منابع لبنانی خبر دادند، رئیس جمهوری سوریه برای بررسی طرح مشترک روسیه و ایران برای حل بحران کشورش، به زودی و پس از تعطیلات سال نو میلادی به مسکو سفر می‌کند. بشار اسد در سفر به مسکو، طرحی برای حل بحران کشورش بررسی خواهد کرد که به نوشته روزنامه السفیر، کار مشترک مسکو و تهران است. در صورتی که این سفر انجام شود، اولین سفر اسد به خارج از سوریه از زمان آغاز بحران در این کشور از سال ۲۰۱۱ است.
به گزارش «تابناک»، در این طرح، رئیس جمهوری سوریه اعلام خواهد کرد از برخی اختیارات خود چشم‌پوشی می‌کند و سپس موافقت خود را با برگزاری گفتوگو در مسکو و پس از آن دمشق اعلام خواهد کرد. بر اساس این طرح، افراد معارضی که مقبول دمشق هستند و در گفتوگوها شرکت خواهند کرد، «معاذ الخطیب» رئیس پیشین ائتلاف مخالفان خارج‌نشین سوریه، «حسن عبدالعظیم» معارض داخلی، «قدری جمیل» معارض داخلی و دبیر حزب اراده مردمی ـ که پیشتر معاون نخست‌وزیر بود ـ و همچنین ۱۲ حزب کُرد و چند حزب و جریان دیگر که ارتباطی با داعش ندارند، هستند.
این منابع همچنین گفتند، گفتوگوها شامل گفتوگو با گروهک «جبهة النصره» نمی‌شود و این طرح شامل تشکیل دولت جدید در آوریل آینده (فروردین) به ریاست معاذ الخطیب است که بیشتر وزرای آن از معارضان خواهند بود؛ اما این امر منوط به اصلاح قانون اساسی و فراهم کردن مقدمات برای انتخابات پارلمان جدید است، بدین شرط که وزارت دفاع برای بشار اسد محفوظ باشد و این همان نکته‌ای است که روس‌ها بر آن تأکید می‌کنند.
همچنین بر اساس این طرح سه نهاد نظامی شامل نیروی هوایی، امنیت نظامی و نهاد امنیت داخلی سوریه برای بشار اسد محفوظ است؛ اما وزیر جدید کشور از معارضان خواهد بود.
این منابع همچنین گفتند که طرح مذکور شامل بازگرداندن برخی افسران جدا شده از ارتش و پیوسته به گروهک ارتش آزاد خواهد شد که در این میان، نام «مناف طلاس» برای وزارت دفاع مطرح شده است.
در همین زمینه، محمد ایرانی سفیر سابق ایران در لبنان و اردن و کار‌شناس مسائل سوریه در گفتوگو با تابناک، آخرین وضعیت میدانی و همچنین طرح جدید ایرانی و روسی را در سوریه بررسی کرده است.
آیا تقویت داعش در عراق، باعث تقویت در داعش در سوریه شده است؟
عملا داعش بعد از اینکه پیروزی‌هایی در موصل و برخی شهرک‌های عراق به دست آورد، از دو جهت، فضای روانی جدیدی در منطقه حاکم کرد.
به دلیل فضای روانی خوف و هراس و با اعمال وحشیانه‌ای که داعش در رأس کارهای خود قرار داد، مقاومت‌ها در برابر داعش کم شد. از طرف دیگر، پیوستن گروه‌های تروریستی پراکنده در مکان‌های عشایری و برخی شهرک‌های داخل سوریه و عراق، کمک کرد، فضای جدیدی شکل بگیرد. برخی از جوانان عرب نیز که از انقلاب‌های اخیر مردمی سرخورده شده بوده و نتوانسته بودند در محورهای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی چیزی را به دست بیاورند، احساس کردند که در شرایط جدید می‌توانند نقشی ایفا کنند؛ بنابراین، به این گروه پیوستند. البته فضای تبلیغاتی که در آن اوایل ایجاد شد، کمک بسیار‌ی کرد که این‌ها با تجهیزات و با اموالی که از عراق به دست آوردند و سلاح‌هایی که از کشورهای عرب گرفته بودند، بتوانند خود را به سرعت به حلب و دیرالزور برسانند.
حتی جبه النصره که پیشتر بر داعش پیروز شده بود در این مقطع یا فرار و یا با داعش بیعت کردند. داعش حتی توانست نفوذ خود را در بخش مرکزی سوریه گسترش دهد. داعش علاوه بر تجهیزات و تعریف جدیدی که از امکانات خودش کرده بود، توانستند سرزمین‌های زیادی را در اختیار بگیرد.
وضعیت آرایش میدانی نیروهای داخلی و معارضان و گروه‌های تروریستی در سوریه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شرایط نسبت به گذشته تغییر محسوسی در صحنه میدانی داشته است. ارتش سوریه با تمهیداتی که در دو سه سال تجربه به دست آورده است، به تدریج توانست فضای احتمال شکست را به احتمال بقا تبدیل کند. در واقع احتمال سقوط که خیلی‌ها پیش بینی می‌کردند از بین رفت و به جای آن ماندن دولت بشار اسد جانشین آن تفکر اولیه شد. خیلی از دولت‌های اطراف سوریه که روی رفتن بشار اسد شرط بندی کرده بودند، مواضع خودشان را تعدیل کردند.
اگر بخواهیم با سال گذشته مقایسه کنیم، دولت پیشروی‌های محسوسی در صحنه میدانی پیدا کرده است، علاوه بر اینکه در صحنه سیاسی ـ چه در منطقه و چه در صحنه بین‌الملل ـ وضعیت دولت سوریه به مراتب نسبت به گذشته بهتر شده و حتی برخی دولت‌های عربی که روابط خودشان را با سوریه قطع کرده بودند، امروز مجددا سفرای خودشان را می‌خواهند به سوریه اعزام کنند یا بحث‌هایی در مورد اینکه احتمالا سوریه به اتحادیه عرب برگردد؛ حکایت از این دارد که سایه‌ای از ناامیدی در دیدگاه دولت‌های مثل عربستان و قطر که کمر به سرنگونی دولت بشار بسته بودند، مشاهده می‌شود.
چند وقتی است از طرح روسی ـ ایرانی برای حل بحران سوریه صحبت می‌شود و همچنین یکسری از جزئیات آز آن فاش شده است. نظر شما در مورد این طرح چیست؟
البته در رابطه با جزئیات زیاد نمی‌توان صحبت کرد؛ اما در مورد احتمالات می‌شود بحث کرد. دیدگاه روسیه و ایران از ابتدا مبتنی بر این بوده که باید بحران سوریه سیاسی حل شود و از طرف دیگر گفتوگوها باید سوری ـ سوری و بدون دخالت خارجی شکل بگیرد. روس‌ها توانسته‌اند با تعداد زیادی از مخالفان آقای بشار اسد مذاکره کرده و آن‌ها را به مسکو دعوت کنند.
البته با طولانی شدن بحران سوریه و ناامیدی در صفوف مخالفان، موجب شد بخش‌هایی از آن‌ها مأیوس شدند و الان دنبال یک راه حل مسالمت آمیز سیاسی هستند و به این نتیجه رسیده‌اند با در اختیار گرفتن سلاح و جنگ مسلحانه با دولت سوریه، کار به جایی نخواهند رسید؛ بنابراین، افرادی مثل آقای معاذ الخطیب و برخی از روشنفکرانی که در جبهه مخالفان بوند، اعلام آمادگی کردند با دولت سوریه مذاکره کنند؛ اما بحث خواسته‌های طرف مقابل و دولت هنوز با هم فاصله دارد.
پیش‌بینی شما از آینده تحولات سوریه چیست؟
تحقق هر گونه توافق در سوریه، باید پشتوانه بین‌المللی هم داشته باشد. در واقع علاوه بر کسانی که امروز بحث نزدیک شدن دولت سوریه را به میان می‌آورند، باید حتما نگاه منطقهٔ و بین‌المللی از جمله توافقاتی که بین روسیه و امریکا که در این زمینه شکل می‌گیرد نیز مورد توجه قرار بدهند. بحران سوریه چون فرا‌تر از مسأله داخلی سوریه است، همه کشورهای منطقه و بین‌المللی در آن حضور دارند؛ بنابراین، پیدا کردن یک راه حل جدی و طولانی مدت برای از بین رفتن بحران در سوریه، به یک توافق جمعی در سه سطح داخلی ـ منطقه‌ای و بین‌المللی نیاز دارد.
منبع: مصاحبه با سایت تابناک