«عبدالباری عطوان» تحلیلگر و نویسنده سرشناس عرب در مقاله‌ای به مقایسه محاکمه «صدام حسین» دیکتاتور عراق تحت اشغال و محاکمه «محمد مرسی» رئیس جمهور منتخب مردم در کشور مستقل مصر پرداخت.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از «رأی الیوم»، عبد الباری عطوان در مقاله‌ای نوشت: زمانیکه مسئولان مصر اعلام کردند که تصمیم دارند جلسه دادگاه محمد مرسی رئیس جمهور سابق مصر را به صورت زنده از کانال‌های تلویزیون پخش کنند، تصور کردیم که جلسه دادگاه را از کانال رسمی مصر دنبال خواهیم کرد اما در نهایت به کلی ناامید و شوکه شدیم.
از لحاظ مشورت و ارائه استدلال‌های هیأت دفاع، دادگاه واقعی وجود نداشت و پخش زنده نیز در کار نبود بلکه تنها بخشی‌های کوتاهی از جلسه دادگاه ضبط شده بود و مشاهده کردیم که رئیس جمهور برکنار شده مصر و همراهان وی با لباس سفید زندان، در قفس شیشه‌ای ایستاده‌اند و هر گونه سخن گفتن برای مرسی ممنوع بود و تنها می‌توانست چند کلمه به زبان بیاورد زیرا قاضی دادگاه با صدای بلند، جلسه را کنترل می‌کرد و به همین دلیل مرسی نیز به زبان اشاره متوسل شد.
از مشاهده چنین رفتاری با رئیس جمهور منتخب آن هم در جمهوری عربی مصر که دارای تاریخ و تمدنی اصیل و صاحب یکی از مهم‌ترین انقلاب‌های مردمی در عصر معاصر و انقلاب برای آزادی، حقوق بشر، ارزش‌های دمکراسی در قضاوت عادلانه و آزادی و بیان است، واقعا احساس تاسف می‌کنیم.
عطوان در ادامه نوشت: محاکمه مرسی را با محاکمه یک رئیس جمهوری عربی دیگر یعنی صدام حسین مقاسیه کردم و متوجه شدم که فرق زیادی بین این دو وجود دارد، روی سخن ما اینجا تنها درباره اقدامات، نتایج و احکام نیست بلکه درباره شرایط محاکمه و ماهیت اتهامات و حتی مهم‌تر از آن شیوه تعامل با این دو متهم است.
صدام در طول مدت محاکمه که به مدت یک ماه طول کشید و هر روز چند ساعت برگزار می‌شد، در لباس غیرنظامی در اوج شکوه و عظمت در میان معاونان خود ایستاد بود و من همچنان پالتوی سیاه رنگ معروف وی را به یاد دارم و وی در فاصله دو متری قاضی و دادستان کل ایستاده بود، قفس اتهام شیشه‌ای نبود و بسته هم نبود، هیچ فاصله‌ای هم وجود نداشت و قضات دادگاه به صدام و همراهان وی حق کامل و آزادی مطلق دادند تا از خودشان دفاع کنند و اتهامات وارده به آنها را رد و یا از قضات انتقاد و در اعتبار و سلامت دادگاه و قضات شک و شبهه وارد کنند، حتی جلسه دادگاه به صورت زنده نه تنها برای مردم عراق بلکه برای کل دنیا پخش می‌شد.
ما قصد ستایش دادگاه عراق را نداریم زیرا این دادگاه تحت اشغال ظالمانه آمریکا و پس از کشتار بیش از یک میلیون عراقی، یتیم شدن بیش از چهار میلیون کودک، نابودی کشور عزیز و غارت ثروت آن برگزار شد، بنابر این هدف ما تنها مقایسه بین برگزاری دادگاه در یک کشور اشغالی از یک سو و تشکیل دادگاهی دیگر در یک کشور مستقل است که شاهد انقلاب مردمی و خواسته‌های مردم درباره عدالت، حقوق بشر و آزادی‌ها بود.
مرسی ابتدا عزل و پس از آن بازداشت شد نه به این خاطر که مرتکب جرمی شده است که مستحق محاکمه و قصاص است بلکه بر اساس دیدگاه عاملان بازداشت وی، مرسی در اداره کشور و حکومت شکست خورد، با وجود اینکه حکومت وی بیش از یکسال به طول نکشید، اما دوره حکومت وی مملو از برگزاری تظاهرات و اعتراض و تبلیغات گمراه‌کننده رسانه‌ای بود و به عبارت دیگر اتهاماتی که مرسی بر اساس آن محاکمه می‌شود، اتهامات سیاسی است در غیر اینصورت چگونه به وی اجازه داده شد در انتخابات ریاست جمهوری نامزد شده و در این انتخابات پیروز شود؟
حتی اتهاماتی که به مرسی وارد کرده‌اند، حداقل برای ما قانع‌کننده نیست، این مرد نه قتلی مرتکب شده و نه دزدی کرده و نه مفسد فی الارض است، او حتی یک ایستگاه تلویزیونی و یا یک روزنامه واحد را تعطیل نکرد، مرسی در معرض قبیح‌ترین فحاشی‌ها و اهانت‌ها قرار گرفت و حتی اگر می‌خواست دزدی و یا فساد کند، وقت آن را پیدا نکرد.
مرسی زمانی که بر باطل بودن دادگاه تاکید کرد، کاملا منظور روشنی داشت، وی تاکید کرد که آنچه باعث عزل وی از منصبش شد، یک کودتای نظامی با همدستی «عبد الفتاح السیسی» وزیر دفاع مصر بود و این یک حقیقت است، حتی اعتراض مرسی به قاضی دادگاه که مرسی را تنها با یک نام خطاب کرده بود، بجا و به حق بود، وی در نهایت ادب گفت که «من دکتر محمد مرسی رئیس جمهور هستم نه متهم محمد مرسی»، قاضی نیز باید در خطاب قرار دادن مخاطب خود ادب را رعایت کند و شخصیت مردم را حفظ نماید زیرا این از معیارهای سالم و بی‌طرف بودن دادگاه است و گذشته از آن ملت مصر بر اساس اخلاق پسندیده خود همواره از عبارت‌هایی نظیر «جناب آقا»، «پاشا» یا «استاد» استفاده می‌کنند.
عطوان در ادامه نوشت: از آن گذشته اتهامات وارده به مرسی چیست؟ فرار از زندانی که نگهبانانش آن را ترک کرده بودند و یا جاسوسی برای جنبش حماس «دشمن خونی» امت عربی و اشغالگر مقدسات آن در فلسطین اشغالی؟
درست است که در برخی مسائل با مرسی اختلاف داریم و وی مرتکب برخی اشتباهات شده است که به دلیل نداشتن تجربه در اداره امور کشور و حکومت بوده است، و ما آرزو داشتیم انعطافی نظیر آنچه در تونس شاهد آن هستیم، ببینیم اما این بدان معنا نیست که با این مرد و رفقای آن به این شیوه اهانت شود و با آنها همانند یک مجرم تعامل شود، آنها و هوادارانشان قربانی اقدامات قتل، سرکوب و کنار گذاشتن از صحنه سیاسی هستند و در این راستا باید به کشته شدن 50 تظاهرات‌کننده بی‌گناه تنها دو روز مانده به مراسم سومین سالروز انقلاب اشاره کرد و این سوال را پرسید که چه کسانی قاتلان آنها را محاکمه خواهند کرد؟
رئیس جمهور منتخب و برکنار شده مصر مستحق رفتار بهتر است که شایسته مصر بزرگ و انقلاب درخشان و تمدن غنی آن باشد اما دردناک‌تر این است که محاکمه‌ای که ما شاهد آن بودیم ابدا این نشانه‌ها را نداشت.
5252