به گزارش خبرآنلاین، «سبزواری پژوهی» به قلم گروهی از پژوهشگران حوزه‌های منطق، فلسفه، کلام، عرفان و ادبیات درباره زندگی حکیم سبزواری از ولادت تا رحلت و نیز معرفی آثار به جای مانده از او، از نظم، نثر، علوم عقلی و نقلی را شامل می‌شود و بررسی شخصیت علمی سبزواری در زمینه منطق، فلسفه و کلام، را در بر می‌گیرد. همچنین تحقیقاتی در زمینه اندیشه‌های عارفی او و پژوهش‌های درباره مقام ادبی، اشعار، غزل‌ها و نیز نقد بدیع و تازه بر سبزواری را ارایه می‌دهد.
حاج ملاهادی سبزواری از فیلسوفان شارح و مفسر حکمت متعالیه ملاصدراست. وی از جمله حکمایی ست که درجاتی را در حکمت نظر و عملی پیمود و در شهود و عرفان به مراحل عالی دست یافته و بر اثر عبادات و ریاضیات منبعث از معرفت، دیدی شهودی و عرفانی داشته است. او در مقام جذبه شوق و احوال سیر و سلوکش به شعر پناه برده و از نظر آثار منظوم شهرت خاصی یافته و در وادی شعر و غزل نیز هنر نمایی کرده است. سبزواری برای پاسخ به احساس عارفانه‌اش غزل سروده و اشعارش نشانه استغراق او در مباحث حکمت و عرفان است.
اشعار عرفانی او بسیار نغز و پر محتواست و دقیق‌ترین نکات حکمت و عرفان را به ساه‌ترین و رسا‌ترین زبان بیان داشته است.
بیشترین و بهترین آثار او از نظر کیفی و کمی در حکمت، فلسفه و منطق است و در تشریح، تفضیل، تجزیه و تحلیل انظار و افکار ملاصدار ممتاز و شاخص بوده است.
کتاب «سبزواری پژوهی» در چهار بخش «شرح حال و آثار، منطق، عرفان و ادبیات و فلسفه و کلام» تدوین شده است. بخش نخست به شرح حال و آثار حکیم سبزواری، کتاب‌شناسی سبزواری، اسماء‌الله و حاج ملاهادی سبزواری و نوشته‌هایی درباره ملاهادی سبزواری» می پردازد. این مقالات به ترتیب توسط فاطمه فنا، ملیحه احسانی‌نیک، نجفقلی حبیبی، علی صداریی‌خویی نوشته شده است.
بخش دوم کتاب با عنوان به مقاله «فرهنگ اصلاحات منطقی حاج ملاهادی سبزواری» اختصاص یافته است. این مقاله توسط علی اوجبی و مقاله «نقیض قضیه موجهه در نظر حکیم سبزواری» به قم احسان کرمانشاهی در این کتاب گنجانده شده است.
در بخش سوم کتاب هفت مقاله با عنوان‌های «حافظ شیرین گفتار و حکیم صاحب اسرار»، «اسرار نماز از دیدگاه حاج ملاهادی سبزواری»، «داد و ستد حکیم سبزواری با مرده ریگ‌روائی گرایش‌های غالی»، «حکایت نی به روایت سبزواری»، «اسرار و اصحاب خانقاه تاملی در روابط حاج ملاهادی سبزواری با مشایخ طریقت در عصر خویش»، «الراح القراح؛ تحریری نوین از الایضاح خطیب قزوینی»، «مواجهه حکیم سبزواری با مولانا و مثنوی وی»، «اسرار زبان اسرار، بازخوانی سبزواری از تامل نی با نظر به هفت لطیفه انسانی» آمده است.
بخش چهارم نیز شامل مقالاتی همچون «تحلیلی از چیستی و هستی «ماهیت» از دیدگاه سبزواری»، «وجود ذهنی نزد سبزواری»، «رویکرد دیگری بر برهان صدیقین محقق سبزواری و نقد و بررسی اشکالات آن»، «نقدها فیلسوف نو نهره بر متاله سبزواری»، «علم و اجب تعالی از دیدگاه حاجی سبزواری»، «اسرار سبزواری در نگاه اقبال لاهوری»، «مروری تحلیلی بر دیدگاه حکیم سبزواری در باب حیثیات فلسفی»، «نقد ملاهادی سبزواری بر دیدگاه شیخ کلینی در مساله اراده الهی»، «عمومیت قدرت الهی از نگاه حکیم متاله حاج ملاهادی سبزواری»، «بررسی و تحلیلی اجمالی نقد‌هایی از حکیم سبزواری بر صدر المتالهین شیرازی عالم و عوام از دیدگاه حکیم سبزواری»، «تناسخ از منظر حکیم سبزواری»، و «مساله خلود در عذاب» می‌شود.
حکیم حاج ملاهادی سبزواری در بیست و هشتم ذی‌حجه 1289ق. در سن 88 سالگی از دنیا رفت. کتاب «سبزواری پژوهی» در قطع رقعی و 611 صفحه و بهای 22هزار تومان از سوی انتشارات خانه کتاب منتشر شده است.
یکی از غزل های این حکیم عارف را در ادامه می خوانید:
تا جان بتن آید بیا احوالپرس این خسته را
تا دل گشاید برگشا آن پستهٔ لب بسته را
آن سبزهٔ نورسته را تا دیدمی رستم زدین
پیوسته خواهم سجده کردآن ابروی پیوسته را
گرسوی مرغانم رهاسازد ز دام از مهر نیست
از رشک پرخواهدکشد این بال و پربشکسته را
از زهد و تقوی مشکلم نگشود و مشکل میفروش
بستاند و جامی دهد این صبحه بگسسته را
هرکیش و فن آموختم هر مشکلی کاندوختم
سیلاب عشق آمد ببرد آن خوانده و دانسته را
کالای دارائی کل جز در لباس فقر نیست
پیوند باشد با خدا درویش از خود رسته را
پائین ترین مأوا بود اسرار فرق فرقدان
از کاخ جان برخاسته برخاک او بنشسته را
6060