کوهستان بهرآسمان، در جنوب استان کرمان، نقشی حیاتی در تامین آب این منطقه‌ی خشک و گرم دارد. شوربختانه، این کوه‌ها آماج طرح‌های معدن‌کاوی قرار گرفته و گویا برای آقایانی که با ثروت و قدرتِ لابی‌گری خود می‌توانند به‌راحتی با مقام‌های تصمیم‌گیرنده تماس بگیرند، آینده‌ی منابع آب هیچ اهمیتی ندارد. چندتایی از طرح‌های معدنی بهرآسمان که در دولت گذشته به تصویب رسیده بود، در پی مخالفت‌های اصولی مردم منطقه و سازمان حفاظت محیط زیستِ دولت یازدهم متوقف شده، اما گویا تحرک دوباره‌ای در حال شکل‌گیری است تا این بار با سرهم‌بندی کردن «پیوست محیط زیستی» کار معدن‌ها آغاز شود. در این چند هفته‌ی اخیر، کنشگران محیط زیست، در برابر این تحرک ها موضع گرفته اند که یکی از این موضع‌گیری‌ها به شرح زیر است:
به نام خدا
جناب آقای متصدی
معاون گرامی محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست
با سلام و احترام
اخبار و شنیده‌ها حکایت از این دارد که شرکت‌های معدنی فعال در استان کرمان، تحرک‌های جدیدی را برای برداشت سنگ آهن و مس از کوهستان بهرآسمان (در جنوب استان کرمان) آغاز کرده و در این راه به دنبال دریافت توجیه و ارزیابی زیست‌محیطی هستند. در این زمینه، خواهشمند است توجه فرمایید که:
* حیات تاریخی منطقه‌ی ساردو و دشت جیرفت وابستگی زیادی به کوهستان بهرآسمان (و تا حدی به کوه‌های دیگر منطقه) دارد؛ تمامی یا بیشترین بخش آب‌های روان و زیرزمینی این منطقه‌ی مهم کشاورزی و دامپروری، از این کوه‌ها سرچشمه می‌گیرد. استان کرمان، به‌ویژه بخش‌های جنوبی آن، سال‌ها است که به دلیل مدیریت نامناسب منابع و خشکسالی و تغییر اقلیم، در تنش شدید آبی است. در این شرایط، هرگونه دخالت گسترده در وضعیت طبیعی آبخیزها، به کم‌آبی دامن خواهد زد.
* تمامی گستره‌ی کشور، از جمله استان کرمان، گرفتار فرسایش بسیار شدید خاک است که این فاجعه حتی از کم‌آبی خطرناک‌تر است، چرا که اگر بتوان کمبود آب را با روش‌های نوین آبیاری، صرفه‌جویی، و واردات «آب مجازی» جبران کرد، اما خاک را نه می‌توان به جای خود برگرداند و نه هیچ جایگزینی دارد. با توجه به این نکته، و از آن‌جا که برداشت‌های معدنی سبب تخریب و فرسایش پردامنه می‌شود، معدن‌کاوی در کوهستان‌های کشور، به هیچ‌روی توجیه ندارد.
* درآمد پایداری که دامپروری، کشاورزی، برداشت گیاهان دارویی، پرورش زنبور عسل، و طبیعت‌گردی برای گروه‌های بزرگی از مردم منطقه فراهم کرده (و می‌تواند اصلاح شود و ارتقا یابد)، با تخریب‌های ناشی از معدن‌کاوی سخت آسیب خواهد دید. از این‌رو برداشت‌های معدنی، به‌ویژه فعالیت معدن‌های بزرگ مانند سنگ آهن و مس در کوهستان‌های ایران به طور کلی و در بهرآسمان به طور خاص، نه‌تنها سودمند نیست، بلکه برای اقتصاد ملی پر زیان و خطرناک هم هست.
* چندین سال است که عشایر کوه‌نشین منطقه، کشاورزان دشت حاصلخیز جیرفت، و دوستداران طبیعت و کنشگران محیط زیست که قشرهای وسیعی از مردم را نمایندگی می‌کنند، به صورت‌های گوناگون مخالفت را با هرگونه معدن‌کاوی در کوهستان بهرآسمان اظهار کرده اند. با توجه به این مخالفت‌ها، آغاز به کار معدن‌های سنگ آهن و مس، موجب نارضایتی اکثریت مردم و افزایش تنش اجتماعی در منطقه خواهد شد.
* کوهستان بهرآسمان، یک منطقه‌ی حفاظت‌شده است که نیاز به ارتقای شرایط مدیریتی و حمایت از حیات وحش و پوشش گیاهی دارد. معدن‌های سنگ آهن و مس، جاده‌های دسترسی به معدن، و شدآمد ماشین‌های سنگین، هیچ‌گونه تناسبی با مدیریت یک «منطقه‌ی حفاظت‌شده» ندارد.
با توجه به موردهای یادشده، خواهشمند است اجازه ندهید که کوهستان بهرآسمان، فدای طرح‌های اقتصادی ناپایداری شود که تامین‌کننده‌ی درآمد برای گروه‌های بسیار کوچک، و از سوی دیگر نابودکننده‌ی معیشت و اشتغال قشرهای وسیع جامعه، و ویران‌کننده‌ی ثروت طبیعی هستند.
با سپاس از توجه شما
عباس محمدی
مدیر گروه دیده‌بان کوهستانِ انجمن کوه‌نوردان ایران
رونوشت:
جناب آقای نوبخت، سخنگوی گرامی دولت
جناب آقای جلالوندی، مدیرکل گرامی دفتر ارزیابی محیط زیستی سازمان حفاظت محیط زیست