عبدالباری عطوان، سردبیر پیشین القدس العربی، گزینه‌های سه گانه برای براندازی دولت سوریه را منتفی خواند و تاکید کرد که سفر اوباما به ریاض برای دلجویی از عربستان در پی ناکامی در آغاز حمله به ایران و سوریه است.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، عبدالباری عطوان سردبیر روزنامه الکترویکی رأی الیوم و سردیبر پیشین روزنامۀ القدس العربی در مقاله‌ای در شماره امروز این روزنامه نوشت:
با نزدیک شدن بحران سوریه به آغاز سال چهارم خود باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در مقابل گزینه‌های سختی است که در طول سه سال گذشته سعی داشته از آنها دوری کند. این گزینه ها شامل تجهیز معارضان مسلح سوری به سلاح‌های پیشرفته از جمله موشک‌های ضد تانک و ایجاد منطقه پرواز ممنوع در جنوب سوریه است که می‌تواند از عناصر شبه نظامی که به سوی دمشق در حال حرکت هستند، محافظت نماید.
دمشق به عنوان نقطه اصلی برای دولت سوریه و آینده این کشور به شمار می‌رود و به نظر می رسد تصمیمی که دولت آمریکا به دنبال اتخاذ آن است، به عنوان واکنشی نسبت به شکست کنفرانس ژنو در تشکیل هیئت حاکمیت انتقالی در سوریه و کنار گذاشتن بشار اسد رئیس جمهور این کشور از تمامی اختیارات امنیتی و سیاسی اش به شمار می رود، چرا که در این راستا هزاران نفر از عناصر مبارز سوریه به دست کارشناسان اردنی و آمریکایی در طول مرزهای اردن آموزش می بینند تا به سوی دمشق حرکت کنند.
چیزی که آمریکایی‌ها و هم پیمانان آن در منطقه خلیج فارس بویژه عربستان سعودی و قطر درک نمی‌کنند، این است که دولت سوریه قصد هیچ عقب‌نشینی اختیاری تحت هر شرایط ممکن از حاکمیت را ندارد و تا نقطه آخر خواهد جنگید، دولت سوریه فرصت بقای خود را با عنایت به کمک‌های روسیه و ایران بالا می‌داند و معتقد است که نقشه سیاسی منطقه بعد از کودتایی که منجر به براندازی اخوان المسلمین در مصر شد، به همراه پایداری این کشور در میدان مبارزه تغییر کرده است. دولت دمشق معتقد است که سخت ترین مراحل این مبارزه به پایان رسیده و اوضاع از تنگنای ویژه خود عبور کرده است.
سه گزینه اصلی وجود دارد که یکی از آنها یا جمع تمامی آنها منجر به سقوط دولت‌ها می‌شود:
اول: دخالت نظامی خارجی در راستای ائتلاف بین المللی، درست مانند اتفاقی که در عراق و لیبی و افغانستان روی داده است.
دوم: کودتای نظامی که ارتش علیه حاکمیت سیاسی کشورها روی می‌دهد، شکاف در ارتش و ورود در جنگ داخلی نیز همین کاربرد را دارد.
سوم: ترور رئیس جمهور با یک توطئه داخلی از طریق ایجاد نفوذ در نیرهای امنیتی و حفاظتی وی یا انجام عملیات کماندویی از سوی عناصر ویژه. انگلیسی ها قبل از سقوط صدام حسین و شکست وی در عراق سعی کردند از این گزینه برای براندازی وی استفاده کنند.
دو احتمال اول و دوم تا این لحظه در سوریه بعید است، باراک اوباما نمی‌خواهد در هیچ یک از کشورهای خاورمیانه دخالت نظامی داشته باشد، شکاف در ارتش نیز محتمل نیست، چرا که وفاداری بالای ارتش نسبت به دولت همه را غافلگیر کرده و تمامی محاسبات آمریکایی‌ها و غربی‌ها را به هم ریخته و سه سال در کنار دولت مبارزه کرده است. نکته جالب این است که خروج عناصر از ارتش نیز اگر نگوییم صفر است، باید گفت در حد بسیار ناچیز است.
جالب اینجاست که موضوع جدا شدن عناصر و شکاف نظامی و سیاسی الان در میان ارتش آزاد سوریه روی می دهد. ارتشی که مخالف دولت سوریه است و آمریکا سعی دارد دامنه تجهیز و تسلیح آن را توسعه دهد. در این راستا سلیم ادریس رئیس ستاد برکنار شده این ارتش در بیانیه‌ای که در میان تعدادی از مقامات جبهه ها و شوراهای مخالفان ایراد کرد، از بی ارتباط بودن عناصر شورای سی نفره و وزیر دفاع در دولت موقت سوریه خبر داده و تصمیم‌های آنها را ناگهانی، فردی، از لحاظ شرعی و قانونی باطل خواند. این در حالی است که مقامات سیاسی جدا شده از این گروه به دنبال تشکیل ائتلافی موازی هستند.
تنها احتمال سوم باقی می ماند که احتمال ترور است، البته این احتمال نیز بسیار سخت است، چرا که نفوذ در میان دایره محافظان بشار اسد عملیات ساده ای نیست، من یقین دارم که دولت سوریه در این مسایل کوتاهی نخواهد کرد. دولت سوریه حتی به علت انگیزه‌ها و نه رفتار افراد نیز انسانها را محاکمه می‌کند.
من این حادثه به ذهنم رسید. در سال 1979 صدام حسین رئیس جمهور عراق گروهی از اعضای شورای فرماندهی انقلاب و رهبران حزب بعث عراق را در جریان برگزاری کنگره عمومی این حزب اعدام کرد، فکر می کنم تعداد آنها 13 نفر بود که از اعضای فرماندهان حزب بودند.
این خبر در روزنامه الشرق الاوسط منتشر شد که من در آنجا کار می کردم. صبح سعد البزاز که مدیر یک مرکز فرهنگی عراقی در لندن بود، خشمگین با من تماس گرفت و تاکید کرد که اشتباه بزرگی در انتشار این خبر مرتکب شده ام. من وقتی از ماهیت اشتباه سوال کردم، گفت که دولت عراق این افراد را به علت توطئه برای براندازی دولت اعدام نکرده، بلکه به این علت اعدام کرده که آنها در مورد این توطئه فکر کرده اند. وی گفت: ما اجازه نمی‌دهیم که کسی به مرحله اجرای توطئه علیه دولت وارد شود.
یک منبع سوری مورد اعتماد به من گفت که دولت سوریه خودش 4 مقام امنیتی از جمله آصف شوکت داماد و همسر خواهر بشار اسد را ترور کرد، چرا که آنها به فکر جدایی از دولت بودند و شوکت سعی داشت خانواده اش را به قبرس انتقال دهد و حتی خانه ای را نیز در لیماصول اجاره کرده بود و بعد از دریافت حق پناهندگی سیاسی از سوی مقامات قبرسی یونانی که از طریق میانجی انجام می‌شد، این اتفاق می‌افتاد.
داغ‌تر شدن جبهه جنوبی و ایجاد منطقه پرواز ممنوع می تواند به معنی تشدید بیشتر درگیری‌ها و ورود اردن و شاید عراق در این درگیری‌ها باشد. این اقدام فشار بر دمشق را افزایش می دهد و ممکن است مسکو را که بارها آمریکا را از عواقب ترور بشار اسد منع کره، به عرصه بکشاند و این کشور برای حمایت از هم پیمان خود وارد عمل شود. این در حالی است که ایجاد منطقه پرواز ممنوع در درعا آسان بود.
اوباما به دنبال راضی نگه داشتن عربستان سعودی و رهبران آن است و به همین علت قصد دارد در ماه آینده میلادی به این کشور سفر کند. صحبت از راهکار نظامی برای حل بحران سوریه نیز در این راستاست، چرا که اوباما میزان سرخوردگی دوجانبه مقامات سعودی و شوک ناشی از آن را که در نتیجه کنار گذاشته شدن گزینه نظامی علیه دو دشمن آل سعود یعنی ایران و سوریه به وجود آمد را درک می کنند.
تشدید جبهه جنوبی اقدامی است که اهمیت و خطرات زیادی دارد، چرا که ممکن است به بی ثباتی در دولت و پایتخت آن منجر شود، اما هزینه های آن نیز زیاد است و می تواند جنگ سخت بین واشنگتن و مسکو را نیز شعله‌ور کند. با این وجود این تشدید به سختی می‌تواند به نتایج اعلام شده از آن یعنی کشاندن دولت سوریه به کنفرانس سوریه در حالت تسلیم منجر شده و دولت سوریه در کنفرانس بعدی اداره کشور را به احمد الجربا تحویل دهد، البته این در حالی است که الجربا تا آن زمان در سمت ریاست ائتلاف ملی سوریه باقی بماند.
5252