مهمترین موضوع ارائه محصولات هنری و موسیقیایی برگزاری کنسرتها است. البته موسیقیدانان ابتدا برای کسب تجربه بیشتر و ارائه کارهای قویتر، قدم به قدم از کنسرتهای محلی و منطقهای شروع کنند تا به توانایی ارائه ملی یا حتی بینالمللی دست پیدا کنند. با این اوصاف برگزاری کنسرتهای هنرمندان بومی استان در بین همشهریانشان از جهات مختلف میتواند دارای اهمیت ویژه باشد. یکی از موسیقیدانان مطرح زنجانی که تحصیلات تخصصی خود را در دانشگاه هنرهای زیبای اتریش گذرانده، زوایای اهمیت موضوع کنسرتهای بومی را در گفت وگو با همشهری بیان میکند. «علی سلامپور» با بیان اینکه کنسرتهای بومی؛ به نوعی بها بخشی به موسیقیدانان استان است، در زمینه اهمیت آن میگوید: برگزاری کنسرتها موجب تقویت اعتماد به نفس خواننده و نوازنده میشود، همچنین محل کسب درآمد مالی برای هنرمندان این عرصه است. اگر این محل وجود نداشته باشد علاوه بر اینکه هنرمندان نمیتوانند هنر خود را ارائه دهند، در نهایت موجب سرخوردگی آنها خواهد شد و منبع درآمدشان به شدت کاهش مییابد. هنرمند باید بین مردم قرار بگیرد تا آموزههایی که طی چندین سال بهدست آورده را به نمایش بگذارد. سلامپور میافزاید: وجود درآمد برای هنرمندان از جهتی دارای اهمیت است که نقش بهسزایی در اعتلا و ارتقای هنری هنرمندان بازی میکند. زیرا از طریق همین منابع مالی است که هنرمند میتواند ابزار و امکانات را برای خود مهیا کند. از طرفی دیگر اگر کنسرت نباشد موسیقیدانان تنها از طریق تربیت هنرجو میتوانند کسب درآمد کنند. درآمد حاصل از آموزش نیز به اندازه هزینههای یک هنرمند نیست. یک موسیقیدان سالها زمان و هزینه برای آموختن هنر خود صرف میکند و کنسرتها، محلی برای برداشت ثمره زحماتش است.
سلامپور با تأکید بر اینکه زنجان دارای هنرمندان بسیار باکیفیتی در سطح ملی است، اظهار میکند: تفکر غلطی در بین مردم ما به جریان افتاده که متصورند گروههای موسیقی که از تهران میآیند حتما دارای کیفیت بالاتری نسبت به گروههای بومی زنجان هستند. همین نوع تفکر در جاهایی اعتماد به نفس فعالان موسیقی زنجان را از آنها گرفته است، درحالی که اینگونه نیست. هنر زنجان از موسیقیدانان بزرگی بهره برده است. به طور مثال مدتی قبل چند گروه برای اجرا به تعدادی از کشورهای اروپایی اعزام شدند. این موسیقیدان تبلیغات را از اهم موارد مطرح میکند و بر این باور است که تبلیغات برای کنسرتهای خوانندگان بومی کمرنگتر است. برای مثال گروههایی که از پایتخت به شهرستانها میآیند تبلیغات قدرتمندانهای انجام میدهند که همین موضوع در میزان استقبال از کنسرتها بسیار حائز اهمیت است. دلیل این موضوع وجود بنیه مالی قوی در گروههای موسیقیایی تهران است.
هزینهها و حمایتهای مالی
سلامپور در خصوص عمده مشکلی که خوانندگان و نوازندگان برای برپایی کنسرت دارند را موضوع هزینههای بالا و نبود حامی مالی اعلام میکند.
وی با تأکید بر اینکه اجرای یک کنسرت هزینه بسیاری دارد، توضیح میدهد: هزینه تبلیغات، بلیت فروشی، اجاره سالن، کرایه سیستم صوتی و صدابرداری از جمله مخارج حداقلی برای یک کنسرت است. حال باید دید آیا با وجود این میزان هزینه مالی و انرژی، بازخوردی هم خواهد داشت یا خیر. در این راستا حامیان مالی اهمیت ویژهای دارند. از سمتی دیگر برخی از خوانندگان ملی به پشتوانه حامی مالی کنسرتهای متعددی برگزار میکنند که همین کنسرتها مسبب برندسازی روزافزون آنها میشود. درحالی که خوانندگان زنجانی چیزی از آنها کم نداشتهاند. وی ادامه میدهد: معتقدم مسئولان فرهنگی، هنری استان باید از گروههای موسیقی بومی استان حمایت ویژهای داشته باشند. هرچند که حتی اگر گروههایی که از تهران میآیند قویتر باشند، اما همین حمایتها انگیزه را به هنرمندان زنجانی بازخواهد گرداند.
مسائل درون صنفی هنرمندان
بهترین روش برای حل هر مشکل صنفی، تحکم در درون اعضای آن صنف است.
سلامپور بر این موضوع تأکید میکند و میگوید: هنرمندان استان باید حس همدلی در بین خود را افزایش دهند تا با همکاریهای بیشتر زمینه فعالیت حرفهای را برای خوشان آماده کنند. قابل قبول نیست که هنرمندان علیه کار یکدیگر موضع بگیرند. وی با بیان اینکه هنرمندان زنجان باید کارهای پرقدرتی را از خود ارائه دهند، اظهار میکند: زمانی که آثاری قوی ارائه شد، مطمئنا مردم از آن اثر استقبال خواهند کرد. در جهان هنر نمیتوان چیزی را به مخاطب تحمیل کرد و مخاطب برای پذیرش کارهای هنری مجبور نیست، بلکه اگر کار هنری قدرتمند باشد یقینا بین مردم جا خواهد گرفت.
استقبال کم مردم
معاون فرهنگی، هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه استان زنجان از ظرفیتی قوی از نظر هنر موسیقی برخوردار است، در خصوص دلایل ضعف در برگزاری کنسرتهای بومی به همشهری میگوید: بزرگ ترین مشکل در بحث کنسرتهای هنرمندان بومی، استقبال کم مردمی است. مردم حاضر هستند پول بسیار بیشتری را به هنرمندان ملی، به خصوص موسیقی پاپ پرداخت کنند. درحالی که زنجان از نظر کیفی هنرمندان بسیار بزرگی در این عرصه دارد.
«جعفر محمدی» با بیان اینکه رقابتی نابرابر بین موسیقیدانان شهرستانی با فعالان در تهران اتفاق افتاده است، توضیح میدهد: هنرمندان ما در رقابتی نابرابر هستند. چراکه صدا و تصویر خوانندگان و نوازندگان فعال در تهران از طریق صدا و سیما دائما پخش شده و تبلیغ میشوند. به نظر میرسد در خصوص انتخاب حضور هنرمندان در رادیو و تلویزیون نیز عدالتی وجود ندارد. از سمتی دیگر واقعیت تلخ این است که موسیقی جامعه ایران پاپ زده شده و رغبت مردم به این سمت بیشتر است. در حالی که کشور ما از انواع موسیقیهای ایرانی غنی است. همچنین کیفیت کار خواننده آنچنان مدنظر برخی افراد نیست، بلکه این سیمای اوست که مورد توجه قرار میگیرد و هر چه خوش برو رو تر باشد مخاطبان و طرفداران بیشتری را جذب خواهد کرد. اینکه این خوانندگان از نظر شعر و فن موسیقی کمتر مورد توجه قرار میگیرند و گاهی مخاطب گول ظاهر آنها را میخورد نیز جای بحث دارد.
محمدی با تأکید بر اینکه در استان در هر نوع موسیقی، گروههای بسیار قدرتمندی در حال فعالیت هستند، میافزاید: فضایی به وجود آمده که هنرمندان در پایتخت به دلیل برخی زمینهها، رشد بیشتری دارند، اما هنرمندان بومی زنجان تنها از نظر بنیه مالی از آنها عقب افتادهاند ولی به جهت کار فنی و کیفی، کم و کسری ندارند. گروههای موسیقی زنجان آنچنان توان مالی لازم برای برپایی کنسرت را ندارند. از طرفی دیگر به دلایلی که گفته شد، مردم رغبتی نشان نمیدهند و گروههای موسیقی بومی زنجان از نظر بلیت فروشی نیز به مشکل بر میخورند.
سختگیری وجود ندارد
معاون فرهنگی - هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص محدودیتها برای برگزاری کنسرتهای بومی اظهار میکند: در مورد موسیقی نواحی و سنتی ایرانی آنچنان سختگیری نمیشود و عامل محدود کننده کم است. به طوری که میتوان گفت تقریبا هیچ گروهی را رد نکردهایم. هنرمندان دیگر را هم اگر درخواست داشته باشند حمایت خواهیم کرد اما به جهت زمانی، در برخی ایام امکان برپایی کنسرت وجود ندارد. برای مثال روزهایی که مصادف با ماه رمضان، محرم و صفر شده باشد، نمیتوانیم کنسرت داشته باشیم. وی ادامه داد: برخی از گروهها نیز به دلیل موانعی مثل نداشتن مجوز، مبتذل بودن نوع موسیقی و برخی مسائل مورد قبول واقع نمیشوند.
مكث گروههای موسیقی بومی
رئیس اداره هنری استان با تأکید بر اینکه سال گذشته شاهد برپایی اجراهایی در گونههای مختلف موسیقی مثل پاپ، آذری، عاشیقی و کلاسیک از گروههای موسیقی بومی بودیم، توضیح میدهد: استان دارای 31 گروه موسیقی است که در سطح متوسط به بالایی فعالیت میکنند و چند گروه بسیار باکیفیت نیز وجود دارند که ماه گذشته در خارج کشور نیز اجرا داشتهاند. در این راستا 84 اجرا توسط گروههای موسیقی بومی استان برگزار شد که از این میزان شهرستان زنجان 42 اجرا و ابهر، خرمدره و خدابنده به ترتیب 22 ، 10 و 7 اجرا داشتهاند. همچنین شهرستانهای ایجرود، ماهنشان، طارم در مجموع 3 اجرای موسیقیدانان زنجانی را به خود دیده است. «معراج کرمی» با اشاره به اینکه در تمامی شهرستانهای استان، فرهنگسراها امکان برگزاری کنسرت را دارند، به همشهری میگوید: کنسرتهایی که زیر 500 نفر بلیت فروشی شده باشد در فرهنگسرا و کنسرتهای بالا 500 نفر در سالن هلال برگزار میشود. این سالن نزدیک به 900 نفر گنجایش دارد.