تاکنون، زمین را به این شکل دیده بودی؟

محبوبه عمیدی: محققان موفق به ایجاد تکنیک دیجیتالی جدیدی شده‌اند که می‌تواند پوسته کروی زمین را با دقتی بالا روی سطحی هموار به نمایش درآورد و دیدگاه جغرافیایی جدیدی از زمین ارائه کند. این تکنیک می‌تواند با کنار هم چیدن قاره‌ها، تولید نقشه‌هایی را که به مقایسه قاره‌ها با یکدیگر می‌پردازد، تسهیل کند یا برعکس، با کنار هم قرار دادن اقیانوس‌های روی زمین، حجم عظیمی از آب را در نقشه به نمایش بگذارد که توسط خطوط شکسته ساحلی احاطه شده است.

به گزارش نیوساینتیست، طراح این نقشه که Myriahedral projection نامیده شده، جک ون‌ویجک می‌باشد، که به تحقیق در علوم کامپیوتر در دانشگاه صنعتی آیدن‌هوون هلند مشغول است. او الگوریتم‌هایی طراحی‌کرده که می‌توانند سطح کره زمین را به چند‌وجهی‌های کوچکی تقسیم کنند که در فضای دوبعدی صفحه نقشه روی خطوط اضلاع‌شان باز شده‌اند؛ درست مانند مکعب بازشده‌ای که به شش مربع تشکیل‌دهنده‌اش تبدیل می‌شود.

طراحان نقشه‌های گوناگون پیش از این هم این تکنیک را به کار گرفته‌اند، اما آن‌چه سبک کار و نقشه ون‌ویجک را از نمونه‌های پیشین متمایز می‌کند، بالا بردن تعداد چند‌وجهی‌ها و استفاده از هزاران چندوجهی به جای چندین عدد است.
اصطلاح Myriahedral که ون‌ویجک برای این نوع نقشه استفاده کرده، ترکیبی از دوکلمه «myriad» به معنی هزاران و «polyhedron»، به معنی چند‌وجهی سه‌بعدی است تا تصویری از نقشه‌ای شامل هزاران چند‌وجهی‌ سه‌بعدی را برای شنونده تداعی کند. ون‌ویجک می‌گوید: «ایده اولیه کار به شکل حیرت‌انگیزی ساده است».

واقعیت در لفافه
امکان‌ناپذیری ریاضی گسترش سطح یک کره در فضای دوبعدی، مشکل قدیمی طراحان نقشه‌ها بوده است، ون‌ویجک در این باره می‌گوید: «فرض کنید پرتقالی را پوست گرفته‌اید و می‌خواهید آن‌را روی میز پهن کنید. سطح آن یا چروک می‌شود و یا ترک می‌خورد».

تاکنون نقشه‌های متعددی طراحی شده‌اندکه وضعیت تمام آنها به همین شکل بوده است. بعضی از نقشه‌ها، اندازه قاره‌ها را تغییر داده‌اند، در حالی‌که تقریبا به شکل آنها وفادار مانده‌اند و بعضی دیگر تناسب میان ابعاد قاره‌ها را رعایت کرده‌اند، اما این به قیمت تغییراتی در شکل آنها تمام شده است.

یک نقشه ایده‌آل باید بتواند دارای بهترین ترکیب از هر دوی این ویژگی‌ها باشد، که آن هم تنها با ایجاد فواصلی میان سطح قاره‌ها ممکن است. این فاصله‌ها می‌توانند تا حدودی گیج‌کننده باشند، اما در نقشه طراحی‌شده توسط ون‌ویجک، این بریدگی‌ها به شکلی ایجاد شده‌اند که پیچیدگی را به حداقل برسانند.

نقشه‌ای بر مدار اولویت‌ها
در تهیه این نقشه، ون‌ویجک به هر یک از اضلاع چند‌وجهی‌ها «وزنی» را اختصاص داده که اهمیت آن‌را روی نقشه نشان می‌دهد و بر مکان برش‌ها و تاهای ایجاد شده در نقشه تأثیر مستقیم دارد. به این ترتیب تمامی سطح نقشه دقت برابری دارد.

او می‌گوید: «نقشه‌ای که می‌تواند در حد امکان قاره‌ها را از یکدیگر و از حجم عظیم آب مواج اطراف آنها جدا کند، شما را به یک سفر اکتشافی حیرت‌انگیز خواهد برد که حاصل بازی با مقادیر ثابت تعریف‌شده در تعدادی الگوریتم است».
کنت فیلد، سردبیر ژئوگرافیک ژورنال، وابسته به جامعه طراحان و نقشه‌برداران انگلستان، می‌گوید: «روش او منحصر به فرد و خلاق بود. روشی که توانست تغییر شکل زاویه‌ای نقشه و تغییرات ظاهری قاره‌ها را به حداقل برساند، این کار ساده‌ای نیست». فیلد به تازگی جایزه «هنری جونز» را که هر سال به بهترین مقاله یا تحقیق در زمینه طراحی نقشه‌ تعلق می‌گیرد، به ون‌ویجک اهدا کرده است.

ون‌ویجک می‌گوید: «طراحان نقشه همیشه به دنبال یافتن فرمول واحدی هستند که بتواند به تمام کره زمین تعمیم داده شود، در حالی‌که متخصصان کامپیوتر به دنبال الگوریتمی می‌گردند که در ابعاد کوچک درست عمل کند و بتواند در صورت نیاز گسترش پیدا کند. من بخشی از این موفقیت را مدیون نوع کارم هستم».