هادی معیری نژاد- مسئولان شهری در تهران امیدوارند که از میان همه این طرحها یکی یا همه این مشکل را حل کند. اما کارشناسان می گویند تا زمانی که شرایط ورودی خودرو به شهر تهران و تعداد رو به افزایش سرنشینان خودرو در تهران بر همین منوال باشد امید چندانی به آینده رفت و آمد در این شهر نیست.
چند روز پیش سید جعفر تشکری هاشمی، معاون حمل و نقل شهرداری تهران از تقسیم بندی خودروهای تهران بر اساس رنگ خبر داد
تشکری هاشمی با اشاره به تقسیم‌بندی خودروهای پایتخت به گروه‌های مختلف رنگی گفت: خودروهای تهران به صورت مجازی به چند رنگ تقسیم می‌شوند که براین اساس خودروهای قرمز شامل خودروهایی می‌شوند که به سن فرسودگی رسیده، کاربراتوری هستند و توان اخذ معاینه فنی را ندارند که این دسته از خودروها امکان فعالیت در تهران را ندارند.
وی همچنین در مورد ویژگی خودروهای زرد گفت: این خودروها به سن فرسودگی نزدیک هستند و استاندارد آنها پایین‌تر از یورو2 است و قطعا محدودیت‌هایی را در زمان آلودگی هوا برای تردد در هسته مرکزی و محدوده طرح ترافیک برای آنها در نظر خواهیم گرفت.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در مورد خودروهای سبز نیز گفت: این خودروها استاندارد بیش از یورو2 دارند و در شرایط اضطرار آلودگی هوا، برای تردد آنها محدودیت‌هایی در نظر گرفته خواهد شد.
او در مورد خودروهایی که جزء رنگ آبی قرار می‌گیرند، گفت: این خودروها برقی و دارای استانداردبیش از یورو5 هستند که محدودیت کمی برای آنها در نظر گرفته خواهد شد.
مشابه این طرح ها البته در شهرهایی چون لندن که وضعیت ترافیکی ای نزدیک به تهران دارد نیز اجرا می شود .
فروش مجوز تردد در طرح زوج و فرد
در همین رابطه عضو هیات رئیسه شورای اسلامی شهر تهران از فروش مجوز روزانه ورود به محدوده طرح زوج و فرد از ابتدای سال آینده خبر داد و گفت: این لایحه درحال بررسی است.
ابوالفضل قناعتی از بررسی لایحه فروش مجوز ورود به محدوده طرح زوج و فرد خبر داد و گفت: در حال حاضر چنین امکانی برای ورود به محدوده طرح ترافیک وجود دارد. در نظر داریم چنین شرایطی را نیز برای رود به محدوده زوج و فرد با در نظر گرفتن مبلغی به صورت روزانه ارائه دهیم.
او با بیان این که در حال حاضر معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران طرح خرید مجوز ورود به محدوده زوج و فرد را به منظور بررسی به شورای شهر ارائه داده است، گفت: به طور قطع مجموعه مدیریت شهری و شورای شهر به دنبال مسائل مالی نیست و محدودیت هایی که اعمال می شود همه با در نظر گرفتن تامین هوای پاک هست.
عضو هیات رئیسه شورای اسلامی شهر تهران با تاکید بر این که نمی توان در مسیر رفت و آمد شهروندان در سطح شهر بن بست ایجاد کرد، گفت: در هر صورت زمان هایی پیش می آید که مردم نیاز به حضور در محدوده طرح زوج و فرد دارند یا این که افرادی از شهرستان برای انجام امور خود به تهران مراجعه می کنند و نمی توانند متقبل جر یمه و گریز از قانون شوند یا کار خود را رها کنند و روز دیگری مراجعه کنند.
سابقه اعمال محدودیت تردد خودروها در جهان
اما سابقه اعمال ممنوعیت و وضع عوارض برای تردد در مناطق مرکزی شهر به اواسط دهه هفتاد میلادی بر می گردد.
سنگاپور جــزو اولين شهرهايى بود كه سال 1975 "عوارض ترافيك" را براى اتومبيل هایی که به محدوده معينى از مركز شهر وارد می شوند به كار گرفت و باز همين شهر- كشور بود كه در سال 1998 محدوده عوارض ترافيك را گسترش داد و براى اولين بار يك سيستم الكترونيكى مجهز به دوربين هاى الكترونيك را در اين محدوده نصب کرد.
اين دوربين ها كارت مخصوصى را كه صاحب اتومبيل پشــت شيشه جلو خود چسبانده مى خوانند و بعد از حساب وى عوارض برداشت می کنند.
ميزان عوارض در سنگاپور به نوع ماشين، ميزان مصرف و آلایندگی آن، مسافتى كه در محدوده طى مى كند و نيز ساعت ورود به اين محدوده بستگى دارد. از سال 1998 كه در این کشور سيستم جديد اخذ عوارض فعال شده است، شمار خودروهايى كه به مناطق اصلى شهر وارد مى شوند به ميزان 45 درصد كاهش يافته است.
در سطحى محدودتر از ســنگاپور، شــايد تجربه "سن ديگو"در ايالت كاليفرنيا نیز می تواند مثال خوبی باشد كه ســال 1996 يك باند از بزرگراه هاى درون شهرى را مشمول عوارض ترافيك كردند. خودرویی كه از اين باند استفاده مى كند، اگر تك سرنشين باشد بسته به ميزان ترافيك و ساعت روز بين 50 سنت تا 4 دلار عوارض مى پردازد.
اگر به جز راننده يـك نفر ديگر هم در خودرو باشد عوارضى به آن تعلق نمى گيرد. اين عوارض براى سن ديگو سالانه رقمى معادل 2 ميليون دلار درآمد دارد كه صرف تجهيز و توسعه حمل و نقل عمومى مى شود. به لحاظ تاثير نيز، عوارض يادشده كمك چشمگيرى به روان شدن ترافيك در بخش هاى بزرگى از سن ديگو كرده است.
در اروپا "برگن" و "اسلو" و "تروندهايم" سه شهر نروژ به عنوان اولين شهرهاى اين قاره از سال 1987 عوارض ترافيكی گرفتند كه هم كمكى بوده است بــه بهتر شدن وضعيت هوا و بهبود ترافيك و هم درآمد خوبى براى ساخت جاده ها و راه ها به دست داد.
تجربه لندن
لندن هم پس اسلو به عنوان دومين پايتخت اروپابه سيستم اخذ عوارض ترافيك روى آورد. هدف شهردار لندن از وضع عــوارض ترافيك دو چيز بود: نخست، كاهش عبور و مرور خودروها بــه مركز لندن و حل مشكل ترافيك در اين قسمت از شهر و دوم، تامين يك منبع مالى براى توسعه و بهبود سيستم حمل و نقل شهرى.
بعد از اجرای این طرح تا 60 درصد صاحبان اين خودروها به استفاده از وسايل حمل و نقل عمومى روى آورده اند، 20 تا 30 درصد مسير خود را تغيير داده و وارد مركز شهر نمى شوند و بقيه هم يا با استفاده دسته جمعى و دوره اى از خودروهاى شخصى و يا با روى آوردن به دوچرخه و موتورسيكلت و خودروهای هیبریدی که در تقسیم بندی رده سبز قرار دارند جابه جا مى شوند.
به لحاظ كاهش آلاينده هاى هوا آمارها حكايت از كاهش 12 درصدى در ميزان دى اكسيد كربن و ذرات دوده در هواى مركز شهر لندن دارد. در مجموع از پخش و نشــر گازهاى آلاينده 16 درصد كاسته شده است. البته بر اساس تحقيقات، سه چهارم اين كاهش نتيجه وضع عوارض ترافيك و بقيه حاصل بهبود تكنولوژى تصفيه گاز موتور در خودروهاست.
لندن دايره اى به شــعاع 80 كيلومتراست. اما محدوده مشمول عوارض ترافيك تنها یک سوم درصد مساحت اين شهر (22 كيلومتر مربع) را تشكيل مى دهد.
تصویر زیر نشان دهنده منطقه مشمول طرح در لندن است؛
رانندگانی که می خواهند از خیابان های واقع در غرب شهر لندن عبور کنند باید به طور روزانه ورودیه ای معادل 15 دلار پرداخت کنند.
مسئولان حمل ونقل عمومی شهر لندن می گویند الزامی شدن پرداخت ورودیه برای تردد در مرکز شهر لندن باعث شده که تراکم خودروها در این بخش از پایتخت تا ۲۰ درصد کاهش یابد.
بنابر این طرح رانندگان در لندن باید در روزهای غیرتعطیل هفته بین ساعت هفت صبح تا شش عصر برای ورود به مناطق مرکزی شهر با خودرو شخصی یا موتورسیکلت هشت پوند ورودیه بپردازند.
درحال حاضر محدوده طرح ترافیک لندن شامل نواحی غربی پایتخت از جمله محله های مرفه نشین "کنزینگتون"، "چلسی" و "ناتینگ هیل" هم می شود. خودروهای امداد، تاکسی ها و دوچرخه ها و خودرو های سبز ( هیبریدی)از پرداخت ورودیه معافند و هدف از اجرای چنین طرحی ترغیب مردم به استفاده از وسایل نقلیه عمومی بوده است.
این درحالی است که استفاده از راه آهن زیرزمینی لندن، که قدیمی ترین راه آهن زیرزمینی در دنیاست، بی مشکل نست و مردم لندن در مجموع از خدمات آن راضی نبوده اند.
شهردار لندن گفته است که از درآمد حاصله از دریافت ورودیه، برای خرید اتوبوس استفاده خواهد شد. نظارت بر خودروهایی که در ساعات شلوغ در مرکز و غرب لندن تردد می کنند با استفاده از ردیاب های الکترونیکی صورت می گیرد.
4646