار داشتند.
با وجود حمایت عربستان ازعراق در طول جنگ با ایران، پس از اینکه صدام در اوت 1990 به کویت حمله کرد و هزاران نیرو را در مرز عربستان مستقر نمود، همه چیز تغییر کرد.
یافتن دورهای دیگر در تاریخ که در آن عربستان چنین خطر قریب الوقوعی را علیه امنیت خود احساس کرده باشد، سخت است. این احساس خطر، چند ماه و تا شروع عملیات "طوفان صحرای" آمریکا که عربستان در آن نقش عمدهای بازی کرد، ادامه داشت.
بیش از یک دهه بعد و در حمله 2003 آمریکا به عراق، گفته میشود که عربستان با وجود ترس از اینکه با سرنگونی صدام نفوذ ایران در منطقه و حتی خود عراق گسترش مییابد، از آمریکا حمایت محدود کرد.
نقش عربستان در دخالتهای آمریکا در عراق، مناسبات ریاض با بغداد را تحت شعاع قرار داد اما عربستان سال گذشته میلادی یک سفیر برای عراق معرفی کرد.
با توجه به اینکه هنوز سفارت عربستان در بغداد شروع به کار نکرده است ریاض از سفیرش در اردن خواست تا به عنوان سفیر غیر حضوری در عراق فعالیت کند.
اما پس از اینکه نوری مالکی، نخست وزیر عراق در ماه جاری میلادی عنوان کرد که تنها دولتی که کشورش در منطقه با آن مشکل دارد عربستان است، تنشها در روابط دو کشور علنی شد.
المالکی در این خصوص گفت: عربستان انتخاب کرده است که دوست عراق نباشد. اما عراق در عوض خواستار روابط دوستانه با عربستان است. ما با هیچ کشوری بجز عربستان مشکل نداریم و هر بار که میخواهیم مشکلاتمان را حل و فصل کنیم، جواب منفی میشنویم.
مالکی در سفر اخیرش به آمریکا اظهار داشت که هدف اصلیاش، شکست القاعده است. این اظهارنظر نیز موردی دیگر از تنش بین این دو کشور را نشان میدهد زیرا عربستان حامی حملات تروریستی القاعده است. مقامات عراقی مدتهاست که عربستان را به حمایت از القاعده در عراق متهم میکنند، اما انگشت اتهام به سوی اشخاص و سازمانهای خصوصی ثروتمند در کشورهای عربی حاشیه خلیج (فارس) نیز نشانه میرود و مدارکی دال بر حمایت عربستان از شاخه عراقی القاعده وجود ندارد.
عراق نیز همچون سوریه، یکی از موارد بیشماری است که در آن ایران و عربستان اختلاف نظر دارند، اما با وجود رقابت دائمی برای تسلط بر منطقه، هر دو طرف با قواعد این بازی به خوبی آشنا هستند و در حقیقت واقع گرایانه عمل میکنند.
مشکلی که در رابطه عراق و عربستان وجود دارد این است که قواعد بازی برای دو طرف هنوز مشخص نشده است، به این معنی که ایران و عربستان یک مسیر مشخص را در قبال یکدیگر طی میکنند اما عدم اعتمادی که بین ریاض و بغداد وجود دارد باعث نوعی بیثباتی شده است که خطر برآوردهای غلط بزرگی را در پی دارد.
واقعیت این است که عربستان کشوری است که برای حفظ ثبات، اهمیت ویژهای قائل است و فروپاشی رژیم سابق عراق، فضا را برای دولتی که تا حد زیادی بخشی از ترتیبات جدید خاورمیانه است، فراهم کرد. این نشان میدهد که چگونه گسترش روابط عراق و عربستان، میتواند در منطقه تاثیرگذار باشد.
مالکی روز شنبه عنوان کرد که در واقع آمریکا در حال میانجیگری بین این دو کشور است. اگر آمریکا نمیخواهد که کانون آشوب و نقطه اشغال دیگری در خاورمیانه به وجود آید، باید تمام تلاش خود را برای ترغیب این دو کشور به حل مسالمت آمیز اختلافات و بیاعتمادیها به کار گیرد.»
5252