امروز 14 / 3 است، روز پی

عدد پی را از همان سال‌های نخست تحصیل به یاد داریم: نسبت محیط دایره به قطر آن، عددی ثابت است که پی نامیده می‌شود. عدد پی یک عدد گنگ است، یعنی نمی‌توان مقدار دقیق آن را تعیین کرد و جالب اینجاست که عدد پی در بسیاری از رویدادهای طبیعی و بخصوص دنیای احتمالات ظاهر می‌شود. در ادامه با 5 نمونه عجیب از

پی در آسمان

ستارگان آسمان همیشه الهام‌بخش هنرمندان و دانشمندان بوده‌اند، اما ریاضی‌دانان هرگز از آن برای اندازه‌گیری پی استفاده نکردند. اما روبرت مثیوز از دانشگاه آستون در بیرمنگام، انگلیس با ترکیب اطلاعات نجومی و نظریه اعداد توانست عدد پی را حساب کند.

در نظریه اعداد، قضیه‌ای هست که می‌گوید در هر مجموعه بزرگی از اعداد تصادفی، احتمال آن‌که دو عدد انتخابی هیچ عامل مشترکی نداشته باشند، 2π 6/است. برای مثال، 4 و 15 هیچ عامل مشترکی ندارند، درحالی‌که 12 و 15 عامل مشترک 3 را دارند؛ به عبارت دیگر، 12 و 15 هر دو بر 3 بخش‌پذیرند؛ درحالی‌که 4 و 15 این‌طور نیستند.

مثیوز جدایی زاویه‌ای بین یکصد ستاره پرنور آسمان را اندازه‌گیری کرد و 1 میلیون جفت اعداد تصادفی را از بین آنها استخراج کرد. حدود 61 درصد از آنها هیچ عامل مشترکی نداشتند و بدین‌ترتیب، او مقدار 3.12772 را برای عدد پی بدست آورد که 99.6 درصد دقت دارد. اگر او بتواند این کار را برای همه ستارگان آسمان انجام دهد، می‌تواند عدد پی را با دقتی بسیار بسیار زیاد بدست آورد.

پی در رودخانه‌های زمین

عدد پی، رودخانه‌های پیچ در پیچ زمین را نیز کنترل می‌کند. پیچ‌وتاب یک رودخانه را از تقسیم طول رودخانه بر فاصله بین سرچشمه و اقیانوس بدست می‌آید. مشخص شده است که نسبت پیچ‌وتاب یک رودخانه متوسط حدود 3.14 است.

پی، تنها عدد الهام‌بخش سبک‌های ادبی
یک سبک ادبی به نام پیلیش وجود دارد که از شعرهایی تشکیل شده که تعداد حروف واژگان متوالی بر اساس عدد پی مشخص می‌شود.

یکی از مشهورترین آثار این بخش، Cadaeic Cadenza اثر مایک کیث است که با این مصرع آغاز می‌شود:

One , A poem , A raven.
با دقت به تعداد حروف هر واژه متوجه می‌شوید که این مصرع متناظر با 3.1415 است. این شعر تا 3835 واژه / رقم ادامه می‌یابد. کیث هم‌چنین شعری با ده‌هزار واژه را به همین روش سروده است.

پی در اتاق نشیمن
رکورد محاسبه عدد پی از آن فابریس بلارد است که در سال گذشته موفق شد این عدد را تا 2700 میلیارد رقم محاسبه کند. او این کار را با استفاده از یک رایانه پیشرفته انجام داد، اما شما هم می‌توانید عدد پی را در خانه و صرفا با استفاده از چند سوزن و یک برگه کاغذ شطرنجی انجام دهید.

سوزن‌ها را روی کاغذ بیاندازید و با محاسبه تعداد سوزن‌هایی که روی یک خط افتاده‌اند، درصد آنها را بدست آورید. اگر این کار را به مقدار کافی انجام دهید، پاسخ شما برابر خواهد شد با طول سوزن تقسیم بر فاصله بین خط‌ها ضرب‌در 2 تقسیم بر پی.

آن‌چه انجام داده به مساله سوزن‌های بافون معروف است، چرا که نخستین بار توسط کنت دی‌بافون، خورخه-لوئیس لکلر در سال 1733 میلادی مطرح شد. در سال 1901، ماریو لازارینی با استفاده از 3408 عدد سوزن، این آزمایش را انجام داد و به مقدار شگفت‌انگیز 3.1415929 رسید که در شش رقم اول با مقدار پی مطابقت دارد.

اطلاعات بانکی شما در عدد پی نهفته است
پی یک عدد گنگ است، یعنی اعداد آن بدون تکرار هیچ الگوی مشخصی تا بینهایت ادامه دارند. این بدان معنی است که هر عدد دلخواهی که بتواند فکرش را بکنید، جایی در رشته بی‌انتهای عدد پی پنهان شده است: تاریخ تولد، شماره تلفن، حتی جزئیات حساب بانکی شما! حتی اگر می‌شد از رمزی استفاده کرد که اعداد را به کلمات تبدیل کرد، می‌شد تمام آثار نوشتاری جهان را درون پی پیدا کرد، البته به شرطی که به اندازه کافی در این عدد جستجو کنید.