چرا آیت الله مدرس با جمهوری خواهی رضاخان مخالف بود؟/ پاسخ محسن غرویان

گلچین خبرآنلاین از مصاحبه مفصل با استاد غرویان درباره مشروطه را که مورخ آذر 1389منتشر شده است می خوانید:

"مرحوم مدرس در مخالفت با جمهوری رضاخانی، انگیزه های دینی داشته و احساس تکلیف شرعی می کرده و اختلافات سیاسی نقش چندانی نداشته است.عرق دینی و تعصب مذهبی مدرس بود که او را مخالف جمهوریتی کرد که رضاخان از آن دم می زد.

هر کس ممکن است از نگاه خود به مخالفت‌های مرحوم مدرس در ماجرای جمهوری‌خواهی رضاخان داوری کند و یکی هم بگوید نتیجه آن مخالفت ها برای تاریخ ما مفید نبوده است، اما همانطور که گفتم مدرس برای مخالفت‌های خود دلیل شرعی و دینی داشت. حال اینکه در آینده این به نفع ما تمام شده است یا به ضرر ما بحث دیگری است و تحلیل بعد از وقوع حادثه است؛ که در این بحث هم من اینطور فکر نمی کنم که به ضرر ما بوده است، چون جمهوریت باید به شکلی مطرح می شد که در انقلاب مطرح شد،جمهوریتی که مشروطه مشروعه را یادآوری می کرد،همان الگویی که علما و مراجع بزرگ از مشروطه تا انقلاب به دنبال آن بودند. جمهوری واقعی همان جمهوری اسلامی است نه جمهوری رضاخانی. به همین دلیل فکر نمی کنم تاریخ ما در این مخالفت ها ضرری کرده باشد. "

غرویان ادامه داد: " مرحوم مدرس در مخالفت با جمهوری رضاخانی، انگیزه های دینی داشته و احساس تکلیف شرعی می کرده و اختلافات سیاسی نقش چندانی نداشته است.عرق دینی و تعصب مذهبی مدرس بود که او را مخالف جمهوریتی کرد که رضاخان از آن دم می زد.

اتفاقات و جریانات بعد از منتفی شدن اعلام جمهوری نیز گواه همین قضیه است. کارنامه رضاشاه و اقدامات او تا زمان برکناری‌اش، همگی در جهت حذف دین و ضربه زدن به اعتقادات دینی است،کارهایی همچون کشف حجاب زنان، توهین به علما و... با وجود چنین شواهدی است که معتقدم مدرس فقط از روی دین‌طلبی و اسلام‌خواهی با جمهوری رضاخانی مخالفت کرد، زیرا او به خوبی دریافته بود این غائله نه به قصد ارزش بخشیدن به رای مردم، بلکه به قصد ضربه زدن به دین طراحی شده است. "

/6262