پای صحبتهای یکی از فرماندهان دوران دفاع مقدس و مدیران کل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و میراث فرهنگی استان نشستیم.
دفاع مقدس در ایلام آغاز شد
محمدتقی قاسمی - از فرماندهان دوران دفاع مقدس - در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به روند آغاز جنگ تحمیلی در سال 1359 می‌گوید: جنگ از ایلام آغاز و در ایلام هم ختم شد ولی متأسفانه به این موضوع توجه نشده است چرا که حمله عراق به سایت «نخجیر» در سال 58 و حمله به چاه‌های نفتی در منطقه دهلران، حمله اردیبهشت‌ماه 1359 به پاسگاه هلاله و حمله توپخانه‌ای دشمن در خرداد 59 به پاسگاه‌های فرخ‌آباد و بهرام‌آباد، رضاآباد و ارتفاعات 343 منطقه مهران از جمله مواردی هستند که پیام هجوم نظامی عراق به ایران ا داشتند .
نورالله شنبه‌ای؛ اولین فرمانده شهید
وی ادامه داد:در این شرایط ،عملیات رسمی عراق در 18 شهریور 59 به پاسگاه «نی‌خزر» که در ارتفاعات مهم میمک قرار داشت شدت گرفت.در این عملیات «نورالله شنبه‌ای» فرمانده عملیات سپاه در 20 شهریور 59 به‌عنوان اولین فرمانده به شهادت رسید. دلیل پیش‌دستی عراق برای تصرف میمک و به ادبیات عراقی‌ها منطقه «سیف سعد» یعنی شمشیر پیروزی این بود که میمک تهدیدکننده‌ی امنیت بغداد بود چون عراق در منطقه جبهه میانی بخصوص ارتفاعات میمک عمق استراتژیک دارد و اولین عملیات موفق ایران هم در میمک در 19 دی 59 رقم خورد.
اولین اسرای عراقی توسط مردم ایلام گرفته شدند
قاسمی تاکید کرد: اگر 31 شهریور آغاز جنگ باشد ما دوم مهرماه 59 در تنگه‌ی «بینا» در منطقه عمومی میمک عملیاتی را به فرماندهی شهید «فرجیان‌‍زاده» انجام دادیم که 26 نفر از نیروهای عراق را اسیر کردیم. یعنی از دهانه‌ی فاو تا مرز ایران، ترکیه و عراق ما یک اسیر از عراق نداریم و تنها اسیران مربوط به عملیات دوم مهر 59 هستند که اولین اسرای عراق از ایلام توسط مردم به اسارت گرفته شدند که افتخار بزرگی برای مردم ایلام محسوب می‌شود.
ایلام صاحب موزه دفاع مقدس می‌شود؟
سرهنگ «جعفر منتظری» مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ایلام هم اظهار کرد: استان ایلام در مقایسه با سایر استان‌هایی که دوران دفاع مقدس درگیر جبهه و جنگ بوده‌اند در بحث پرداختن به این مسئله جلوتر است ولی برخی از استان‌ها نیز با توجه به وضعیت اعتباری خود در بحث باغ موزه‌های دفاع‌مقدس قدم‌های خوبی برداشته‌اند.
وی با بیان اینکه قرار بود محل اداره کل بنیاد حفظ آثار ایلام به عنوان باغ موزه دفاع مقدس ایلام شناخته شود، افزود: زمینی برای احداث باغ موزه دفاع مقدس در استان ایلام پیش‌بینی کردیم که نیازمند تخصیص اعتبار لازم است و البته باید به این نکته نیز توجه داشت که در بحث یادمان‌های دفاع مقدس پیشرفت‌های خوبی در استان داشته‌ایم.
به گفته وی در حال حاضر هشت یادمان فعال در سطح استان وجود دارد که زیرساخت آنها نیز با توجه به شرایط توسعه داشته‌اند.
تعریف 14 پروژه با موضوع دفاع مقدس
منتظری با اشاره به اینکه 14 پروژه تعریف کرده‌ایم که از سال گذشته آغاز و تا پایان سال جاری ادامه دارند، افزود:طرح جامع و طراحی نقاط یادمانی در استان تعریف شده‌اند، گفت: دو نقطه مهم ملی ما در بحث یادمان‌های دفاع مقدس در استان شامل یادمان شهدای قلاویزان در مهران و شرهانی در دهلران هستند که طرح جامع آنها به طور کامل انجام شده و از نظر اعتباری نیز در سال جاری لحاظ شده‌اند.با توجه به تاکید مدیریت ارشد استان در بحث توجه به یادمان‌های دفاع مقدس و ارتباط هر چه بیشتر نسل جوان با ارزش‌های دفاع مقدس و آثار آن، اعتباراتی برای یادمان‌های استان منظور شده که روند رو به رشدی دارد.
منتظری یادآور شد: تنها استانی هستیم که همه شهرستان‌های ما افتخار میزبانی شهدای گمنام را دارند که پروژه‌های مربوط به شهدای گمنام در استان تا پایان سال افتتاح خواهند شد چرا که نباید فراموش کرد شهدای گمنام، امامزادگان عشق و کانون‌های انس و الفت و معنویت نسل جوان ما هستند.
وی با اشاره به اینکه در بحث چاپ و نشر کتب حوزه دفاع مقدس، برنامه‌ای به صورت سالانه تعریف و تدوین شده است، اظهار کرد: هر سال با مشارکت دستگاه‌های مختلف چاپ 10 کتاب را در دستور کار داریم که مشارکت خاصی با نهادها و دستگاه‌های مختلف در این حوزه داریم.
دایره‌المعارف دفاع مقدس در ایلام تدوین می‌شود
منتظری با بیان اینکه دایره‌المعارف دفاع مقدس در سطح ملی و کلان در حال تهیه شدن است، افزود: بخشی از این دایره‌المعارف مختص استان ایلام است که در این راستا نقش هر کدام از ارگان‌ها و دستگاه‌های استان در دفاع مقدس توسط خود آن دستگاه در حال تهیه شدن است و برنامه‌های سال جاری نیز منظور شده که هم استان‌های درگیر و هم استان‌های معین جنگ را شامل می‌شود.
منتظری اضافه کرد:در سال 1390 پروژه جمع‌آوری سوژه‌های دوران دفاع مقدس در استان ایلام در دستور کار قرار گرفت که در این راستا سوژه‌هایی از قبیل اولین شهید نوجوان دوران دفاع مقدس (شهید علی جرایه) و اولین فرمانده جنگ در آن دوران شناسایی که در مجموع 100 سوژه در این راستا جمع‌آوری شد.
وی اظهار کرد: سوژه‌های متنوعی در دوران دفاع مقدس در سطح استان ایلام وجود داشته که از جمله آنها می‌توان به اولین بمباران شیمیایی دوران جنگ تحمیلی در دشت هلاله اشاره کرد که بعد از اینکه صدام بعثی نتوانست میمک (سیف السعد) را به دست آورد، دشت هلاله و منطقه «نی خزر» را بمباران شیمیایی کرد.
منتظری با بیان اینکه بنا به فرموده رهبری معظم انقلاب «دفاع مقدس برای ما مانند یک گنج است» که باید رازهای پیدا و پنهان آن برای نسل جوان بیشتر معرفی شود، گفت: زیبایی‌های زیادی در دوران دفاع مقدس وجود داشت که برای نسلی که جنگ را ندیده‌اند باید تشریح شود.
منتظری با تاکید بر اینکه یکی از مهم‌ترین کارهایی که در حوزه دفاع مقدس صورت گرفته بحث تدریس مبانی دفاع مقدس در دانشگاه‌هاست، گفت: یادمان‌های شهدای دفاع مقدس کانون‌های جذب جوانان هستند و بیان خاطرات دفاع مقدس که اخیرا نهضت خاطره گویی در حوزه دفاع مقدس در دستور کار قرار گرفته و در جریان حضور کاروان‌های راهیان نور در یادمان‌ها صورت می‌گیرد می‌تواند تاثیرات فرهنگی خاص خود را بر نسل جوان ما داشته باشد.
وی اجرای برنامه کاروان‌های راهیان نور را از وظایف مهم سپاه پاسداران اعلام و اظهار کرد: بحث هماهنگی و تامین زیرساخت‌های کاروان‌های راهیان نور بر عهده بنیاد حفظ آثار است که این برنامه علیرغم محدودیت‌های اعتباری حرکت بسیار ارزشمندی است.
منتظری به نمایشگاه لایه‌های پنهان جنگ در ایلام اشاره و اظهار کرد: یکی از سنگرهای مردمی دوران دفاع مقدس در ایلام را به نمایشگاه جنگ تبدیل کرده‌ایم که هر ساله در آستانه بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها مورد بازدید قرار می‌گیرد.
گردشگری دفاع مقدس ایلام رونق می‌گیرد
«عبدالمالک شنبه‌زاده»، مدیرکل میراث فرهنگی استان ایلام اظهار کرد: جاذبه‌های گردشگری دفاع مقدس در استان ایلام موردتوجه بسیاری از گردشگران قرار می‌گیرد که لازم است با توجه بیشتر به این حوزه بتوانیم تعداد گردشگران این حوزه را افزایش دهیم.
وی افزود: گردشگری دفاع مقدس نه‌تنها ترجمانی از ایثار رزمندگان اسلام، مقاومت و پشتیبانی توده مردم در پهنه مناطق عملیاتی و تأثیرپذیر از جنگ تحمیلی نابرابر علیه نظام نوپای ایران اسلامی است، بلکه منبع اصیل پاسداشت و تراوش ارزش‌های متعالی اتکال به قدرت بی‌انتهای خداوند، تلاش، ایثار، اخلاص و مقاومت در برابر دشمن برای جوانان امروز و آینده این سرزمین است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان ایلام عنوان کرد: استان ایلام با داشتن 420 کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق یکی از مناطق مهم در زمان هشت سال دفاع مقدس بوده است که یادمان‌های بسیار دفاع مقدس در این استان وجود دارد.
وی گفت: با توسعه گردشگری دفاع مقدس علاوه بر رونق گردشگری استان فرهنگ و ارزش‌های دوران دفاع مقدس به‌عنوان میراث معنوی درون و بین نسلی نیز پاس داشته می‌شود.
شنبه‌زاده خاطرنشان کرد: با این کار می‌توان اقدام مفیدی در رابطه با مقابله با جنگ نرم و روانی دشمن نیز انجام داد.
۴۸