رضا عبادی زاده- خبرآنلاین: به همان اندازه که هوا گرم‌تر شده، آب هم کمتر شده است. به حدی که حالا مسئولان امر احتمال می‌دهند کار به قطعی هم بکشد. قطعی‌ای که نتیجه بحران آب است.
بحرانی که مربوط به امروز نیست. سال‌هاست که کشور ایران و خصوصاً استان کرمان با این مشکل بزرگ دست‌وپنجه نرم می‌کند. به حدی که برخی کارشناسان هشدار داده‌اند اگر فکری برای حل بحران آب نشود، تا چند سال آینده این استان قابل سکونت نخواهد بود.
برای جلوگیری از این اتفاق چندین طرح انتقال آب برای استان کرمان در نظر گرفته‌شده اما با اعتراض‌هایی که اخیراً نسبت به این طرح‌ها صورت گرفته، آینده‌ای مبهم دارند. طرح انتقال آب از سد صفارود به شهرهای شمالی کرمان با اعتراض اهالی جنوب استان مواجه شده و خوزستانی‌ها هم شدیداً به انتقال آب از بهشت‌آباد به کرمان معترضند.
از طرف دیگر حداقل 5 سال طول می‌کشد تا یکی از این طرح‌ها به سرانجام برسد و تا آن زمان کرمانی‌ها باید کم‌آبی و بی‌آبی را تجربه کنند. مشکلی که هرسال و هر تابستان شدیدتر می‌شود. گواه این مدعا هم قطعی‌های پی‌درپی آب در شهرستان‌های مختلف است. به‌طوری‌که در برخی نقاط شهر کرمان ازجمله بلوار جهاد و شهرک باهنر، اگر خانه‌ای پمپ نداشته باشد، باید قید داشتن آب را در برخی ساعات بزند.
در شهرک مطهری اما برخی ساکنان می‌گویند اوضاع از این هم بدتر است و فقط چند ساعت در شبانه‌روز آب دارند. در دیگر شهرستان‌ها هم وضع بهتر نیست. این نشان می‌دهد که بحران آب به بدترین وضع در سال‌های اخیر رسیده است. وضعیتی که برخی مسئولان هم به آن اشاره می‌کنند.
احتمال قطع آب در کرمان
مشاور وزیر نیرو نسبت به قطع آب در برخی شهرها هشدار داد. حمیدرضا جانباز با اعلام اینکه ۳۰۱ شهر با تنش آبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند گفت: «۳۰۱ شهر در استان‌های فارس، اصفهان، یزد، کرمان، خراسان جنوبی و بخش‌هایی از سیستان و بلوچستان با تنش آبی مواجه هستند.»
وی با اشاره به اینکه شرایط بسیار سختی داریم و در حال مدیریت آب هستیم تا دچار قطعی آب نشویم افزود: «تعداد زیادی از مشترکان در این مناطق با کاهش فشار آب مواجه هستند.»
آن‌طور که مهر نوشته، جانباز بابیان اینکه در استان فارس نیز دچار مشکل جدی آب هستیم و اکثر شهرهای این استان مشکل کمبود آب دارند، در ارتباط با کرمان اظهار کرد: «در کرمان هم وضعیت همین‌گونه است و گرمای هوا شرایط را سخت کرده است.» وی از مشترکان درخواست کرد مانند سال‌های گذشته اندکی از مصرف آب خود را کاهش دهند تا دچار قطعی آب نشوند چراکه هم‌زمان با افزایش دما در مناطقی که رطوبت کم بوده و کولرآبی پاسخگوی مشکل مشترکان است، دچار مشکل کمبود برای تأمین آب شرب می‌شویم.
جانباز اضافه کرد: «به‌طور مثال با ارزیابی استان‌هایی مانند کرمان و یزد اگر یک کولرآبی معمولی به مدت ۱۶ ساعت در شبانه‌روز روشن باشد بیش از ۴۰۰ لیتر آب تبخیر می‌شود که معادل مصرف آب یک خانوار در روز است و این مقدار آب از دسترس خارج می‌شود.» مشاور وزیر نیرو تأکید کرد: «استانداردهای کولرآبی مورداستفاده مشترکان مربوط به ۴۰ سال پیش است.»
افزایش مصرف آب به دلیل گرما
معاون وزیر نیرو هم سه‌شنبه گذشته با اشاره به اینکه تأمین آب شرب کلان‌شهرهای کرمان، یزد، شیراز و اصفهان به‌سختی صورت می‌گیرد، گفت که مصرف آب و برق در روزهای اخیر به بالاترین حد خود رسیده است.
علیرضا دائمی وجود گرمای هوای بیش از ۵۰ درجه در بخش عمده کشور را عامل بالا رفتن مصرف برق و آب دانست و گفت: «هم‌اکنون در شهرهای مرکزی کشور همچون کرمان و یزد و اصفهان و شیراز تأمین آب به‌سختی انجام می‌شود، در شهر کرمان بخش عمده آب از منابع آب زیرزمینی تأمین می‌شود و در عرضه آب با محدودیت مواجه هستیم.»
بااین‌حال این مسئول تأکید کرده بود که «اگر مدیریت مصرف در ساعت پیک مصرف شود و حادثه‌ای برای شبکه اتفاق نیفتد، خدمات آب و برق هیچ وقفه‌ای نخواهند داشت.»
تشدید بحران آب با افزایش بی‌سابقه دما
مدیرعامل آب و فاضلاب استان کرمان در گفت‌وگو با «خبرآنلاین» با تائید صحبت‌های حمیدرضا جانباز در ارتباط با احتمال قطعی آب، گفت: «در این روزها دمای هوا به‌طور بی‌سابقه‌ای در سال‌های اخیر بالا رفته و این افزایش دما باعث افزایش مصرف آب شده است.»
محمد طاهری افزود: «در کنار این گرمای بی‌سابقه، ناپایداری‌های جوی و رعدوبرق‌های روزهای گذشته باعث شده تا برخی چاه‌های تأمین آب شهر کرمان از مدار خارج شوند. روز جمعه 6 ساعت چاه‌های دشت حسین‌آباد و دیروز هم چند ساعت چاه‌های دشت قریه العرب و حسین‌آباد از مدار خارج شدند و این باعث شد تا از مخازن ذخیره استفاده کنیم.»
وی بابیان اینکه در حال حاضر در خط قرمز بحران آب قرار داریم، اظهار کرد: «امیدواریم با کاهش دما، مصرف آب کم شود.» مدیرعامل آبفای استان با اشاره به اینکه اگر مردم مراعات کنند، آب جیره‌بندی نمی‌شود، عنوان کرد: «در حال حاضر با افت فشار در شب‌ها سعی می‌کنیم در طول روز، آب را تأمین می‌کنیم.»
طاهری اضافه کرد: «ما به‌صورت شبانه‌روزی در حال کار هستیم تا با قطعی آب مواجه نشویم. تابستان امسال کمی اوضاع بحرانی‌تر است چراکه با افزایش دما و ناپایداری‌های جوی روبرو شدیم. اما امیدواریم ماه‌های آتی را با حداقل مشکل پشت سر بگذاریم.»
منابع آب استان در حال نابودی است
درحالی‌که استان کرمان با بحران بی‌سابقه کمبود آب مواجه است، میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی استان، عمده‌ترین منبع تأمین آب شرب استان، بسیار بالاست. طبق گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کرمان، در استان باوجود جمعیتی در حدود سه میلیون نفر، میزان مصرف از آب‌های زیرزمینی برابر با میزان آب مصرفی شرب کل کشور است.
آن‌طور که محمدرضا بختیاری گفته، کشورهای پیشرفته در دنیا بالای 25 درصد آب را در صنعت استفاده می‌کنند درحالی‌که در استان کرمان یک درصد و در ایران دو درصد است. همچنین میزان استفاده از آب تجزیه‌پذیر در ایران 80 درصد است و در استان کرمان 115 درصد از آب تجزیه‌پذیر استفاده می‌شود که فاجعه است.
بختیاری که در همایش بحران آب در تالار شهر انار صحبت می‌کرد، گفت که با این کار به‌نوعی دشت‌هایمان را نابود می‌کنیم. وی بابیان اینکه آب تجزیه‌پذیر پس از مصرف به چرخه طبیعت بازمی‌گردد لذا در دنیا کشورهایی که کمتر از 20 درصد از آب تجزیه‌پذیر برداشت کنند ایمن هستند و تقریباً اکثر کشورها زیر 25 درصد استفاده می‌کنند، اظهار کرد: «اگر در کشوری بین 20 تا 40 درصد از آب تجزیه‌پذیر استفاده شود قابل‌قبول است و بیشتر از 40 درصد، دشت دچار تنش می‌شود.» این در حالی است که در استان کرمان 115 درصد از آب تجزیه‌پذیر استفاده می‌شود.
بر اساس گفته‌های مدیرعامل آب منطقه استان، طبق آمار رسمی بیش از 35 هزار حلقه چاه در استان کرمان وجود دارد که از این تعداد 24 هزار حلقه چاه مجاز هستند. در این استان توسط بیش از 11 هزار حلقه چاه غیرمجاز، آب از سفره‌های زیرزمینی برداشت می‌شود و سالانه 270 میلیارد ریال مردم و کشاورزان استان برای جابجایی یا حفر چاه پرداخت می‌کنند.
همچنین 110 میلیارد مترمکعب بیلان منفی کشور است که 20 درصد آن مربوط به استان کرمان است. بختیاری منابع آب استان را در حال نابودی عنوان کرد و گفت: «سالانه در استان 900 میلیون مترمکعب بیلان منفی داریم و 941 روستا نیز در استان با تانکر آب‌رسانی می‌شوند.»
46