امروز (15 اردیبهشت) از ساعت نه صبح تا چهار بعد از ظهر در نمایشگاه کتاب بودم. عمدتا در غرفه های عربی. ظهر که به سالن تشریفات آمدیم، اعلام کردند حضرت آیت الله جوادی آملی به نمایشگاه می آیند. معلوم شد ایشان دیشب در تهران بوده و قدری کسالت داشته اند. امروز در مسیر بازگشت، تصمیم گرفته اند به شهر آفتاب بیایند. حالشان بحمد الله خوب بود. نماز جماعت برگزار شد. سپس قدری اتاق جناب آقای صالحی نشستند. بنده عرض کردم، کتابهای این دهه اخیر نشان می دهد که افکار مسلمانان از یکدستی سابق برخوردار نیست و گرفتار نوعی شکست و وادادگی شده است. در واقع، تفکر منسجمی میان مسلمانان نمانده و نوعی آشفتگی جای آن را گرفته است. حضرت عالی فکر می کنید برای مسلمانان که حالا گرفتار این تشتت شده اند چه می توان کرد؟
حضرت شان روایتی از امام علی علیه السلام خواند که فرمود: كُلُّ وِعَاءٍ يَضِيقُ بِمَا جُعِلَ فِيهِ إِلَّا وِعَاءَ الْعِلْمِ فَإِنَّهُ يَتَّسِعُ بِهِ. هر مظروفی با قرار دادن چیزی در آن، جایش تنگ می شود، مگر علم. مفهوم آن که در این عالم، همه امور، وقتی بدست می آید و جایی می یابد، جای چیزهای دیگر را تنگ می کند، الا علم. علم به عکس است، نه تنها جای دیگران را تنگ نمی کند که ظرف را فراخ تر می کند.
در توضیح فرمودند: آنچه از خاک بر می آید همه همین حال تنگ کردن و ضیق را دارد. اما علم نه تنها جایی نمی گیرد، بلکه جا را فراخ می کند. مثلا اگر کسی ده مساله بداند، جای سی مساله دیگر هم باز می شود. سپس فرمودند: نمایشگاه کتاب فرقش با نمایشگاه های دیگر همین است. باقی نمایشگاه ها مثل فرش و لوازم خانگی و ماشین وغیره .... همه از عالم خاکی هستند و جا اشغال می کنند اما علم که محصول نمایشگاه کتاب است جا را فراخ تر می کند. اگر این علم نباشد، جایش جهل است و همین مشکلاتی را دارد که امروز شاهد آن هستیم. چیزهای مادی جای آن را می گیرد. ایشان از بانیان نمایشگاه کتاب تشکر کردند. همین طور از شهرداری تهران که شهر آفتاب را تجهیز کرده تشکر کردند. در نهایت با اشاره به آشفتگی جهان حاضر فرمودند ما نباید ناراحت باشیم. جنگ های جهانی اول و دوم هم بود، اما بعد از آن سبب شد تا مسائل تازه ای روشن شود. این مشکلات جهان اسلام هم همین طور است. از دل اینها باید امید داشت که مسائل تازه ای مطرح شود. مهم همین علم و کتاب است که می تواند در این زمینه راهگشا باشد.