کتایون کیخسروی: راه اندازی سیستم VOD اتفاق بزرگی برای سینمای ایران میتواند باشد. قرار گرفتن چندین هزار فیلم سینمایی در یک جا، کنار هم قرار دادن آنها در بستههای اینترنتی و خرید راحت این بستهها از طریق اپلیکیشن یا دریافت از طریق ستاپ باکس اتفاقی است که باید سالها قبل میافتاد اما ظاهرا در شروع سال ۹۵ اجرایی خواهد شد.
روز ۴ اسفند در مراسمی با حضور وزیر ارشاد و نهادهای مرتبط با این طرح از سند VOD رونمایی شد اما عملا اتفاق خاصی در این باره رخ نداد تا رسانهها و منتقدان به این موضوع بپردازند که زیرساختهای لازم برای اجرایی شدن این پروژه بزرگ و درآمدزا برای سینما وجود ندارد و رونمایی ۴ اسفند هم کاملا فرمالیته بوده است.
با این حال مصطفی ابطحی مدیرعامل موسسه رسانههای تصویری که قرار است نهاد زیر مجموعهاش نقش ناظر، سیاستگذار، داور و مشاور را در این پروژه داشته باشد ضمن تشریح جزئیات این پروژه معتقد است برخلاف آنچه در رسانهها گفته شده زیرساختهای حداقلی برای RUN شدن این برنامه وجود دارد و VOD از همین عید نوروز اجرایی خواهد شد.
آقای ابطحی در افتتاحیه VOD و پروژه سند که روز چهارم اسفند انجام شد دقیقا چه اتفاقی صورت داد چون اینطور که مشخص است هنوز امکان استفاده از VOD وجود ندارد و رسانهها هم بارها به این مساله پرداختهاند.
VOD که حدود دو هفته قبل به عنوان سامانه نمایش درخواستی یا سند رونمایی شد پروژهای است که از سالها قبل در سازمان سینمایی مطرح شده است. با این حال طی سه چهار ماه اخیر با مجموعه بررسیهایی که صورت گرفت، جمع بندی بر این شد که برای راه اندازی آن نگرش به این برنامه تغییر کند تا بستر VOD کاملا فراهم شود. به همین منظور در چهار ماه اخیر برابر فرمولهای جهانی و تجربه دنیا باید طرحی را آماده میکردیم که این برنامه را RUN کند و سینمای ایران با این سامانه در ارائه محصولات فرهنگی آوانگارد و پیشتاز باشد. به همین منظور با شرکتهای متعددی که قبلا هم تقاضا کرده بودند وارد مذاکره شدیم که برای این شرکتها شاخص کیفی و فنی را تعیین کردیم. برای این کار شرکتهای مخابراتی با توجه به زیر ساختهایی که دارند تواناییهایشان را ارئه کردند که ما برای آنها دو شرط گذاشتیم. یکی اینکه این شرکتها بتوانند حداقل صد هزار کاربر داشته باشند و شرط دوم اینکه اینکه بتوانند صد درصد ضریب همزمانی را داشته باشند. با توجه به این دو شرط در بین مجموعه درخواستهایی که ارائه شده بود، ۷-۶ شرکت بزرگ که در کشور سابقه فعالیتهای مخابراتی خوبی دارند و واجد زیرساختهای لازم هستند انتخاب شدند. روز ۴ اسفند در جلسهای که در حضور وزیر محترم ارشاد و دبیر شورای عالی فضای مجازی برگزار شد در یک اقدام فرابخشی و با هماهنگی بین دستگاهی این پروژه رونمایی شد و از این تاریخ به بعد ما دنبال واگذاری محتوا به شرکتها هستیم تا آنها این محتوا را روی SERVERها قرار دهند و به دست متقاضیان برسانند. این امکان از طریق نصب اپلیکیشن روی موبایل، کامپیوتر و تبلت رخ خواهد داد یا از طریق ستاپ باکسهایی که به تلویزیون متصل میشود کاربران خواهند توانست به محتوای غنی فرهنگی و میراث تصویری و سینما دسترسی پیدا میکنند و برنامههای مورد علاقه خود را تماشا کنند.
واقعا بستر و زیرساختهای لازم برای ارائه مناسب این پروژه و دریافت بیدردسر فیلمها از طریق مخاطبان وجود دارد یا نه؟
تکنولوژی VOD مبتنی بر OTT است که تکنولوژی جدیدی است و ۷-۶ سال است که مطرح شده است. این تکنولوژی به معنای ارائه محتوا و تصویر از طریق اینترنت است و طبیعتا از طریق شبکه عمومی اینترنت ارائه میشود. حال با توجه به زیرساختهایی که در این حوزه فراهم شده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که از پایه گذاران VOD بوده هم وزیر محترم هم زیرمجموعههایشان طی دو سال گذشته زیر ساختهای خوبی فراهم کرده و ظرفیت اینترنت کشور را ارتقا بخشیدهاند. البته همان طور که میدانیم سرعت اینترنت در کشور ما بالا نیست اما با آغاز به کار VOD قول همکاریهای لازم را دادهاند و در کنار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند تا سرویس زیرساختهای ارتباطی و فناورانه را فراهم کنند. همان طور که میدانید در تمام دنیا محتوای زیرساخت یک بحث تمام شده است و با توجه به فراهم بودن این زیرساختها کاربر دغدغههای اینچنینی ندارد. امروزه رسانه یعنی محتوا و با آماده شدن زیرساخت، محتوای غنی، میراث فرهنگی و بومی با استفاده از تکنولوژی به مخاطبان عرضه خواهد شد.
درباره OTT و امتیازهایش توضیح میدهید؟
در بسترOTT ما با دو دستاورد مواجهیم. یکی نهضت جذب مخاطب است که باعث میشود مخاطبان برای مشاهده محصولات افزایش یابند. البته شما برای افزایش مخاطبان باید محتوای جذاب داشت. VOD مثل یک مارکت و استور فرهنگی کالاهای فرهنگی متعددی خواهد داشت و با تنوع موضوعی، مخاطب میتواند بر اساس سلیقه خود انتخاب کند و در هر لحظه و هر مکان به محتوایی که علاقمند است دسترسی داشته باشد. دومین نکته نهضت تولید محتواست که ان شاء الله با سرمایه گذاری بخش خصوصی و اپراتورهایی پیش قدم شدهاند رونق به خانواده سینما باز خواهد گشت. ما معمولا دیدهایم که اهالی سینما از فقدان سرمایه نگرانند اما VOD به عنوان صنعت فرهنگی درآمدزاست و میتواند اشتغالزا باشد و در نهایت به تولیدات بیشتر و بهتر محصولات فرهنگی وسینمایی کمک میکند.
ظاهرا بحث اینترانت و ارائه سرویس از طریق تلفنهای ثابت خانگی هم مطرح بوده. آیا VOD از طریق تلفن ثابت هم وارد خانههای مردم خواهد شد؟
آنچه درموسسه رسانههای تصویری و سازمان سینمایی مطرح شده این است که محتوای تصویری از طریق شبکه عمومی اینترنت ارائه شود. در این خصوص وزارت فناوری و ارتباطات هم زیرساختهای خوبی فراهم کرده که در چند ماه آینده با افزایش توان زیرساختی کشور مشکل سرعت اینترنت هم تا اندازهای حل خواهد شد تا بتوانیم تصویر مناسب و با کیفیت را به کاربران ارائه کنیم.
آیا آرشیو یا منابع تصویریتان محدودیتی دارد و جدا از تعداد عناوین ممکن است کنسرتهای موسیقی و تئاترهای ضبط شده هم از طریق VOD به دست مردم برسد؟
هیچ محدودیتی برای حضور ظرفیت محتوایی کشور در VOD و سند برای ما وجود ندارد و برای همه بخشها و حوزههای فرهنگی امکان واگذاری و ارائه محتوا در قالب بسته وجود دارد. البته ما از فیلم به عنوان پیشتاز و پیشگام محصولات فرهنگی شروع کردهایم و با صاحبان محتوا در حوزههای دیگر از جمله موسیقی، تئاتر و آموزش مذاکره میکنیم و از آنها دعوت میکنیم به این پروژه بپیوندند. قصدمان این است که بیشترین محصولات را از طریق وزارت ارشاد و موسسات مختلف وابسته و معاونتهای وزارتخانه که آماده همکاری هستند دریافت کنیم و هر نهادی بسته محتوایی خودش را ارائه بدهد.
هزینه دریافت این بستهها یا محصولاتی که مخاطب قرار است از طریق VOD دریافت کند چقدر خواهد بود؟
حتما هزینه تماشای فیلم در VOD به مراتب کتر از قیمت DVD خواهد بود و این مبلغ که توسط کاربر به صورت اینترنتی پرداخت میشود بین تهیه کنندگان محتوا و تجمیع کنندگان تقسیم میشود به این صورت که قرار است قراردادهایی بین اگریگیتورها (تجمیع کنندگان) و ارائه کنندگان محتوا منعقد شود و بر اساس درصدهایی که تعیین میشود مبلغی که مخاطب پرداخت میکند به صاحبان محتوا منتقل شود. البته موسسه رسانههای تصویری و سازمان سینمایی بر این قراردادها نظارت خواهند کرد. در این قرار داد ممکن است محصولات را قالب بسته ارائه شوند و یا اینکه در همان لحظهای که مخاطب روی محتوای درخواستیاش کلیک میکند درصدی به تجمیع کننده و درصدی به صاحب محتوا برگردد. همان طور که میدانید عرصه VOD عرصه سنت و ریال است. حالا تصور کنید اگر مبلغ پرداخت شده برای هر فیلم در میلیون و ده میلیون ضرب شود چه حجم بالایی از درآمد را ایجاد میکند. همچنین با راه اندازی VOD امیدواریم تولیدات فرهنگی ما به جای مخاطب ۲۰-۱۰ هزار نفری یا صدهزارنفری مخاطب میلیونی پیدا کند و مخاطب ایرانی در داخل و خارج از کشور از این محصولات استفاده کنند. همچنین قصد داریم این فیلمها را با زیرنویسهایی به زبانهای مختلف ارائه کنیم تا سینمای ایران تماشاگران جدید در اقصی نقاط جهان پبدا نماید.
ظاهرا فعلا مهمترین مشکل راه اندازی VOD مسائلی است که سازمان صدا و سیما مطرح کرده. این سازمان معتقد است بر اساس قانون ارائه هر گونه محتوای تصویری باید از طریق این سازمان انجام شود و سایر ارگانها حق ندارند به مخاطب تصویر ارائه دهند.
آنچه در سازمان سینمایی در حال انجام است حاصل همکاری فرابخشی بین دستگاههای مختلف کشور از جمله وزارت ارشاد، وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات و شواری عالی فضای مجازی است که در جلسه ۴ اسفند از این سامانه و سند رونمایی شد و طبیعی است که دستگاههای دولتی در این سطح هیچگاه کاری خلاف قانون انجام نمیدهند. حالا ممکن است بعضا سوء تفاهمهایی به وجود بیاید که این مسایل را میتوان با ارجاع به نهادهای بالا دستی حل و فصل کرد. نهادبا لا دستی هم شواری عالی فضای مجازی است که دبیرش در آن جلسه حضور داشتند و از تاسیس VOD بسیار استقبال کردند. اتفاقا ایشان به این مساله اشاره کردند که چرا راه اندازی VOD اینقدر با تاخیر صورت میگیرد و ما در این حوزه بسیار عقب ماندهایم که این عقب ماندگی باید جبران شود. بنابراین آنچه ما انجام دادیم بر اساس نص قانون است و قانونی که در سال ۱۳۶۶ مصوب شده میگوید وزارت ارشاد ناظر بر اطلاع رسانی تصویری، سمعی و بصری به هر شکل و هر بستر اعم از دیجیتالی و غیر دیجیتالی است. البته ما دست صدا و سیما را به گرمی میفشاریم اما در مورد بخشهایی که مربوط به VOD میشود منافاتی نمیبینیم و اگر هم سوء تفاهمی باشد نهادهای بالادستی برای حل و فصل مسائل وجود دارند.
در خصوص حل مشکلات جلسهای هم برگزار شده؟
بله جلسات متعددی با مسوولان شورای عالی فضای مجازی داشتیم و مباحث را مطرح کردیم. از دبیرخانه شورا درخواست کردیم خودشان نسبت به رفع سوء تفاهمها اقدام کنند که ان شاء الله این امر انجام خواهد گرفت و هیچ مشکلی پیش نمیآید.
خودتان فکر میکنید VOD دقیقا از چه زمانی به خانههای مردم راه پیدا کند و مخاطب از این امکان استفاده کند؟
ما هر روز ۲۴ ساعته در تلاش هستیم تا دغدغه مقام معظم رهبری مبنی بر اقتصاد مقاومتی در حوزه فرهنگ را اجرایی کنیم و با راه اندازی VOD مانع از قاچاق محصولات فرهنگی و افزایش مخاطب شویم. به همین خاطر در نوروز پیش رو یعنی از حدود دو هفته دیگر کاربران گرامی با نصب اپلیکیشن بر روی موبایل، تبلت و کامپیوتر شخصی یا خرید ستاپ باکس میتوانند به این امکان دسترسی داشته باشد. البته اگر اگریگیتورها علاقهمند باشند شاید دستگاههای ستاپ باکس را به صورت رایگان به مخاطبان بدهند و از این دو طریق VOD به خانههای مردم راه پیدا کند.
پس باید به زودی منتظر ورود دنیایی از فیلمها به دست مخاطبان باشیم؟
مطمئن باشید از ناحیه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچ تاخیر و مسامحهای نیست و در عید پیش رو اولین بستههای VOD به دست مخاطبان خواهد رسید. راه با رفتن ساخته میشود و هر چه زمان میگذرد با گستردگی کالاهای فرهنگی مخاطبان از رضایت بیشتری برخوردار خواهند بود. قصدمان این است که سرویس را به صورت جهانی ارائه بدهیم و مقابله جدی با پروژه نفوذ که تاکید مقام معظم رهبری است را در دستور کار قرار دهیم. میخواهیم به جای دانلودهای غیر قانونی با گذاشتن محتوا روی شبکه اینترنت دیگر کشورها و ملتها را هم به سینمای ایران علاقمند کنیم و به جای دانلود، با آپلود تغییر ماهوی در عرصه ارائه محصولات فرهنگی به وجود بیاوریم.
۵۸245