مهدی انصاری منتقد سینما در برنامه رادیویی «سینما معیار» گفت: در نسخه اولیه «شهر موشها» بچه‌ها از پاداش آنی همراهی با پدر و مادر به پاداش آتی می‌رسند؛ در نسخه دوم اکشن ماجرا و جذب مخاطب بیشتر مهم بود تا جنبه آموزشی که در فیلم می‌بینیم.
برنامه زنده «سینما معیار» این هفته با اجرای سیدامیرجاوید و تهیه‌کنندگی محمدجواد طالبی به نقد و بررسی فیلم «شهر موشها ۲» با حضور مهدی انصاری و آریان‌گل صورت منتقد و روزنامه نگار اختصاص داشت.
در ابتدای برنامه مهدی انصاری درباره فیلم«شهر موشها ۲» گفت: توقع ما این بود که فیلمی در ژانر کودک ببینیم اما مخاطب جدی این فیلم بیشتر بچه‌های دهه ۶۰ هستند اما اینکه «شهر موشها ۲» بتواند با بچه‌های این نسل ارتباط برقرار کند، اهمیت دارد.
این منتقد در پاسخ به سوال سیدامیر جاوید مجری برنامه درباره اینکه باطن «شهر موشها۲ » دهه نودی نیست، توضیح داد: چالش اصلی این فیلم کنجکاوی چند بچه موش برای رفتن به دنیای بیرون و دیدن کوه، جنگل و رودخانه است. در این اثنا موجودی دیگر را می‌بینند که وارد شهر می‌شود و شبیه اتفاقی که برای پدر و مادرشان افتاده برای خودشان تکرار می‌شود؛ این برخورد و تحرک به شدت مورد توجه نویسنده و کارگردان است؛ ساختار این شباهت با نسخه فیلم اول «شهر موشها» متفاوت است.
انصاری افزود: در نسخه ابتدایی فیلم چالش بین شخصیت اسمشو نبر و موشها واقعی‌تر است و موشها واقعا با یک چالش روبرو هستند اما در نسخه دوم فضا فانتزی‌تر، شاد و مفرح و انگار غیرواقعی است. در نسخه اولیه فیلم بچه‌ها از پاداش آنی همراهی با پدر و مادر به پاداش آتی می‌رسند؛ در نسخه دوم اکشن ماجرا و جذب مخاطب بیشتر مهم بود تا جنبه آموزشی که در فیلم می‌بینیم.
وی در رابطه با اینکه «شهر موشها ۲» تا چه اندازه ایرانی است، عنوان کرد: به نظرم تا حدی که به نسخه قبلی خود پایبند است به فضای فرهنگی ما نزدیکتر است و از زمانی که تلاش می‌کند شبیه انیمیشن‌های خارجی شود، از فضای ایرانی بودن خارج می‌شود؛ در نسخه یک دیوار کلاس یک تبلیغ درباره مصرف بهینه آب است اما در نسخه دوم در نماهای مختلف جنبه تجاری تقویت شده است. پوشش موشها با توده مردم متفاوت است و در قسمت‌هایی در ظاهر و پوشش اغراق بیش از حد شده و به نظرم در تشخیص جامعه هدف اشتباهی صورت گرفته است.
انصاری اضافه کرد: اگر ظاهر موشها شبیه خانم‌هاست، شاید بچه‌ها نپسندند و مقداری با باورها فاصله دارد و این در موسیقی هم وجود دارد؛ سرودهای زیبا تبدیل به یک نسخه ریتیمک تند شده است؛ مقدار قابل تأملی این فیلم تبدیل به فیلم غربی شده و تبدیل به پاشنه آشیل فیلم شده است.
انصاری درباره ذائقه سازی در «شهر موشها ۲» بیان کرد: خاصیت فرهنگ تمرکز روی جزئیات است و سازنده فرهنگ، ادبا و شاعران و سینماگران هستند اما هر اثری ماهیتی دارد که می‌تواند تأثیرگذار باشد. به نظرم سازنده یک جدایی با جامعه خود داشته اما در دهه ۶۰ برآمده از جامعه خودش بوده است. به نظر می‌رسد فیلم فرزند زمانه خودش در حیث ظاهری و باطنی و صورت نیست و غرض فیلم کودک در این فیلم گم شده است. نقطه مهم آن است تمرکز روی رفتارسازی کودکان و تأکید براخلاق خوب است.
وی افزود: در سریال «آب پریا» مفاهیم زیست‌محیطی بسیار خوب منتقل می‌شود اما این در «شهر موشها ۲» دیده نمی‌شود. وقتی فیلم را با شهر موش‌های یک مقایسه می کنیم، می‌بینیم روحیه ریسک‌پذیری در بچه‌ها دیده نمی‌شود اما در این نسخه فضا فانتزی است و در چالش همه چیز فانتزی است و بچه‌ها وارد داستان می‌شوند. در نسخه اول فضا ترسناک می‌شود اما در نسخه دوم انگار قرار نیست بچه‌ها بترسند.
انصاری در رابطه با تداوم شخصیت‌ها و بزرگ شدن شخصیت‌ها، خاطرنشان کرد: خلاقیت شخصیت‌پردازی در «شهر موشها ۲» غیرقابل انکار است اما وام گرفته از نسخه قبلی فیلم است. این اقتباس برای بیننده‌ای که نسخه اول را ندیده ممکن است، ابهام‌زا باشد.
این منتقد در پایان صحبت‌های خود گفت: سینما بیشتر وجه فرهنگی دارد و فیلم کودک بیشتر جنبه فرهنگی دارد. کودک نمی‌تواند بین حق و باطل تشخیص خوبی قائل شود و فیلمساز باید نسبت به این مسائل وسواس داشته باشد اما این وسواس در«شهر موشها ۲» دیده نمی‌شود. غرض اصلی کودک در این فیلم خیلی کمرنگ است و وجوه صنعتی اهمیت بیشتری دارد.
مشکل«شهر موشها ۲» در فیلمنامه است
در ادامه آریان گل‌صورت درباره اینکه آیا این اتفاق ضعف درون فیلمنامه است یا یک خلأ بین نسلی است، گفت: منتظر بودم «شهرموشها ۲» نسبت به نسخه قبلی حاوی نگاه تازه‌ای باشد که به نسل امروز نزدیک و فراتر از تجدید خاطره باشد اما این اتفاق رخ نداد و در ظاهر یک فیلم به شدت خوش ساخت دهه نودی است اما در باطن حالت تجدید خاطره دارد.
وی افزود: این قطعا نشانه ضعف فیلمنامه است و بچه‌های دیروز با بچه‌های امروز متفاوت هستند. «شهرموشها ۲» چندان به روز نشده است و افراط در دشمن‌پنداری شاید به روز باشد اما در سطح فیلم مانده و در عمق آن جاری نشده است. شاید بچه‌های امروز به دلیل تکثر وسایل ارتباط جمعی به سادگی نپذیرند که مسائل را به صورت مستقیم به آن‌ها انتقال دهیم. اینکه بگوییم فیلم صرفا برای بچه‌هاست و آن را ساده بگیریم، خوب نیست. در آثار قبلی خانم برومند این نکته رعایت شده بود اما این اتفاق در«شهرموشها ۲» نیفتاده است.
گل‌صورت یادآور شد: در سینمای موفق جهان انیمیشن محدود به کودکان نمی‌شود بلکه بزرگترها هم می‌بینند و به نظرم ایده «شهرموشها ۲» تازه است اما در حد همان ایده باقی مانده و وارد بافت قصه نشده است. فیلم می‌خواهد یک شهر فانتزی را با تعدادی ارجاع که در جامعه اتفاق می‌افتد، تصویر کند. به نظرم فیلم در خلق یک شهر فانتزی با جزئیات خوب و فراوان موفق بوده و این یکی از نقاط قوت فیلم است. کاش همین اندازه دقت روی فیلمنامه بود.
این منتقد درباره اینکه آیا در فیلم ذائقه‌سازی ایرانی اتفاق افتاده یا نه، گفت: ذائقه‌سازی مطرح است اما مجموعه عواملی مثل فیلم‌های ایرانی و خارجی وجود دارد که «شهر موشها ۲» می‌تواند برای ذائقه‌سازی کوچک به حساب بیاید. «شهر موشها ۲» را نمی‌توانیم به تغییر ذائقه یا بدآموزی محکوم کنیم.
گل‌صورت درباره تداوم شخصیت‌ها بیان کرد: این تداوم به فیلم کمک بسیاری کرده و بخشی از فروش فیلم مدیون مخاطبانی است که در دهه ۶۰ نسخه اولیه را دیدند. فیلمنامه «شهر موشها ۲» عملکرد انتقالی داشته و وابسته به قسمت قبلی است. تداوم شخصیت‌ها به نفع فیلم است و خطوط داستانی خوبی دارد.
وی در خصوص مهمترین نقص فیلم توضیح داد: مهمترین نقص فیلم کلیشه‌ای و تکراری بودن آن و وام گرفتن از نسخه قبلی است. جزئیات و شخصیت‌های جالبی در نسخه دوم فیلم وجود دارد. جذب مخاطب کودک سخت‌تر از بزرگترهاست و کودک به طور طبیعی با این اثر روبرو می‌شود. این فیلم در زمینه شناخت کودکان امروز موفق بوده و برای نسل امروز ساده‌انگارانه است.
گل‌صورت تشریح کرد: لزوما هر فیلمی که می‌فروشد، کامل نیست. «شهر موشها ۲» نقاط قوت قابل ملاحظه داشته و مهمترین دلیل این فروش خود نام شهر موش‌هاست و بسیار توانست از خاطره‌باز بودن مردم استفاده کند. وقتی از سالن سینما بیرون آمدم دیدم مردم شاد بودند و هدف این فیلم شادی و انرژی است.
وی در پایان گفت: بخش مهمی از سینما صنعتی است و «شهر موشها ۲» به صنعت سرگرم کننده بودن، قبل از اکران و زمان اکران توجه داشته و سعی کرده از مخاطب‌ها درآمد کسب کند و چشمش به دست مخاطب نباشد.
قرار بود طبق روال، در ابتدای برنامه با کارگردان گفت‌وگو شود که متاسفانه راضیه برومند خواهر کارگردان «شهر موشها» از کسالت مرضیه برومند خبر داد و به همین خاطر منیژه حکمت تهیه‌کننده فیلم روی خط ارتباطی آمد و درباره «شهر موشها ۲» گفت: ما سه میلیاردی شدیم و از مردم بابت این اتفاق ممنونم. فکر می‌کنم سرمایه این فیلم با فروش خوب برگردد. قبل از اینکه به سود فکر کنیم، هم‌پوشانی و مراقبت بیشتر بخش‌های مختلف از یکدیگر اهمیت دارد. دکور این فیلم سرجای خودش است و برای شهر موشها ۳ آماده است.
در بخش «سینما مستند» برنامه، اثر «به رنگ زندگی» به تهیه‌کنندگی آزاده نامداری مورد گفت‌وگو قرار گرفت.
برنامه «سینما معیار» هر هفته پنجشنبه‌ها ساعت ۱۷ تا ۱۸:۱۵ روی موج ۱۰۳.۵ مگاهرتز از رادیو گفتگو پخش می‌شود.
45503